Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan

Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan
Mota	kirol diziplina olinpiko
Honen parte da	2024ko Udako Olinpiar Jokoak
Data	2024
← 2020 ezezaguna →
Kokaleku	Stade Roland Garros Court Suzanne-Lenglen (en) Arena Paris Nord (en)
Herrialdea	Frantzia
Kirola	boxeo
Osatuta
Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 54 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 57 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 75 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 57 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak +92 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 66 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 51 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 80 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 60 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Emakumezkoak 50 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 63.5 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 92 kg Boxeoa 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan – Gizonezkoak 71 kg

Parisko 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako boxeo-lehiaketak uztailaren 27tik abuztuaren 10era egingo dira.^[1] Boxeoko atariko partidak Arena Paris Nord-en jokatuko dira, Villepinten, Roland Garros Stadium ikonikoan antolatuta (finalaurrekoak eta finalak).^[2]

Paris 2024rako boxeo-programak aurreko hiru edizioetako pisu bereko kategoriak izango ditu, guztira hamahiru (zazpi gizonezkoentzat eta sei emakumezkoentzat). Genero-berdintasun osoa lortzeko Nazioarteko Olinpiar Batzordearen xedearekin bat etorriz, programa eguneratzen jarraitzen da, pisu-kategoria bat handitzearen ondorioz, emakumeen aurkako talde batean murriztutako gizonen pisuaren rabera.^[3][4]

2022ko ekainean, Nazioarteko Batzorde Olinpikoak (COI) debekatu egin zituen Boxeoko Nazioarteko Elkartearen (IBA) eskubideak txapelketa zuzendu eta antolatzeko, "irregulartasun jarraituko arazoak finantzetan, gobernantzan, etikan, deribazioan eta judizioan".^[5] Hala, COIren Batzorde Betearazleak kalifikazio-sistema berri bat ezarri eta berretsi zuen Paris 2024rako, eta horren lekuko izango zen boxeolariek kuota-puntuak lortzea kontinenteko kirol anitzeko ekitaldien bidez, hala nola Asiako Jokoen, Europako Jokoen, Joko Panamerikarren, Joko Afrikarren eta Pazifikoko Jokoen bidez.^[6][7]

IBAren jokabidearen beste puntu polemiko bat izan zen, Jokoak baino lehenago, 2023ko IBAren Munduko Txapelketan debekatu egin zietela parte-hartzea bi emakumezkori, Imane Khelif aljeriarrari eta Lin Yu-ting Taiwangoari.^[8] Zehaztu gabeko arrazoi medikoak argudiatu zituen lehenbizi IBAk Khelif eta Linen aurka. Beranduago adierazi zen testosterona gehiegi zuela bere gorputzean^[9]. Beste adierazpen nabarmen bar orduan izan zen, IBAko presidente Umar Kremleven arabera, DNA test bat eginda "XY kromosomak zituztela" boxeolari horiek eta ezin zutela emakumeekin batera lehiatu^[10]. Telegram kanal batean idatzitako testuan zabaldu zen salaketa hori. Ez testosteronaren datua ez kromosomena ez zuen IBAk gerora datuekin baieztatu.^[11] Boxeolarietarik Khelifek errekurtsoa sartu zuen arren, IBAk debekatu zion emakumeekin boxeatzea^[12].

2024an Nazioarteko Batzorde Olinpikoak Khelif eta Lini baimena eman zien 2024ko Udako Olinpiar Jokoetan parte hartzeko, mediku azterketa guztiak beteta. Parisko Jokoak baino lehenago, hedabide batzuek 2023ko IBAren debekua hauspotu zuten, Lin eta Khelif gizonezkoak zirelako gezurrarekin, hala nola Quillette agerkarian.^[13] Gezurraren oihartzuna bereziki Italiara iritsi zen: Imane Khelifek izan behar zuen lehen aurkaria Angela Carini italiarra izan behar zen, eta borroka bainio lehenago Khelifen kontrako susmoa xaxatu zuten Matteo Salvini Italiako gobernuko presidente-orde eskuindarrak eta beste batzuek.^[14] Khelifen ustezko maskulinitatea, borrokatzen duenean ez dagoela lehia justurik eta, oro har, kirol olinpikoaren woke jarrerak kritikatu zituzten Carinik galdu eta gutxira hainbat pertsona ezagunek hala nola, Elon Musk, Javier Milei eta J. K. Rowlingek; eta Espainian Isabel Diaz Ayusok.^[15] Antonio Tajani Italiako Atzerri ministroak esan zuen Khelifen "ezaugarriak gizon batenak" zirela.^[16]

Polemika Khelifengan zentratu zen (baina Lin taiwandarrari ere eragin zion), eta bi emakumeek aurrera egin zuren euren kategorietan, biak ala biak garaile eta urrezko dominaren jabe bilakatu arte, 66 kiloetan Khelif eta 57 kiloetan Lin. Poz eta amorruz erreakzionatu zuen Khelifek urrea irabazitakoan, bere ohore eta duintasuna defendituz, eta IBA gogor kritikatuz^[17] eta Jokoak amaitutakoan jazarri zutenen kontrako salaketa judiziala jarri zuen.^{[18] [19]}

