Beukenwegspoorbrug

Beukenwegspoorbrug (januari 2017)

Algemene gegevens

Locatie

Amsterdam-Oost

Overspant

Beukenweg, Maritzstraat

Beheerder

Pro Rail

Bouw

Bouwperiode

1938/1939

Architectuur

Type

spoorbrug

Materiaal

ijzer

Portaal

Verkeer & Vervoer

De Beukenwegspoorbrug is een spoorbrug in Amsterdam-Oost. Ze ligt in het traject Station Amsterdam Muiderpoort en Station Amsterdam Amstel. Ze is vernoemd naar de Beukenweg, die ze overspant.

Spoorbrug

De Beukenwegspoorbrug werd gebouwd in de jaren 1938-1939.^[1]^[2] Het maakte deel uit van de Spoorwegwerken Oost. Deze werden verricht omdat de kruisingen tussen spoorweg en de gewone straten op deze route allemaal gelijkvloers lagen. Dit zorgde voor oponthoud in het toenemende trein- en autoverkeer. Bovendien zorgde het voor onveilige situaties. Om dit te voorkomen werden de spoorwegen omhoog getild en op een dijklichaam geplaatst. Daar waar de voormalige kruisingen lagen kwamen (meestentijds) viaducten. Hier was echter geen sprake van een kruising. In de jaren twintig was hier een voetgangersbrug over het spoorwegtraject geplaatst, omdat voetgangers tussen de Beukenweg en Maritzstraat anders 20 minuten moesten omlopen tussen de Oosterparkbuurt en de Transvaalbuurt.^[3] Vanwege de plaatsing van het dijklichaam werd de situatie omgekeerd (voetgangers over spoorlijn naar spoorlijn boven verkeer). Voetgangers moesten na plaatsing en opening van het viaduct nog wel enige tijd over de oude spoorweg lopen. Omdat er tegelijkertijd aan meerdere viaducten werd gewerkt, kregen ze alle een bijna gelijk uiterlijk, dat sindsdien eigenlijk nauwelijks is aangepast. Het viaduct bestaat uit een ijzeren overspanning gedragen door ijzeren pijlers en jukken (dwarsbalken). De dichte (meest lichtgroene) balustraden zijn veelal beklad door graffiti. De zijwanden van het viaduct zijn betegeld.

Plaquette Spoorwegwerken Oost

Ter afronding van de Spoorwegwerken Oost ontwierp Cornelis Leonardus Johannes Begeer een vijftal plaquettes, die geplaatst zouden worden in de tegelwanden van de Van Swindenspoorbrug, Wijttenbachspoorbrug, Linnaeusspoorbrug, Beukenwegspoorbrug en Wibautstraatspoorbrug ^[4] Hij voerde de plaquettes uit in donker brons. De plaquette is rechtsonder gesigneerd.

Alle plaquettes kregen het volgende mee:

De doorgang vrij, Oost is blij
15 october 1939
Aangeboden door de buurtverenigingen
Ceram, Linnaeus en Oud Watergraafsmeer

Op de Beukenwegspoorbrug is verder nog te zien een trein, handen die de hekken open maken, wiel met vleugels (teken van de NS) en twee wapens waaronder dat van Amsterdam.^[5]

Bronnen, noten en/of referenties

Bruggen van Amsterdam
Naamgeving openbare ruimte: Vaststellen Vaststellen Spaarndammerspoorbrug en andere in Amsterdam. Gemeenteblad (201414). Gemeente Amsterdam (16 november 2017). Geraadpleegd op 3 mei 2018.

↑ beeldbank Amsterdam, foto april 1938, aanleg spoordijk^{[dode link]}
↑ beeldbank Amsterdam, Foto 13 december 1940^{[dode link]}
↑ Algemeen Handelsblad, 30 mei 1923, Voor een spoorbrug
↑ Het is onbekend of de plaquettes elders daadwerkelijk geplaatst zijn. Indien ze geplaatst zijn, is het in 2023 onbekend of ze nog aanwezig zijn. Nogal wat tegelwanden onder de viaducten zijn beschadigd en vervangen
↑ Redactie, De doorgang vrij. Het Volk (23 oktober 1939). Geraadpleegd op 31 januari 2023 – via delpher.nl.