Menselijk voortplantingssysteem

Voortplantingssystemen
Systemata genitalia
Naslagwerken
TA A09.0.00.000
Portaal  Portaalicoon   Biologie

De menselijke voortplantingssystemen zijn respectievelijk het geheel van de vrouwelijke, en dat van de mannelijke geslachtsorganen bij de mens. Het mannelijke en het vrouwelijke voortplantingssysteem zorgen samen voor de menselijke voortplanting.

Mannelijk versus vrouwelijk geslachtsorgaan

In tegenstelling tot de meeste andere organen in het menselijk lichaam, verschillen de voortplantingsorganen van de twee seksen morfologisch sterk van elkaar. Deze verschillen zorgen voor diversiteit in genetisch materiaal tussen de individuen, wat weer zorgt voor een grotere kans op genetische fitness van het nageslacht.

De belangrijkste organen van het menselijke voortplantingssysteem zijn de externe genitalia (penis en vulva) en diverse interne organen, waaronder de testikels, die zaadcellen produceren. Er zijn veel verschillende voorkomende ziektes, behorende bij de voortplantingsorganen, met name seksueel overdraagbare aandoeningen. daarnaast zijn er aangeboren afwijkingen, zoals een blijvende cloaca waarbij het rectum, de vagina en de urinewegen samenkomen en samensmelten, waardoor er een enkel gemeenschappelijk kanaal ontstaat.

Menselijke voortplanting

Menselijke voortplanting vindt plaats bij interne bevruchting, tijdens geslachtsgemeenschap. Tijdens dit proces wordt de stijve penis van de man ingebracht in de vrouwelijke vagina, totdat de man ejaculeert. Hierbij wordt het sperma in de vagina gespoten. Het sperma vindt een weg via de vagina en baarmoederhals naar de baarmoeder of eileider, voor het bevruchten van de eicel.

Bevruchting en zwangerschap

In het geval van een succesvolle bevruchting en het vervolgens innestelen van het ei (Blastocyste), begint de groei van het embryo en de latere foetus in de baarmoeder. Dit duurt ongeveer 9 maanden of 42 weken. Deze tijd wordt de zwangerschap genoemd. De zwangerschap eindigt met de bevalling.

Seksuele dimorfie

De mens kent een grote seksuele verscheidenheid tussen de twee seksen. Naast de verschillen tussen de voortplantingsorganen, zijn er verschillen in de vorm van seksuele differentiatie of seksuele dimorfie. Voorbeelden zijn de verschillen in secundaire geslachtskenmerken, en in seksueel en ouderlijk gedrag.

Mannelijk voortplantingssysteem

Het mannelijk voortplantingssysteem bestaat uit een serie van organen die zich binnen en buiten het lichaam bevinden, en rondom de pelvis, en die een bijdrage leveren aan het voortplantingsproces. De primaire directe functie van dit systeem is om de mannelijke gameten of spermatozoa aan te maken voor de bevruchting van het vrouwelijke ovum.

Belangrijke secundaire seksuele karakteristieken behelzen: grotere, gespierdere bouw, verlaagde stem, gezichts- en lichaamsbeharing, brede schouders, en de ontwikkeling van de adamsappel. Een belangrijk seksueel mannelijk hormoon is androgeen, in het bijzonder testosteron.

Homologe organen in het menselijk voortplantingssysteem

Lijst van homologe organen

Dit is een lijst van homologe organen in het menselijk lichaam, met name van de geslachtsorganen, die zich in een menselijk embryo onder invloed van o.a. het hormoon testosteron vanuit een dezelfde groep cellen (blastocyste) ontwikkelen tot verschillende mannelijke en vrouwelijke organen.

