Luiks steenkoolbekken
Het Luiks steenkoolbekken is een gebied rond de Maas in de provincie Luik met steenkool op winbare diepte. Het strekt zich uit van Hoei in het westen tot Battice in het oosten. Het is onderdeel van de Waalse Steenkolenbekkens.
Ontwikkeling en neergang van de steenkolenmijnen
In deze streek werd vanaf de veertiende eeuw steenkool gewonnen. De mijnbouwsector groeide na het jaar 1800 sterk door de vraag van onder andere de metaalindustrie. In Seraing in het midden van het bekken stond decennialang het grootste bedrijf: de fabriek van John Cockerill. In Luik was tijdens de ontginning een vermaarde school voor mijnbouwingenieurs. De diepste mijn was de Grand Bacnure in Herstal met 915 meter onder maaiveld. Naast steenkolenmijnen waren er diverse hoogovens voor de productie van staal. Vanaf 1950 sloten de meeste steenkolenmijnen en in 1975 besloot de Belgische regering om de Waalse steenkolenwinning af te bouwen. In het gebied zijn nog vele mijngebouwen te vinden en daarnaast kegelvormige mijnsteenbergen, bijvoorbeeld drie in Herstal. In Luik bevindt zich het museum Huis van de metallurgie en industrie van Luik, waar de ontwikkeling van de steenkolenmijnen en metaalindustrie in het bekken aan bod komt. Uitputting van dit bekken was een belangrijke stimulans voor de ontwikkeling van de exploitatie van het Kempens steenkoolbekken in de twintigste eeuw. De steenkool uit de Kempen werd naar de industrie in Luik getransporteerd en daardoor is er in de Kempen geen staalproductie geweest en er heeft zich daar geen metaalindustrie ontwikkeld.
De mijnzetels op de linker Maasoever van oost naar west (lijst is niet volledig)
Start productie | Laatste productie | Naam mijn | Plaats | Locatie |
---|---|---|---|---|
? | 1964 | Moha | Wanze | |
? | 1949 | Halette | Mons-lez-Liège | 50° 37' 27" NB, 5° 27' 4" OL |
1817 | 1950 | Xhorré | Jemeppe-sur-Meuse | 50° 36' 16" NB, 5° 28' 33" OL |
? | 1928 | Artistes | Flémalle | 50° 36' 46" NB, 5° 28' 37" OL |
1838 | 1958 | Grands Makets | Jemeppe-sur-Meuse | 50° 37' 24" NB, 5° 29' 8" OL |
1840 | ? | Bons-Buveurs | Jemeppe-sur-Meuse | 50° 36' 52" NB, 5° 29' 33" OL |
1827 | 1958 | Romarin-Kessales | Jemeppe-sur-Meuse | 50° 36' 50" NB, 5° 29' 53" OL |
(1710) 1905 | 1967 | Bonnier | Grâce-Berleur | 50° 38' 40" NB, 5° 29' 60" OL |
1546 | 1933 | Corbeau | Grâce-Berleur | 50° 37' 47" NB, 5° 30' 5" OL |
(eind 16e eeuw) 1877 | 1959 | Bosson I ofwel Gosson-Lagasse I | Montegnée | 50° 37' 54" NB, 5° 31' 0" OL |
(eind 16e eeuw) 1877 | 1966 | Bosson II ofwel Gosson-Lagasse II | Montegnée | 50° 37' 43" NB, 5° 30' 41" OL |
