Joods monument

Een Joods Monument is een gedenkteken ter herinnering aan Joodse inwoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog vermoord zijn. In veel gemeenten staat een dergelijk monument.

De monumenten zijn veelal pas veertig jaar na de oorlog of later opgericht. Kort na de oorlog was alle aandacht gericht op de wederopbouw. Pas in de jaren zestig ontstond er brede belangstelling voor de Jodenvervolging door de Nederlandse televisieserie De Bezetting (1960-1965) van Loe de Jong, het proces tegen Adolf Eichmann (1961) en het verschijnen van Ondergang (1965) van Jacques Presser.

Over het algemeen vindt bij de Joodse monumenten jaarlijks een herdenking plaats, bijvoorbeeld op 4 mei. Bij het beeldje van Anne Frank in Utrecht liggen altijd bloemen.

De meeste Joodse monumenten zijn abstract, maar er zijn ook figuratieve beelden, herinneringsplaquettes, een heel gebouw (de Hollandsche Schouwburg) en een digitaal monument. Het monument De 102.000 stenen in Kamp Westerbork herinnert aan de 102.000 mensen die vanuit Nederland werden gedeporteerd en het niet overleefden. Op de kop van de stenen is een davidster (voor de Joodse slachtoffers), een vlammetje (voor de Roma en Sinti) of geen teken (voor de in Westerbork gefusilleerde verzetsstrijders) te zien.

Voorbeelden van Joodse monumenten in Nederland zijn:

• Het digitale Joods Monument
• Het Joods monument in Alphen aan den Rijn (1990)
• Het Holocaust Namenmonument in Amsterdam (2021)
• Het Auschwitzmonument in Amsterdam (1977)
• Het Anne Frank Huis in Amsterdam (1960)
• De Hollandsche Schouwburg in Amsterdam (1962)
• Het Joods Verzetmonument in Amsterdam (1988)
• De Schaduwkade in Amsterdam (2013)
• Schaduwen in Amsterdam (2022)
• Het Joods monument in Assen (1990)
• Het monument Vertrek in Delden (2016)
• Het Joods Kindermonument in Den Haag (2006)
• Het Joods monument in Den Haag (2018)
• Het Joods monument in Drachten (2001)
• Het Joods monument in Groningen (1977)
• Het Joods monument in Haarlem (2012)
• Het Joods monument in Hoogezand (1994)
• Het uit vijf delen bestaande monument Bagage in Leiden (2010)
• Het Joods monument in Nijmegen (1995)
• Het Joods Namenmonument in Nijmegen (2015)
• Het Joods monument in Rotterdam (1967)
• Loods 24 in Rotterdam (1992)
• Het Joods monument in Sneek (2010)
• Het Joods monument in Tiel (1996)
• Het Joods monument in Utrecht (2015)
• Het standbeeld van Anne Frank in Utrecht (1959)
• Het Monument der verloren kinderen in Vught (1999)
• De Levenspoort in Wageningen (2000)
• Het Monument voor de in de kampen vermoorde Joden in Kamp Westerbork
• Het Joods monument Een familiefoto in Woerden (2002)
• Het Joods Monument in Zandvoort (2021)

• 
  Delden
• 
  Hoogezand-Sappemeer
• 
  Leiden
• 
  Sneek
• 
  Tiel
• 
  Utrecht
• 
  Utrecht
• 
  Kamp Westerbork
• 
  Kamp Westerbork
• 
  Woerden

• Holocaust
• Stolpersteine

• Website Nationaal Comité 4 en 5 mei - Zoek een monument → Joods monument (overzicht 314 Joodse monumenten)
• Website Joods Historisch Museum
• Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland