Habibullah Qurayshi
Habibullah Qurayshi | |
---|---|
Director-General, Al-Jamiatul Ahlia Darul Ulum Moinul Islam | |
In office 1899–1941 | |
Succeeded by | Shah Abd al-Wahhab |
Title | Allama, Boro Moulovi Saheb[1] |
Personal | |
Born | 1865 Qazipara, Charia, Hathazari, Chittagong District |
Died | 1943(1943-00-00) (aged 77–78) |
Resting place | Maqbara-e-Habibi, Hathazari |
Religion | Islam |
Spouse | 5[2] |
Children | 10[2] |
Parent |
|
Denomination | Sunni |
Jurisprudence | Hanafi |
Movement | Deobandi |
Notable work(s) | |
Alma mater | Mohsinia Madrasa Darul Uloom Deoband Jamiul Uloom Kanpur |
Teachers | Mahmud Hasan Deobandi Ishaq Bardhamani |
Muslim leader | |
Disciple of | Ashraf Ali Thanwi |
Students
| |
Influenced by
|
Ḥabībullāh Qurayshī (Bengali: হাবিবুল্লাহ কুরাইশি; 1865 – 1943) was a Bengali Islamic scholar and educationist of the Deobandi movement.[1] He was the founding director-general of Al-Jamiatul Ahlia Darul Ulum Moinul Islam.[3]
Early life and family
Habibullah Qurayshi was born in 1865, to the Bengali Muslim Mianji family in Qazipara, Chariya village, Hathazari, Chittagong District. His father, Matiullah Mianji Qurayshi, was an alim.[4] The family traced their ancestry to Marwan ibn al-Hakam, the fourth Umayyad caliph and a member of the Arab tribe of Quraysh.[5] He lost his mother at the age of five, and was the only child of his parents.[6]
Education
Qurayshi first studied the Quran with Imamuddin Mianji and other books with Masiullah.[7] He then enrolled at the Mohsinia Madrasa, which was the only higher Islamic educational institute in Chittagong at the time.[8] After completing Jamat-e-Duam, he proceeded to study at the Darul Uloom Deoband in North India.[9] After spending some time there, he joined the Jameul Uloom in Kanpur, where he spent 7 years studying under Ashraf Ali Thanwi.[10] Completing his education thereon, Qurayshi pledged bay'ah to Thanwi who instructed him to return to Bengal and establish a hujra near his home for spiritual asceticism. In this state, he spent 2 years.[11] Mahmud Hasan Deobandi and Ishaq Bardhamani were also his teachers.[1]
Career
Having returned to Chittagong, Qurayshi met Abdul Wahid Bengali, Sufi Azizur Rahman and Abdul Hamid Madarshahi.[15] They discussed the importance of establishing a madrasa. Subsequently, Qurayshi sent a latter to his pir, Ashraf Ali Thanwi, regarding the plans.[16] With the permission of his teacher, Qurayshi established a small building for teaching purposes (now located just west of the present Chariya Madrasa). With the advice of his colleagues, the madrasa was relocated to a place near the present-day Panka Masjid in Hathazari Bazar. For several reasons, there was a need for another relocation. In 1899, he finally co-founded Al-Jamiatul Ahlia Darul Ulum Moinul Islam along with the three scholars and through the assistance of locals.[17] When the scope of work increased over time, Qurayshi became the madrasa's inaugural director-general as instructed by Thanwi.[18] He served in this position until 1941.[19]
Death
Habibullah Qurayshi died in 1943.[20] His janaza was led by Said Ahmad Sandwipi. He was then buried next to the grave of Zamiruddin Ahmad, at the Hathazari Madrasa's central cemetery, and is now known as Maqbara-e-Habibi.[21]
See also
References
- ^ a b c Islamabadi, Muhammad Abdur Rahim (3 November 2016). শায়খুল ইসলাম হযরত আল্লামা মাওলানা হাবীবুল্লাহ (রহ). Daily Inqilab. Retrieved 11 August 2021.
- ^ a b Ahmadullah 2016, p. 136.
- ^ Qasimi, Mazharul Islam Uthman (2015). Bikhyato 100 Olama-Mashayekher Chhatrojibon (3rd ed.). BAD Comprint and Publications. pp. 66–67.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 110.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 109-110.
