Hadrocodium
| Hadrocodium Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Sinemurien (~ 195 Ma) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||
| Hadrocodium Luo, Crompton & Sun, 2001 | |||||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||||
| Hadrocodium wui | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | |||||||||||||||||
Hadrocodium op  Wikispecies | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Hadrocodium[1][2][3] is een geslacht van uitgestorven Mammaliaformes, een onderverdeling van de synapsiden. De enige bekende soort, Hadrocodium wui, werd in 2000 beschreven. Hij leefde zo'n 195 miljoen jaar geleden tijdens het vroeg-jura, meer bepaald in het sinemurien.
Kenmerken
H. wui was zo'n 2 gram zwaar, de schedel was zo'n 12 mm lang. De totale lengte zonder staart wordt op 32 mm geschat. Hij had broze tanden. Gezien die tanden en zijn geringe lengte was het waarschijnlijk een insectivoor.
Fylogenie
De beschrijvende auteurs plaatsen het dier in een clade net buiten de kroongroep van de zoogdieren, als een zustertaxon van de Triconodonta (met inbegrip van de kroongroep). Het dier is dus sterk verwant met de zoogdieren, beiden vertonen kenmerken die niet bij de andere leden van Mammaliaformes aanwezig zijn en hen onderscheiden van reptielen: drie gehoorbeentjes in het middenoor, scharnierende kaken, grotere hersenen en boven- en ondertanden die op elkaar passen.
Een studie uit 2008 plaatste Hadrocodium wel binnen de zoogdieren, als een taxon binnen de eierleggende zoogdieren (Monotremata).[4]
Naamgeving
De geslachtsnaam Hadrocodium wordt door de naamgevers afgeleid van het Griekse hadro, vertaald met 'volheid' en het Griekse codium, vertaald met 'hoofd'. In het Oudgrieks komen beide vormen echter niet voor.[5][6] Mogelijk bedoelden de auteurs in het eerste geval het bijvoeglijk naamwoord ἁδρός, hadros, dat 'vol uitgegroeid'[5] betekent, en in het tweede geval κώδεια, kōdeia, dat de naam voor de 'kop/bol van een plant' (=doosvrucht) is.[5][6] De naam Hadrocodium zou verwijzen naar de relatief grote herseninhoud van het dier. De soortnaam wui eert Dr. X.-C. Wu, die in 1985 het holotype van het dier (een bijna volledige schedel) ontdekte.
Bronnen
- Luo, Z.-X., Crompton, A.W., Sun, A.-L. (2001). A New Mammaliaform from the Early Jurassic and Evolution of Mammalian Characteristics. Science 292 (5521): 1535-1540. DOI:10.1126/science.1058476.
- Tiny creature may be ancestor of all mammals. CNN (24 mei 2001). Gearchiveerd op 18 september 2009. Geraadpleegd op 2 januari 2011.
- Tiny Fossil From Early Jurassic Fills New Niche in Mammal Evolution. National Geographic (24 mei 2001). Geraadpleegd op 2 januari 2011.
- Fossil hints at mammal evolution. BBC (24 mei 2001). Gearchiveerd op 30 september 2009. Geraadpleegd op 2 januari 2011.
Referenties
- ↑ Hadrocodium. www.prehistoric-wildlife.com. Gearchiveerd op 25 april 2023. Geraadpleegd op 25-04-2023.
- ↑ Hadrocodium. reptileevolution.com. Geraadpleegd op 25-04-2023.
- ↑ Fossilworks: Hadrocodium. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 25-04-2023.
- ↑ Rowe, T., Rich, T.H., Vickers-Rich, P., Springer, M., Woodburne, M.O. (2008). The oldest platypus and its bearing on divergence timing of the platypus and echidna clades. Proceedings of the National Academy of Sciences 105 (4): 1238-1242. DOI:10.1073/pnas.0706385105.
- ↑ a b c Muller, F. (1932). Grieksch woordenboek. (3de druk). Groningen/Den Haag/Batavia: J.B. Wolters’ Uitgevers-Maatschappij N.V.
- ↑ a b Liddell, H.G. & Scott, R. (1940). A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of Roderick McKenzie. Oxford: Clarendon Press.