1879 | 1962 | Bonne Fortune | Montegnée | 50° 39' 1" NB, 5° 30' 57" OL |
? | 1912 | steenkolenmijn van Rocourt | Rocourt | 50° 36' 54" NB, 5° 30' 58" OL |
15e eeuw | 1849 | Bonnet ofwel Braconier | Saint-Nicolas | 50° 37' 53" NB, 5° 31' 26" OL |
1979 | 1973 | Espérance | Montegnée | 50° 38' 36" NB, 5° 31' 52" OL |
16e eeuw | 1929 | Beaujonc | Glain | 50° 38' 58" NB, 5° 31' 57" OL |
1847 | 1949 | Grand Bac | Tilleur | 50° 36' 44" NB, 5° 32' 0" OL |
1879 | 1974 | steenkolenmijn van Saint-Nicolas | Saint Nicolas | 50° 38' 31" NB, 5° 32' 18" OL |
? | 1966 | Levant | Ans | 50° 40' 4" NB, 5° 32' 25" OL |
1705 | 1839 | Champay ofwel Nouvelle Haye | Saint Nicolas | 50° 37' 52" NB, 5° 32' 34" OL |
1847 | 1949 | Perron | Sclessin | 50° 36' 38" NB, 5° 32' 50" OL |
1855 | 1934 | Sainte Barbe et Tonne | Xhovémont | 50° 39' 43" NB, 5° 33' 27" OL |
(1759) 1816 | 1965 | Bonne-Fin | Ans | 50° 39' 56" NB, 5° 33' 31" OL |
? | 1942 | Fanny | Glain | 50° 39' 15" NB, 5° 31' 43" OL |
? | 1968 | Bure aux Femmes | Glain | 50° 38' 48" NB, 5° 32' 2" OL |
1567 | 1956 | Aumonier | Luik | 50° 38' 31" NB, 5° 33' 9" OL |
1827 | 1938 | Bois d’Avroy | Luik | 50° 37' 26" NB, 5° 33' 10" OL |
? | 1956 | Sainte-Marguerite | Luik | 50° 38' 50" NB, 5° 33' 33" OL |
? | 1959 | Val-Benoit | Luik | 50° 36' 48" NB, 5° 34' 15" OL |
1859 | 1965 | Batterie | Vottem | 50° 39' 38" NB, 5° 34' 55" OL |
1840 | 1942 | Bâneux | Luik | 50° 39' 12" NB, 5° 35' 18" OL |
? | 1926 | Hareng | Herstal | 50° 40' 40" NB, 5° 35' 47" OL |
? | 1962 | steenkolenmijn van Milmort | Milmort | 50° 41' 11" NB, 5° 36' 8" OL |
1924 | 1954 | Gérard Cloes ofwel Grand Bacnure | Herstal | 50° 39' 41" NB, 5° 36' 27" OL |
? | 1971 | Petite Bacnure | Herstal | 50° 40' 9" NB, 5° 36' 33" OL |
? | 1968 | Belle-Vue et Bien-Venue | Herstal | 50° 39' 32" NB, 5° 37' 12" OL |
? | 1951 | Abhooz | Herstal | 50° 41' 21" NB, 5° 38' 56" OL |
? | 1914 | Piéter ofwel Houillière Biquet-Gozee | Oupeye | 50° 42' 37" NB, 5° 39' 14" OL |
De mijnzetels op de rechter Maasoever van oost naar west (lijst is niet volledig)
Start productie | Laatste productie | Naam mijn | Plaats | Locatie |
---|---|---|---|---|
18e eeuw | 1951 | Saint-Paul | Gives | 50° 30' 10" NB, 5° 9' 19" OL |
? | 1890 | Ivoz ofwel Yvoz | Ivoz-Ramet | 50° 35' 24" NB, 5° 28' 31" OL |
? | ? | Nouvelle Marihaye | Flémalle-Grande | 50° 36' 0" NB, 5° 28' 47" OL |
? | 1953 | Many | Seraing | 50° 35' 50" NB, 5° 29' 4" OL |
? | 1954 | Vieille-Marihaye | Seraing | 50° 36' 14" NB, 5° 29' 42" OL |
