Cerkiew św. Piotra Moskiewskiego w Peresławiu Zaleskim
7610133000 z dnia 30 sierpnia 1960 | |||||||||||||||||||
cerkiew | |||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||
Państwo | Rosja | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||
Wezwanie | św. Piotra, metropolity kijowskiego (moskiewskiego) | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu jarosławskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji | |||||||||||||||||||
56°44′07,8″N 38°51′05,1″E/56,735500 38,851417 | |||||||||||||||||||
|
Cerkiew św. Piotra Metropolity Moskiewskiego – prawosławna cerkiew w Peresławiu Zaleskim, wzniesiona w XVI w. Obecnie nieużytkowana.
Historia
Pierwsza cerkiew na miejscu obecnie istniejącej świątyni była budowlą drewnianą. Wzmianka o niej znajduje się w gramocie metropolity kijowskiego Focjusza z 1420. Pierwotnie obiekt był częścią kompleksu pałacu metropolity kijowskiego, w którym zatrzymywał się on, przebywając w Peresławiu. Na patrona świątyni wzniesionej w 1585[1] wybrano metropolitę moskiewskiego Piotra, który w XIV w. przebywał w tej rezydencji, kanonizowanego w 1339[2].
Niektórzy badacze uważają, że fundatorem cerkwi był car Iwan IV Groźny (zm. 1584), który otaczał metropolitę Piotra szczególną czcią i który wspierał materialnie również znajdujący się w Peresławiu monaster św. Nikity[2] oraz monaster św. Teodora Stratylatesa[3]. Część autorów dopuszcza możliwość, że poprzez wzniesienie cerkwi św. Piotra Iwan Groźny chciał upamiętnić zamordowanego przez siebie syna i następcę tronu Iwana. Za tym, że cerkiew pełniła funkcję pomnika świadczy jej szczególny wygląd – jest to niewielka świątynia kryta wysokim dachem namiotowym[2][4].
Po 1880[4] cerkiew była remontowana pod kierunkiem akademika W. Susłowa[2]. Po rewolucji październikowej obiekt początkowo nadal pełnił funkcje liturgiczne. Władze radzieckie odebrały budowlę Kościołowi dopiero w latach 50. XX wieku i urządziły w niej magazyn[4]. W latach 1965–1968 miał miejsce drugi etap remontu, podczas którego usunięto sztukaterię z XIX w. W 1988 pojawiła się propozycja umieszczenia w cerkwi klubu i kawiarni młodzieżowej, z czego ostatecznie się wycofano[2]. Trzy lata później budynek zwrócono Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu[4]. W 2009 odnowiono wieńczący cerkiew dach namiotowy[2]. Remont cerkwi nie został jednak doprowadzony do końca. Nabożeństwa w cerkwi nie odbywają się. Dzwony zawieszone na dzwonnicy świątyni wykorzystywane są podczas liturgii w nieodległej cerkwi św. Aleksandra Newskiego i w soborze Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej[5].
Architektura
Cerkiew św. Piotra Moskiewskiego została wzniesiona w stylu ruskim, na planie krzyża. Zwieńczona jest rzędem kokoszników, na którym usytuowany jest wysoki dach namiotowy. Początkowo cerkiewny podklet (kondygnację cokołową świątyni) otaczała galeria (gulbiszcze), którą następnie, w XVIII w. przekształcono w dolną cerkiew św. Michała Archanioła[4]. Według innego źródła w miejscu tym mogły znajdować się pomieszczenia użytkowane jako więzienie[4]. Pierwotnie w sąsiedztwie cerkwi znajdowała się dzwonnica. W XIX w. zastąpiono ją dzwonnicą zwieńczoną iglicą. Wtedy też do cerkwi wstawiono nowe wyposażenie[2].
Przypisy
- ↑ J. Byczkow, W. Diesiatnikow, Wzdłuż Złotego Pierścienia Rosji, Warszawa, Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, s. 81.
- ↑ a b c d e f g Церковь Петра Митрополита [online], pereslavlru.ru [dostęp 2016-02-19] .
- ↑ 2. ФЕОДОРОВСКИЙ МОНАСТЫРЬ В XV-XVII ВЕКАХ [online], www.feodor.orthodox.ru [dostęp 2016-02-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-23] .
- ↑ a b c d e f Церковь Петра Митрополита [online], pereslavl.city [dostęp 2016-02-19] .
- ↑ Сайт Владимирского собора Переславля-Залесского [online], www.vlad-sobor.ru [dostęp 2016-02-19] .