Afrykańska królowa (film)
Gatunek | przygodowy | ||
---|---|---|---|
Rok produkcji | 1951 | ||
Data premiery | 23 grudnia 1951 | ||
Kraj produkcji | Stany Zjednoczone | ||
Język | angielski, niemiecki, suahili | ||
Czas trwania | 105 minut | ||
Reżyseria | John Huston | ||
Scenariusz | John Huston | ||
Główne role | Humphrey Bogart | ||
Muzyka | Allan Gray | ||
Zdjęcia | Jack Cardiff | ||
Scenografia | Wilfred Shingleton | ||
Kostiumy | Connie De Pinna | ||
Montaż | Ralph Kemplen | ||
Produkcja | Robert Morley | ||
Wytwórnia | Romulus Films | ||
Dystrybucja | United Artists (USA) | ||
Budżet | 1 000 000 USD | ||
Przychody brutto | 10 750 000 USD | ||
| |||
Strona internetowa |
Afrykańska królowa (ang. The African Queen) – amerykańsko-brytyjski film przygodowy z 1951 roku w reżyserii Johna Hustona na podst. powieści C.S. Forestera pod tym samym tytułem. W 1994 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[1].
Polska premiera odbyła się w podwójnym pokazie z zachodnioniemieckim krótkometrażowym dokumentem Punkt po punkcie (1957)[2].
Fabuła
Akcja dzieje się w Niemieckiej Afryce Wschodniej w sierpniu 1914 roku, na statku handlowym płynącym przez rzekę Kongo[a]. Kanadyjczyk Charlie Allnut, właściciel łodzi parowej Afrykańska królowa dostarcza pocztę i zaopatrzenie miejscowym misjonarzom, Brytyjczykom Samuelowi Sayerowi i jego siostrze Rose. Allnut mówi im o wybuchu wojny w Europie. Sayerowie chcą pozostać w afrykańskiej wiosce Kungdu, gdzie prowadzą misję, jednak wioskę atakuje oddział niemiecki kolonialny. W wyniku ataku Sayer zapada na gorączkę, na którą wkrótce umiera. Przybyły Allnut decyduje przewieźć Rose w bezpieczne miejsce[3].
Allnut wyjaśnia, że Niemcy chcą przy wykorzystaniu tubylców zdobyć Afrykę Środkową. Z kolei Brytyjczycy nie są w stanie zaatakować Niemców ze względu na obecność dużej kanonierki Luizy patrolującej duże jezioro w dole rzeki. Rose wpada na pomysł, by napełnić butle żelatyną wybuchową i zaatakować Luizę. Po krótkiej perswazji Allnut zgadza się z planem. Mężczyzna nie zdaje sobie jednak sprawy, że będzie musiał stawić czoła nie tylko Niemcom, ale i wielu nawykom samej Rose. Zmusza ona go do porzucenia alkoholu i stara się go ucywilizować. Z kolei Rose uczy się sterowania, a także dopada ją euforia po pokonaniu bystrzyny. Wkrótce para zaczyna mieć ku sobie[3][4].
Kiedy Afrykańska królowa mija niemiecką twierdzę Shona, żołnierze zaczynają strzelać do łodzi, uszkadzając bojler. Allnutowi udaje się ponownie podłączyć wąż ciśnieniowy w chwili, gdy mają wpłynąć do kolejnego bystrzyn. Po zażeganiu kłopotów Allnut i Rose się obejmują i całują. Przeprawa przez kolejne bystrzyny kończy się uszkodzeniem wału napędowego łodzi. Na lądzie tworzona jest prymitywna kuźnia i Allnut z Rose tworzy nowe śmigło umożliwiając ponowny start. Afrykańska królowa utyka w mokradłach. Pozbawiona zapasów i wody pitnej para powoli się z tym, że wkrótce umrze. Allnut nie żałuje, że wyruszył z Rose, która odmawia cichą modlitwę. Rozlega się burza, która powoduje zwiększenie wody na rzece i tym samym Afrykańska królowa wydostaje się z bagien[4][5].