Guztira 248 postu daude eskuragarri boxeolarientzat Paris 2024an lehiatzeko, Tokio 2020an baino ia berrogei gutxiago, oro har. NOCek boxeolari bakarra bidal zezaketen pisu-kategoria bakoitzean. Frantzia anfitrioi den nazioak gehienez ere sei kuota-plaza gordeko ditu gizonen eta emakumeen artean banatzeko, bakoitzak bere pisu-kategorian; bederatzi tokik (lau gizonentzat eta bost emakumeentzat), berriz, eskubidea izango dute beren boxeolariak Paris 2024an lehiatzeko interesa duten NOCak eskuratzeko, unibertsaltasunaren printzipioaren arabera.^[20]

  *   Nazio antolatzailea (Frantzia)

Rankinga	herrialde	Urrea	Zilarra	Brontzea	Guztira
1	Uzbekistan	5	0	0	5
2	Txina	3	2	0	5
3	Taipei Txinatarra	1	0	2	3
4	Kuba	1	0	1	2
5	Aljeria	1	0	0	1
	Irlanda	1	0	0	1
	Ukraina	1	0	0	1
8	Frantzia*	0	2	1	3
	Turkia	0	2	1	3
10	Espainia	0	1	1	2
	Kazakhstan	0	1	1	2
12	Azerbaijan	0	1	0	1
	Kirgizistan	0	1	0	1
	Mexiko	0	1	0	1
	Panama	0	1	0	1
	Polonia	0	1	0	1
17	Australia	0	0	2	2
	Dominikar Errepublika	0	0	2	2
	Filipinak	0	0	2	2
20	Alemania	0	0	1	1
	Ameriketako Estatu Batuak	0	0	1	1
	Brasil	0	0	1	1
	Britainia Handia	0	0	1	1
	Bulgaria	0	0	1	1
	Cabo Verde	0	0	1	1
	Errefuxiatuen Talde Olinpikoa	0	0	1	1
	Georgia	0	0	1	1
	Hego Korea	0	0	1	1
	Ipar Korea	0	0	1	1
	Kanada	0	0	1	1
	Tajikistan	0	0	1	1
	Thailandia	0	0	1	1
Guztira (32 herrialde)		13	13	26	52

Proba	Urrea	Zilarra	Brontzea
51 kg xehetasunak	Hasanboy Dusmatov  Uzbekistan	Billal Bennama  Frantzia	Junior Alcántara  Dominikar Errepublika
			Daniel Varela de Pina  Cabo Verde
57 kg xehetasunak	Abdumalik Khalokov  Uzbekistan	Munarbek Seiitbek Uulu  Kirgizistan	Charlie Senior  Australia
			Javier Ibáñez  Bulgaria
63.5 kg xehetasunak	Erislandy Álvarez  Kuba	Sofiane Oumiha  Frantzia	Wyatt Sanford  Kanada
			Lasha Guruli  Georgia
71 kg xehetasunak	Asadkhuja Muydinkhujaev  Uzbekistan	Marco Verde  Mexiko	Omari Jones  Ameriketako Estatu Batuak
			Lewis Richardson  Britainia Handia
80 kg xehetasunak	Oleksandr Khyzhniak  Ukraina	Nurbek Oralbay  Kazakhstan	Cristian Pinales  Dominikar Errepublika
			Arlen López  Kuba
92 kg xehetasunak	Lazizbek Mullojonov  Uzbekistan	Loren Alfonso  Azerbaijan	Enmanuel Reyes  Espainia
			Davlat Boltaev  Tajikistan
+92 kg xehetasunak	Bakhodir Jalolov  Uzbekistan	Ayoub Ghadfa  Espainia	Nelvie Tiafack  Alemania
			Djamili-Dini Aboudou Moindze  Frantzia

Proba	Urrea	Zilarra	Brontzea
50 kg xehetasunak	Wu Yu  Txina	Buse Naz Çakıroğlu  Turkia	Nazym Kyzaibay  Kazakhstan
			Aira Villegas  Filipinak
54 kg xehetasunak	Chang Yuan  Txina	Hatice Akbaş  Turkia	Pang Chol-mi  Ipar Korea
			Im Ae-ji  Hego Korea
57 kg xehetasunak	Lin Yu-ting  Taipei Txinatarra	Julia Szeremeta  Polonia	Esra Yıldız  Turkia
			Nesthy Petecio  Filipinak
60 kg xehetasunak	Kellie Harrington  Irlanda	Yang Wenlu  Txina	Wu Shih-yi  Taipei Txinatarra
			Beatriz Ferreira  Brasil
66 kg xehetasunak	Imane Khelif  Aljeria	Yang Liu  Txina	Janjaem Suwannapheng  Thailandia
			Chen Nien-chin  Taipei Txinatarra
75 kg xehetasunak	Li Qian  Txina	Atheyna Bylon  Panama	Caitlin Parker  Australia
			Cindy Ngamba  Errefuxiatuen Talde Olinpikoa

• Datuak: Q109311613
• Multimedia: Boxing at the 2024 Summer Olympics / Q109311613