- ^ Jafar, Abu (2017). Bharotiyo Upomohadesher Sufi-Shadhok o Olama Mashayekh. Mina Book House. pp. 67–68. ISBN 9789849115465.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 111.
- ^ Aminul Islam, S M; Islam, Samar (2014). Banglar Shoto Alemer Jibonkotha. Boighar. pp. 75–81.
- ^ Jahangir, Salahuddin (2017). Banglar Borenno Alem. Vol. 1 (1st ed.). Maktabatul Azhar. pp. 118–129.
- ^ Sayyid, Ahsan (2006). Bangladeshe Hadis Chorcha Utpotti o Krpmbikash. Dhaka: Adorno Publication. pp. 267–269. ISBN 9789842005602.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 112.
- ^ Kabir, Humayun (December 2009). "Replicating the Deobandi model of Islamic schooling: the case of a Quomi madrasa in a district town of Bangladesh". Contemporary South Asia. 17 (4): 415–428. doi:10.1080/09584930903275884. S2CID 145197781.
- ^ Singh, Nagendra Kr., ed. (2003). Encyclopaedia of Bangladesh (1st ed.). New Delhi, India: Anmol Publications. p. 259. ISBN 8126113901.
- ^ "NBR Reports" (PDF).
With its impeccable Deobandi credentials, Hathazari madrasa ranks among the top ten madrasas in the subcontinent in terms of its academic standards and reputation.
- ^ Junaid Babunagari (2003). Darul Ulum Hathazarir Kotipoy Ujjol Nokkhotro (1st ed.). Bukhari Academy. pp. 9–10.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 116-117.
- ^ Ahmadullah, Mufti (2016). Mashayekh-e-Chatgam. Vol. 1 (3rd ed.). Dhaka: Ahmad Publishers. pp. 109–136. ISBN 978-984-92106-4-1.
- ^ Ahmadullah 2016, p. 118-126.
- ^ Islam, Amirul (2012). সোনার বাংলা হীরার খনি ৪৫ আউলিয়ার জীবনী. Dhaka: Kohinur Library. pp. 29–30.
- ^ Nizampuri, Ashraf Ali (2013). The Hundred (Bangla Mayer Eksho Kritishontan) (1st ed.). Salman Publishers. pp. 32–35. ISBN 978-112009250-2.
- ^ Nizampuri 2013, p. 35.
- v
- t
- e
- Abu Hanifa (founder of the school; 699–767)
- Abu Yusuf (738–798)
- Ibn al-Mubarak (726–797)
- Muhammad al-Shaybani (749–805)
- Yahya ibn Ma'in (774–807)
- Waki' ibn al-Jarrah (d. 812)
- Isa ibn Aban (d. 836)
- Ahmad ibn Abi Du'ad (777–854)
- Yahya ibn Aktham (d. 857)
- Al-Hakim al-Tirmidhi (d. 869)
- Al-Ḫaṣṣāf (d. 874)
- Abu Bakr al-Samarqandi (d. 882)
- Al-Tahawi (843–933)
- Abu Mansur al-Maturidi (853–944)
- Al-Hakim al-Samarqandi (b. 874)
- Al-Jassas (917–981)
- Abu al-Layth al-Samarqandi (944–983)
- Abu al-Husayn al-Basri (d. 1044)
- Karima al-Marwaziyya (969–1069)
- Ali Hujwiri (1009–1072)
- Al-Bazdawi (1010–1089)
- Al-Sarakhsi (d. 1090)
- Abu al-Yusr al-Bazdawi (1030–1100)
- Abu al-Mu'in al-Nasafi (d. 1115)
- Abu al-Thana' al-Lamishi
- Abu Ishaq al-Saffar al-Bukhari (d. 1139)