Oorsprong Mannelijk Vrouwelijk
Gonade Teelbal Eierstok
Gang van Müller Appendix testis Eileider
Prostaatkanaal Baarmoeder (Uterus), bovenste deel vagina
Oernier (Mesonefros) Paradidymis Epoöforon, Paroöforon
Rete testis Rete ovarii
Bijbal (Epididymis) Gang van Gartner (Ductus longitudinalis epoophori)
Zaadleider (Vas deferens)
Zaadblaasjes (Glandulae vesiculosae)
Urogenitale holte
Urogenitale sinus
Prostaat Para-urethrale klieren
Urineblaas, urinebuis Urineblaas, urinebuis, onderste deel vagina
Cowperse klier Klier van Bartholin
Labioscrotale plooi Scrotum Buitenste schaamlippen (Labia majora)
Urogenitale plooi Raphe mediana van de penis
Definitieve sponsachtige deel van de urinebuis
Binnenste schaamlippen (Labia minora)
Genitale tubercle Penis Clitoris
Corpus spongiosum penis (zwellichaam van de penis) Corpus cavernosum clitoridis (zwellichaam van de clitoris)
Glans penis Glans clitoridis
Crus penis Crus clitoridis
Preputium Voorhuid Clitorishoed
Buikvlies (Peritoneum) Processus vaginalis Gang van Nuck
Gubernaculum Gubernaculum testis Rond ligament van de uterus (ligamentum rotundum)

Inwendige differentiatie

Zie de drie figuren A, B en C rechts.

Schema's die de mannelijke en vrouwelijke ontwikkeling aangeven vanuit een gemeenschappelijk type.
A.
primitieve urogenitale organen in het embryo vóór genitale verschillen.
B.
vrouwelijk.
C.
mannelijk.
3. Ureter Ureter Ureter
4. Urineblaas Urineblaas Urineblaas
5. Urachus Urachus Urachus
i. Onderste deel van de ingewanden i. Onderste deel van de ingewanden i. Onderste deel van de ingewanden
cl. Cloaca
cp. Opbolling die zich ontwikkelt tot clitoris of penis (genitale tubercle) cc. Corpora cavernosum clitoridis cp. Corpora cavernosum penis
ug. Urogenitale sinus C. Klier van Bartholin met direct daarboven de urethra C. Klier van Bartholin van één kant
f. De buikopening van de linker eileider
g. ligamentum rotundum (ronde ligament), overeenkomend met het gubernaculum g. het gubernaculum
h. Plaats van het hymen
ls. Labioscrotale plooien l. Labium majus (Buitenste schaamlippen) s. Scrotum
n. Labium minus (Binnenste schaamlippen)
m, m. Rechts en links de gangen van Müller samen met de gangen van Wolff in gc, de geslachtsstreng m. gang van Müller, het bovenste deel blijft bestaan als de hydatide van Morgagni; het onderste deel, aangegeven met een stippellijn naar de prostaat, is het soms aanwezige cornu en buis van de uterus masculinus.
ot. De gonadale richel waar de eierstok of teelbal wordt gevormd. o. De linker eierstok t. Teelbal op de plaats waar deze oorspronkelijk wordt gevormd; t’, samen met de gestippelde lijn erboven geeft dit de richting aan waarin de teelbal en de bijbal afdalen in het scrotum.
pr. De prostaat
sc. Corpus cavernosum clitoridis sp. Corpus spongiosum penis
u. Uterus. De eileider aan de rechterkant is m.
v. Vulva
va. Vagina
vh. Ductus aberrans
vs. Zaadblaas (Vesicula seminales)
W. Links Oernier (mesonefros, lichaam van Wolff) W. verspreide resten van de oernier, bestaande uit het orgaan van Giraldès, of de paradidymis van Waldeyer.
w, w. Rechts en links gangen van Wolff W. Verspreide resten van de gangen van Wolff bij het paroöforon van Waldeyer; dG. Resten van de linker gang van Wolff, deze gaan naar de gang van Gartner, aangegeven met stippellijnen; aan de rechterkant aangegeven met w.
po. Epoöforon

Uitwendige differentiatie

Fasen in de ontwikkeling van uitwendige organen.

Tekening rechts; fasen in de ontwikkeling van uitwendige organen:

  • A: Gelijk
  • B, D, F: Vrouwelijk
  • C, E: Mannelijk

Zie ook

· · Sjabloon bewerken

skelet · spierstelsel · spijsverteringsstelsel · ademhalingsstelsel · borstholte · urinewegstelsel · voortplantingssysteem · endocrien systeem · hart en vaatstelsel · lymfevatenstelsel · zenuwstelsel · zintuigen · huid