Na pełnym jeziorze Allnut i Rose dostrzegają patrolującą Luizę. Opracowują detonatory i umieszczają torpedy na dziobie. Allnut i Rose nocą nakierują łódź, chcąc ustawić ją na kursie kolizyjnym. Nadchodzi sztorm powodujący wywrócenie się Afrykańskiej królowej i wyrzucenie jej pasażerów do wody. Allnut nie widząc Rose, zostaje schwytany przez załogę Luizy i oskarżony o szpiegostwo na rzecz Armii Brytyjskiej. Chce zaprzeczyć, ale wkrótce zostaje odnaleziona Rose. W końcu oboje wyznają prawdę, uznając że oboje nie mają nic do stracenia. Zostają skazani na powieszenie. Jako ostatnie życzenie Allnut prosi kapitana o udzielenie ślubu. Gdy wyrok ma zostać wykonany Luiza zderza się z zanurzoną do góry nogami Afrykańską królową i detonuje torpedy. Allnut i Rose uciekają z tonącej kanionierki i uradowani płyną w bezpieczne miejsce, zamierzają płynąc do Kenii[5].
Obsada
- Humphrey Bogart jako Charlie Allnut
- Katharine Hepburn jako Rose Sayer
- Robert Morley jako wielebny Samuel Sayer
- Peter Bull jako kapitan Luizy
- Theodore Bikel jako pierwszy oficer Luizy
- Walter Gotell jako drugi oficer Luizy
- Peter Swanwick jako pierwszy oficer fortu Shona
- Richard Marner jako drugi oficer fortu Shona
Nagrody
W 1952 r. film otrzymał cztery nominacje do Oscara, dla Humphreya Bogarta i Katharine Hepburn za najlepsze role, dla Johna Hustona za reżyserię oraz dla Jamesa Agee i Johna Hustona za scenariusz adaptowany. Oscara (jedynego w karierze, obok dwóch nominacji) otrzymał Humphrey Bogart.
Nagroda | Kategoria | Nominowani | Wynik | Źródło |
---|---|---|---|---|
Nagroda Akademii Filmowej | Najlepszy reżyser | John Huston | Nominacja | [6] |
Najlepszy aktor | Humphrey Bogart | Wygrana | ||
Najlepsza aktorka | Katharine Hepburn | Nominacja | ||
Najlepsza scenariusz adaptowany | John Huston, James Agee | Nominacja | ||
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej | Najlepszy film | Afrykańska królowa | Nominacja | [7] |
Najlepszy zagraniczny aktor | Humphrey Bogart | Wygrana | ||
Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych | Najlepszy film | Afrykańska królowa | Nominacja | [8] |
Najlepszy reżyser | John Huston | Nominacja | ||
Najlepszy aktorka | Katharine Hepburn | Nominacja |
Zobacz też
Uwagi
- ↑ W 100. minucie Rose wymienia nazwę rzeki Ulanga/Bora, nawet w 22. minucie Charlie objaśnia Rose ich sytuację przy pomocy mapy. Na mapie znajdują się Ulanga i Bora.
Przypisy
- ↑ 25 Films Added to National Registry. The New York Times, 1994-11-15. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ Film 1962 ↓, s. 15.
- ↑ a b The African Queen (1951) | Plot Synopsis. Filmsite. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ a b The African Queen (1951) | Plot Synopsis (continued). Filmsite. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ a b The African Queen (1951) | Plot Synopsis (continued). Filmsite. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ The 24th Academy Awards | 1952. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ Film in 1953. BAFTA. [dostęp 2024-06-09]. (ang.).
- ↑ The Associated Press 1952 ↓, s. 13.
Bibliografia
- The Associated Press. “High Noon” Named Best Film Of Year. „The Evening Citizen”. 110 (155), 1952-12-30. Ottawa: Ottawa Citizen Company Ltd.. (ang.).
- Idziemy do kina. „Film”. 17 (6), 1962-02-11. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. (pol.).
Linki zewnętrzne
- p
- d
- e
Lata 40. |
|
---|---|
Lata 50. |
|
Lata 60. |
|
Lata 70. |
|
Lata 80. |
- Britannica: topic/The-African-Queen-film-1951
- SNL: Afrikadronningen