Łyna
Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: wieś Łyna w województwie warmińsko-mazurskim. |
Łyna na granicy polsko-rosyjskiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kontynent | Europa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Państwo | Polska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość | 264 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spadek | śr. 1,2‰[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Powierzchnia zlewni | 7126 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Średni przepływ | 25,5 m³/s w Sępopolu[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejsce | Łyna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wysokość | 155 m n.p.m.[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Współrzędne | 53°26′28,4″N 20°24′48,6″E/53,441222 20,413500 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Recypient | Pregoła | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejsce | Znamiensk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wysokość | 3 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Współrzędne | 54°37′14,8″N 21°13′35,6″E/54,620778 21,226556 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Łyna |
Łyna (ros. Лава, Ława, niem. Alle, prus. Alna) – rzeka w północno-wschodniej Polsce (województwo warmińsko-mazurskie) i Rosji (obwód królewiecki). Lewy dopływ Pregoły. Płynie przez Pojezierze Olsztyńskie i Nizinę Sępopolską.
Bieg rzeki
Rzeka Łyna wypływa z piasków sandrowych na północ od Nidzicy, źródła rzeki znajdują się w okolicy wsi Łyna, na terenie rezerwatu przyrody Źródła Rzeki Łyny[2]. Jest to rezerwat krajobrazowo-geomorfologiczny z występującym tu zjawiskiem erozji wstecznej, zjawiska bardzo rzadkiego na niżu.
Rzeka Łyna przepływa przez szereg jezior rynnowych (Brzeźno Duże, Kiernoz Mały, Kiernoz Wielki, Jezioro Łańskie, Ustrych), wśród których największym i najgłębszym jest Jezioro Łańskie. Łyna kilkakrotnie zmienia swój kierunek, przecina kilka ciągów moren czołowych, co wpływa na różnorodny charakter poszczególnych odcinków doliny[3].
- W górnym biegu rzeka przepływa przez rezerwat przyrody Las Warmiński.
- Na rzece znajdują się elektrownie wodne.
Nazwę Łyna wprowadzono urzędowo w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę rzeki – Alle[4].
- Rozlewisko Łyny w Redykajnach
- Łyna w rezerwacie Las Warmiński
- Rozlewiska Łyny pod Brzeźnem Łyńskim
Główne dopływy
lewobrzeżne
prawobrzeżne
Miasta leżące nad Łyną
- Olsztyn Polska
- Dobre Miasto Polska
- Lidzbark Warmiński Polska
- Bartoszyce Polska
- Sępopol Polska
- Prawdinsk (Frydland) Rosja
- Znamiensk (Welawa) Rosja[5]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Łyna. [dostęp 2011-09-20].
- ↑ Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8, s. 227.
- ↑ E. Baczyńska, S. Dąbrowski, A. Jamiołkowski, M. Jarubas i inni, Raport o stanie środowiska województwa Olsztyńskiego, Olsztyn 1994, ISBN 83-85949-30-5, s. 23.
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 2.
- ↑ Polska 2017 : atlas samochodowy 1:200 000 dla profesjonalistów. Barbara Gawrysiak, Bartosz Kunowski, Maria Radziwonowicz, Paweł. Radziwonowicz, Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, Dom Wydawniczy PWN Kompas. 2017. [dostęp 2021-07-19].
Bibliografia
- W. Kujawski: Łyna – Wadag;ilustrowany przewodnik po dawnej Warmii; Wydawnictwo QmiKa;Olsztyn ; 2013r; ISBN 978-83-92390-38-1.
- R. Trzmielewski: Szlak kajakowy Łyny i jej dopływów;Przewodnik;Wyd. Kartograficzne „Compas”, Olsztyn; 2011r; ISBN 978-83-76051-80-2.
Linki zewnętrzne
- Łyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 850 .