Collinsia

Collinsia
Ilustracja
Collinsia heterophylla
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

Collinsia

Nazwa systematyczna
Collinsia Nuttall
J. Acad. Nat. Sci. Philadelphia 1: 190. t. 9. 1817[3]
Typ nomenklatoryczny

C. verna Nuttall[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Collinsia – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje ok. 16–19 gatunków[4]. Występują one głównie w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, tylko trzy gatunki (C. parviflora, C. verna i C. violacea) rosną na wschód od Gór Skalistych, z czego tylko dwa ostatnie wyłącznie we wschodniej części USA[4]. Rośliny te zasiedlają różne siedliska na rzędnych od 0 do 4000 m n.p.m. Wszystkie są roślinami rocznymi kwitnącymi wiosną[4]. Nazwa rodzajowa upamiętnia botanika z Filadelfii – Zaccheusa Collinsa (1764-1831). Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza Collinsia heterophylla[5].

Morfologia

Collinsia grandiflora
Pokrój
Rośliny roczne o pędach osiągających do 0,5 m wysokości[5].
Liście
Naprzeciwległe, pojedyncze, całobrzegie lub z wydatnymi ząbkami[5].
Kwiaty
Podobne do kwiatów motylkowych. Zebrane w okółkach lub wyrastają pojedynczo w kątach liści w szczytowej części pędu. Działek kielicha jest pięć. Płatki korony zrośnięte są u nasady w rozszerzającą się rurkę, na końcach dwuwargowe. Dolne trzy płatki tworzą wargę u nasady z krótką ostrogą, poza tym wgłębioną i obejmującą pręciki i słupek (podobnie jak łódeczka w kwiecie motylkowym). Pozostałe dwa płatki tworzą górną wargę wzniesioną na podobieństwo żagielka w kwiatach motylkowych. Wargi są często dwubarwne; białe, fioletowe, fioletowo-niebieskie lub żółtawe. Pręciki są cztery, w dwóch parach, o nitkach owłosionych. Zalążnia górna, dwukomorowa, z nielicznymi zalążkami i pojedynczą szyjką słupka, zakończoną rozwidlonym znamieniem[5].
Owoce
Torebki zawierające spłaszczone i oskrzydlone nasiona[5].

Systematyka

Wykaz gatunków[6]
  • Collinsia antonina Hardham
  • Collinsia bartsiifolia Benth.
  • Collinsia callosa Parish
  • Collinsia childii Parry ex A.Gray
  • Collinsia concolor Greene
  • Collinsia corymbosa Herder
  • Collinsia greenei A.Gray
  • Collinsia heterophylla Graham
  • Collinsia linearis A.Gray
  • Collinsia multicolor Lindl. & Paxton
  • Collinsia parryi A.Gray
  • Collinsia parviflora Douglas ex Lindl.
  • Collinsia parvula Rydb.
  • Collinsia rattanii A.Gray
  • Collinsia sparsiflora Fisch. & C.A.Mey.
  • Collinsia tinctoria Hartw. ex Benth.
  • Collinsia torreyi A.Gray
  • Collinsia verna Nutt.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-21]  (ang.).
  3. a b Collinsia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-21].
  4. a b c Bruce G. Baldwin, Susan Kalisz, W. Scott Armbruster. Phylogenetic perspectives on diversification, biogeography, and floral evolution of Collinsia and Tonella (Plantaginaceae). „American Journal of Botany”. 98, 4, s. 731-753, 2011. 
  5. a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 254. ISBN 0-333-74890-5.
  6. Chaenorhinum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-21].
  • J9U: 987007284745405171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 3171755
  • identyfikator iNaturalist: 47324
  • IPNI: 37548-1
  • ITIS: 33513
  • NCBI: 68861
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30027926-2
  • identyfikator Tropicos: 40012246
  • USDA PLANTS: COLLI