- Ibn al-Malāḥimī (d. 1141)
- Yusuf Hamadani (1062–1141)
- Abu Hafs Umar al-Nasafi (1067–1142)
- Al-Zamakhshari (1074–1143)
- Siraj al-Din al-Ushi (d. 1180)
- Nur al-Din al-Sabuni (d. 1184)
- Fatima al-Samarqandi (d. 1185)
- Al-Kasani (d. 1191)
- Jamal al-Din al-Ghaznawi (d. 1197)
- Burhan al-Din al-Marghinani (1135–1197)
- Rumi (1207–1273)
- Jalaluddin Tabrizi (d. 1228)
- Qutbuddin Bakhtiar Kaki (1173–1235)
- Mu'in al-Din Chishti (1143–1236)
- Baba Farid (1173–1266)
- Abu Tawwama (d. 1300)
- Abu al-Barakat al-Nasafi (d. 1310)
- Nizamuddin Auliya (1238–1325)
- Uthman bin Ali Zayla'i (d. 1342)
- Shah Jalal Mujarrad (1271–1346)
- Uthman Siraj ad-Din (1258–1357)
- Ala al-Haq (1301–1384)
- Jahaniyan Jahangasht (1308–1384)
- Akmal al-Din al-Babarti (d. 1384)
- Al-Taftazani (1322–1390)
- Ibn Abi al-Izz (1331–1390)
- Shams al-Din al-Samarqandi (1350–1410)
- Al-Sharif al-Jurjani (1339–1414)
- Nur Qutb Alam (d. 1416)
- Shams al-Din al-Fanari (1350–1431)
- 'Ala' al-Din al-Bukhari (1377–1438)
- Husam ad-Din Manikpuri (d. 1449)
- Badr al-Din al-Ayni (1361–1451)
- Al-Kamal ibn al-Humam (1388–1457)
- Ali Qushji (1403–1474)
- Khidr Bey (b. 1407)
- Zenbilli Ali Cemali Efendi (1445–1526)
- Ibn Kemal (1468–1536)
- Abdul Quddus Gangohi (1456–1537)
- Ibrāhīm al-Ḥalabī (1460–1549)
- Fahreddin-i Acemi (d. 1460)
- Muhammad Ghawth (1500–1562)
- Ali Sher Bengali (d. 1570s)
- Nagore Shahul Hamid (1504–1570)
- Mosleh al-Din Lari (1510–1572)
- Muhammad Birgivi (1522–1573)
- Ebussuud Efendi (1490–1574)
- Hamza Makhdoom (1494–1576)
- Wajihuddin Alvi (1490–1580)
- Taşköprülüzade Ahmet (1495–1561)
- Yaqub Sarfi Kashmiri (1521–1595)
- Sadeddin Efendi (1536–1599)
- Mustafa Selaniki (d. 1600)
- Ali al-Qari (d. 1606)
- Ahmad Sirhindi (1564–1624)
- Esad Efendi (1570–1625)
- Kadızade Mehmed (1582–1635)
- 'Abd al-Haqq al-Dehlawi (1551–1642)
- Mehmed Efendi (1595–1654)
- Kâtip Çelebi (1609–1657)
- Jana Begum
- Shihab al-Din al-Khafaji (1569–1659)
- Khayr al-Din al-Ramli (1585–1671)
- Syed Rafi Mohammad (d. 1679)
- Mir Zahid Harawi (d. 1689)
- Syed Inayatullah (d. 1713)
- Shah Abdur Rahim (1644–1719)
- Zinat-un-Nissa Begum (1643–1721)
- Syed Hayatullah (d. 1722)
- Abd al-Ghani al-Nabulsi (1641–1731)
- Syed Mohammad Zaman (d. 1756)
- Hashim Thattvi (1692–1761)
- Shah Waliullah Dehlawi (1703–1762)
- Shah Nuri Bengali (d. 1785)
- Mirza Mazhar Jan-e-Janaan (1699–1781)
- Murtada al-Zabidi (1732–1790)
- Sanaullah Panipati (1730–1810)
- Syed Mohammad Rafi (d. 1803)
- Majduddin (d. 1813)
- Çerkes Halil Efendi (d. 1821)
- Ghulam Ali Dehlavi (1743–1824)
- Shah Abdul Aziz (1746–1824)
