Aladár Tóth
| Data i miejsce urodzenia | 4 lutego 1898 | ||
|---|---|---|---|
| Pochodzenie | węgierskie | ||
| Data i miejsce śmierci | 18 października 1968 | ||
| Gatunki | |||
| Zawód | pisarz, krytyk, estetyk | ||
| |||
Aladár Tóth (ur. 4 lutego 1898 w Székesfehérvárze, zm. 18 października 1968 w Budapeszcie[1][2]) – węgierski działacz kulturalny, pisarz i krytyk muzyczny.
Życiorys
W latach 1920–1924 odbył studia pianistyczne i kompozytorskie w akademii muzycznej w Székesfehérvárze[1]. Następnie podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Budapeszteńskim, gdzie w 1925 roku doktoryzował się na podstawie pracy Adatok Mozart zenedrámáinak esztétikájához[1][2]. Współpracował jako krytyk muzyczny z dziennikami „Új nemzedék” (1920–1923) i „Pesti napló” (1923–1939) oraz czasopismem literackim „Nyugat” (1923–1940)[1][2]. Publikował również w czasopismach zagranicznych[1]. Wspólnie z Bence Szabolcsim wydał pierwszą węgierską encyklopedię muzyczną, Zenei lexikon[1]. Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Szwecji[1]. Po powrocie na Węgry piastował w latach 1946–1956 funkcję dyrektora Opery Budapeszteńskiej[1][2]. W 1952 roku otrzymał nagrodę im. Kossutha[1][2].
Należał do grona pierwszych entuzjastów i propagatorów twórczości Béli Bartóka i Zoltána Kodálya[1]. W okresie kierowania Operą Budapeszteńską przyczynił się, pomimo ograniczeń materialnych i warunków politycznych, do odrodzenia powojennego życia muzycznego na Węgrzech[1]. Udało mu się zaangażować na stanowisko dyrygenta Ottona Klemperera, przygotował też premiery wielu dzieł m.in. Zoltána Kodálya, Pála Kadosy i Ferenca Farkasa[1].
W 1937 roku poślubił pianistkę Annie Fischer[1][2].
Prace
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
- Mozart: Figaro lakodalma (Budapeszt 1928)
- Zenei lexikon, wspólnie z Bence Szabolcsim (Budapeszt 1931–1932; 2. wyd. zrewid. 1965)
- Zoltán Kodály (Wiedeń 1932)
- Liszt Ferenc a magyar zene útján (Budapeszt 1940)
- Mozart, wspólnie z Bence Szabolcsim (Budapeszt 1941)
- Verdi művészi hitvallása (Budapeszt 1941)
- Tóth Aladár válogatott zenekritikái (red. Ferenc Bónis, Budapeszt 1968)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 11. Część biograficzna t–v. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2009, s. 135. ISBN 978-83-224-0905-3.
- ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3669. ISBN 0-02-865571-0.
