Żółcień metylowa
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C14H15N3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | (CH3)2NC6H4N=NC6H4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 225,29 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 60-11-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 6053 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pochodne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Żółcień metylowa – organiczny związek chemiczny z grupy barwników azowych, pochodna azobenzenu i dimetyloaniliny, służący jako wskaźnik pH.
Żółcień metylowa | ||
---|---|---|
pH < 2,9 | ⇄ | pH > 4,0 |
Właściwości
Zakres pH zmiany barwy wynosi 2,9–4,0; zmienia się ona od czerwonej (pH < 2,9) do żółtej (pH > 4,0)[3]. Żółcień metylowa jest rozpuszczalna m.in. w etanolu, benzenie, chloroformie, eterze dietylowym i naftowym, kwasach mineralnych, olejach; dobrze w pirydynie[2].
Zastosowanie
Była używana jako barwnik spożywczy, np. do margaryny, została jednak wycofana w latach 30. XX wieku[8][9]. Według danych Rapid Alert System for Food and Feed w latach 2005–2010 odnotowano cztery przypadki nielegalnego barwienia żywności (mieszanki przypraw z curry) żółcienią metylenową (raz w 2006, 3 razy w 2009)[10].
Poza żywnością stosowano ją np. do barwienia mydeł i tworzyw sztucznych oraz w woskach i innych barwnych preparatach dekoracyjnych do mebli. Według opracowania 8th Report on Carcinogens (National Institute of Environmental Health Sciences, 1998) w USA nie jest produkowana ani wykorzystywana komercyjnie[8].
Zagrożenia
Żółcień metylowa jest silnie trująca po spożyciu. U pracowników narażonych na kontakt z substancją obserwowano stany zapalne skóry. Brak jest informacji o szkodliwości przy narażeniu chronicznym oraz o rakotwórczości dla ludzi, jednak u zwierząt stwierdzono indukcję chorób nowotworowych po podawaniu doustnym[8]. Podejrzewa się, że jest rakotwórcza także dla ludzi[8][11][4].
Przypisy
- ↑ Śpiewak R.: Paraphenylenediamine positive patch tests, foot dermatitis, and azo dyes. Contact Dermatitis 2012, 66(Suppl 2), 42.
- ↑ a b c d 4-(Dimethylamino)azobenzene, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 6053 (ang.).
- ↑ a b c R.W. Sabnis: Handbook of Acid-Base Indicators. CRC Press, 2007, s. 240–241. ISBN 978-0-8493-8219-2.
- ↑ a b c d 4-Dimetyloaminoazobenzen, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2015-09-23] (pol. • ang.).
- ↑ a b c d 4-(Dimethylamino)azobenzene, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2015-09-23] (ang.).
- ↑ dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-09-23]
- ↑ Acros Organics: Methyl Yellow. Western Kentucky University. [dostęp 2015-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)]. (ang.).
- ↑ a b c d 4-Dimethylaminoazobenzene. United States Environmental Protection Agency, 2002-01. [dostęp 2015-09-23].
- ↑ Krzysztof Orliński: Tajny kod na etykietach. Wiedza i Życie, 2013-05-27. [dostęp 2015-09-23].
- ↑ Katarzyna Kozłowska, Marta Jeruszka-Bielak, Laura Piwowarczyk, Anna Brzozowska. Niedozwolone stosowanie barwników w żywności na rynku europejskim w latach 2005–2010 na podstawie raportów RASFF. „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”. 45, s. 1157–1165, 2012.
- ↑ 4-Dimethylaminoazobenzene. United States CDC. [dostęp 2015-09-24].
- Britannica: science/methyl-yellow