? | 1954 | Boverie | Seraing | 50° 35' 42" NB, 5° 30' 4" OL |
? | 1933 | Fanny | Seraing | 50° 36' 22" NB, 5° 30' 6" OL |
1823 | 1976 | Colard | Seraing | 50° 36' 26" NB, 5° 30' 54" OL |
1809 | 1948 | Six-Bonniers | Seraing | 50° 36' 12" NB, 5° 31' 27" OL |
(1447)1835 | 1935 | steenkolenmijn nummer 1 van Ougrée | Ougrée | 50° 36' 16" NB, 5° 32' 55" OL |
? | 1911 | Anguesses | Angleur | 50° 36' 59" NB, 5° 35' 13" OL |
1829 | 1931 | Basse Ransy | Vaux-sous-Chèvremont | 50° 36' 37" NB, 5° 37' 50" OL |
1725 | 1965 | Fond Piquette | Vaux-sous-Chèvremont | 50° 36' 17" NB, 5° 38' 5" OL |
? | 1943 | Violette | Jupille-sur-Meuse | 50° 38' 57" NB, 5° 38' 14" OL |
? | 1951 | Homvent | Beyne | 50° 37' 32" NB, 5° 38' 48" OL |
18e eeuw | 1960 | steenkolenmijn van Wandre | Wandre | 50° 40' 2" NB, 5° 39' 4" OL |
1874 | 1967 | Wérister | Romsée | 50° 36' 50" NB, 5° 39' 58" OL |
1848 en 1905 | 1877 en 1977 | Hasard Cheratte | Cheratte | 50° 40' 51" NB, 5° 40' 11" OL |
? | 1951 | Soxhluse | Romsée | 50° 36' 20" NB, 5° 40' 22" OL |
(1732) 1870 | 1959 | Marie | Queue-du-Bois | 50° 38' 16" NB, 5° 40' 35" OL |
1848 | 1963 | steenkolenmijn van Fléron | Fléron | |
? | 1913 | Onhons ofwel Saint-Léonard | Fléron | 50° 36' 49" NB, 5° 40' 38" OL |
? | 1955 | Saint-Anne et Charles | Fléron | 50° 37' 13" NB, 5° 41' 27" OL |
begin 19e eeuw | 1933 | Jonette | Retinne | |
1848 | 1977 | Hasard Micheroux ofwel Grande Bure | Micheroux | 50° 37' 47" NB, 5° 42' 27" OL |
1779 en 1919 | 1887 en 1980 | steenkoolmijn van Blegny | Blegny | 50° 41' 12" NB, 5° 43' 26" OL |
19e eeuw | 1958 | Théodore | Soumagne | 50° 37' 44" NB, 5° 43' 45" OL |
? | 1913 | Guillaume | Soumagne | 50° 37' 54" NB, 5° 44' 16" OL |
1860 | 1970 | Bas-Bois | Soumagne | 50° 37' 10" NB, 5° 44' 17" OL |
? | 1913 of 1931 | Guillaume | Soumagne | 50° 37' 53" NB, 5° 44' 18" OL |
19e eeuw | 1908 | Saint-Hadelin | Olne | 50° 36' 17" NB, 5° 44' 50" OL |
1580 | 1931 | Maireux | Soumagne | 50° 37' 16" NB, 5° 44' 58" OL |
1876 | 1969 | Xhawirs | José | 50° 37' 33" NB, 5° 45' 42" OL |
1876 | 1969 | Halles | José | 50° 37' 53" NB, 5° 45' 52" OL |
? | ? | Charles | Battice | 50° 37' 49" NB, 5° 47' 6" OL |
? | ? | steenkolenmijn van Herve | Herve | 50° 38' 6" NB, 5° 47' 9" OL |
1861 | 1960 | Chesseroux | Battice | 50° 38' 56" NB, 5° 48' 32" OL |
- Belgische steenkolenmijnen, geraadpleegd via https://www.belgischesteenkoolmijnen.be/luik/ op 15 augustus 2018
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Liste des charbonnages belges op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.