- Fatima al-Fudayliya (d. 1831)
- Syed Ahmad Barelvi (1786–1831)
- Syed Mir Nisar Ali (1782–1831)
- Ibn Abidin (1784–1836)
- Haji Shariatullah (1781–1840)
- Shah Muhammad Ishaq (1783–1846)
- Mamluk Ali Nanautawi (1789–1851)
- Mahmud al-Alusi (1802–1854)
- Fazl-e-Haq Khairabadi (1796–1861)
- Dudu Miyan (1819–1862)
- Karamat Ali Jaunpuri (1800–1873)
- Al-Maydani (1807–1861)
- Haji Dost Muhammad Qandhari (1801–1868)
- Yusuf Ma Dexin (1794–1874)
- Naqi Ali Khan (1830–1880)
- Muhammad Qasim Nanautavi (1832–1880)
- Ahmad Ali Saharanpuri (1810–1880)
- Yaqub Nanautawi (1833–1884)
- Mazhar Nanautawi (1821–1885)
- Abd al-Hayy al-Lucknawi (1848–1886)
- Siddiq Bharchundi (1819–1890)
- Rafiuddin Deobandi (1836–1890)
- Rahmatullah Kairanawi (1818–1891)
- Mustafa Ruhi Efendi (1800–1891)
- Mahmoodullah Hussaini (d. 1894)
- Imdadullah Muhajir Makki (1817–1899)
- Hafiz Ahmad Jaunpuri (1834–1899)
- Rashid Ahmad Gangohi (1826–1905)
- Abdul Wahid Bengali (1850–1905)
- Syed Ahmadullah Maizbhandari (1826–1906)
- Fazlur Rahman Usmani (1831–1907)
- Abd Allah ibn Abbas ibn Siddiq (1854–1907)
- Muhammad Naimuddin (1832–1907)
- Hassan Raza Khan (1859–1908)
- Sayyid Muhammad Abid (1834–1912)
- Ahmad Hasan Amrohi (1850–1912)
- Kareemullah Shah (1838–1913)
- Shibli Nomani (1857–1914)
- Najib Ali Choudhury (fl. 1870s)
- Mehmet Cemaleddin Efendi (1848–1917)
- Abdul Awwal Jaunpuri (1867–1921)
- Azimuddin Hanafi (1838–1922)
- Medeni Mehmet Nuri Efendi (1859–1927)
- Hamiduddin Farahi (1863–1930)
- Machiliwale Shah (d. 1932)
- Abdur Rab Jaunpuri (1875–1935)
- Meher Ali Shah (1859–1937)
- Ghulamur Rahman Maizbhandari (1865–1937)
- Muhammad Ishaq (1883–1938)
- Mohammad Abu Bakr Siddique (1845–1939)
- Abd Allah Siraj (1876–1949)
- Khwaja Yunus Ali (1886–1951)
- Nesaruddin Ahmad (1873–1952)
- Al-Kawthari (1879–1952)
- Mustafa Sabri (1869–1954)
- Ghousi Shah (1893–1954)
- Ahmed Ali Enayetpuri (1898–1959)
- Abdul Batin Jaunpuri (1900–1973)
- Momtazuddin Ahmad (1889–1974)
- Muhammad Abu Zahra (1898–1974)
- Amimul Ehsan Barkati (1911–1974)
- Ghulam Mohiyuddin Gilani (1891–1974)
- Abul Wafa Al Afghani (1893–1975)
- Abdul Majid Daryabadi (1892–1977)
- Abul A'la Maududi (1903–1979)
- Abdur Rahim Firozpuri (1918–1987)
- Muntakhib al-Haqq (fl. 1980s)
- Abu Zafar Mohammad Saleh (1915–1990)
- Ahmed Muhyuddin Nuri Shah Jilani (1915–1990)
- Sayed Moazzem Hossain (1901–1991)
- Hamid al-Ansari Ghazi (1909–1992)
- Ayub Ali (1919–1995)
- Mukhtar Ashraf (1916–1996)
- Abdul Haque Faridi (1903–1996)
- Shamsul-hasan Shams Barelvi (1917–1997)
- Abd al-Fattah Abu Ghudda (1917–1997)
- Amin Ahsan Islahi (1904–1997)
- Ghulam Moinuddin Gilani (1920–1997)
- Naeem Siddiqui (1916–2002)
- Abdul Latif Fultali (1913–2008)
- Muhammad Abdullah (1932–2008)
- Naseeruddin Naseer Gilani (1949–2009)
- Saifur Rahman Nizami (b. 1916)
- Ghulam Rasool Jamaati (b. 1923)
- Syed Waheed Ashraf (b. 1933)
- Syed Abdul Qadir Jilani (b. 1935)
- Muhibbullah Babunagari (b. 1935)
- Ziaul Mustafa Razvi Qadri (b. 1935)
- Abdul Qadir Pakistani (b. 1935)
- Yusuf Ziya Kavakçı (b. 1938)
- Madni Miyan (b. 1938)
- Sultan Zauq Nadvi (b. 1939)
- Zia Uddin (b. 1941)
- Taqi Usmani (b. 1943)
- Kamaluddin Zafree (b. 1945)
- Muneeb-ur-Rehman (b. 1945)
- Qamaruzzaman Azmi (b. 1946)
- Abdolhamid Ismaeelzahi (b. 1946)
- Abul Qasim Nomani (b. 1947)
- Idrees Dahiri (b. 1947)
- Farid Uddin Chowdhury (b. 1947)
- Farid Uddin Masood (b. 1950)
- Mahmudul Hasan (b. 1950)
- Mukhtaruddin Shah (b. 1950)
- Ilyas Qadri (b. 1950)
- Kafeel Ahmad Qasmi (b. 1951)
- Tahir-ul-Qadri (b. 1951)
- Yaseen Akhtar Misbahi (b. 1953)
- Tariq Jamil (b. 1953)
- Zulfiqar Ahmad Naqshbandi (b. 1953)
- Sufyan Qasmi (b. 1954)
- Nurul Islam Walipuri (b. 1955)
- Sajjad Nomani (b. 1955)
- Ghousavi Shah (b. 1955)
- Ameen Mian Quadri (b. 1955)
- Pir Sabir Shah (b. 1955)
- Abu Taher Misbah (b. 1956)
- Kaukab Noorani Okarvi (b. 1957)
- Hamid Saeed Kazmi (b. 1957)
- Rahmatullah Mir Qasmi (b. 1957)
- AFM Khalid Hossain (b. 1959)
- Najibul Bashar Maizbhandari (b. 1959)
- Abdul Aziz Ghazi]] (b. 1960)
- Shakir Ali Noori (b. 1960)
- Ruhul Amin (b. 1962)
- Mizanur Rahman Sayed (b. 1963)
- Hanif Jalandhari (b. 1963)
- Sajidur Rahman (b. 1964)
- Ibrahim Mogra (b. 1965)
- Saad Kandhlawi (b. 1965)
- Faiz-ul-Aqtab Siddiqi (b. 1967)
- Arshad Misbahi (b. 1968)
- Abu Reza Nadwi (b. 1968)
- Mahfuzul Haque (b. 1969)
- Ilyas Ghuman (b. 1969)
- Qasim Rashid Ahmad (b. 1970)
- Asjad Raza Khan (b. 1970)
- Syed Rezaul Karim (b. 1971)
- Riyadh ul Haq (b. 1971)
- Obaidullah Hamzah (b. 1972)
- Raza Saqib Mustafai (b. 1972)
- Manzoor Mengal (b. 1973)
- Syed Faizul Karim (b. 1973)
- Mamunul Haque (b. 1973)
- Husamuddin Fultali (b. 1974)
- Abdur Rahman Mangera (b. 1974)
- Faraz Rabbani (b. 1974)
- Adnan Kakakhail (b. 1975)
- Muhammad al-Kawthari (b. 1976)
- Amer Jamil (b. 1977)
- Yasir Nadeem al Wajidi (b. 1982)
- Shahinur Pasha Chowdhury (b. 1985)
- Abbas Siddiqui (b. 1987)
- Kaif Raza Khan (b. 2001)
- Ghulam Mohammad Vastanvi
- Tauqeer Raza Khan
- Subhan Raza Khan
- Abdul Malek Halim
- Izharul Islam Chowdhury
- Amjad M. Mohammed
- Anwar-ul-Haq Haqqani
- Mukarram Ahmad
- Abdul Khabeer Azad
- Muzaffar Qadri
- Hanbali
- Maliki
- Shafi'i
- Zahiri