Czubatka (roślina)
 Czubatka ubiorkolistna | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | astrowate | ||
| Podrodzina | Asteroideae | ||
| Rodzaj | czubatka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Brachyscome Cass. Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1816: 199 (1816)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| B. billardierei Cassini[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Czubatka[5] (Brachyscome Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 97 gatunków[3]. Większość z nich występuje w Australii, pojedyncze gatunki rosną na wyspach Nowej Zelandii, na Norfolk i Nowej Gwinei[6][3].
Niektóre gatunki, a zwłaszcza czubatka ubiorkolistna B. iberidifolia, uprawiane są jako rośliny ozdobne[6].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny roczne i byliny o pędach nagich lub owłosionych, w tym gruczołowato, o łodygach czasem wyrastających z kłącza, prosto wzniesionych lub rozpościerających się[7].
- Liście
- Zebrane w rozetę przyziemną lub rozmieszczone skrętolegle wzdłuż łodygi, całobrzegie do pierzasto wcinanych[7].
- Kwiaty
- Zebrane w pojedyncze lub kilka koszyczków rozwijające się na z reguły długich szypułach. Okrywa koszyczka dzwonkowata lub półkulista, z listkami w 2–3 szeregach o wyrównanej długości, podługowatych, tępych, zielonych, ale zwykle z błoniastym brzegiem. Dno koszyczka wypukło-stożkowate. Kwiaty języczkowate na skraju koszyczka w jednym lub dwóch szeregach, liczne, barwy białej, żółtej, różowej lub niebieskiej. Języczkowate płatki rozpostarte lub podwijające się[7].
- Owoce
- Niełupki obłe lub spłaszczone, czasem oskrzydlone, nagie lub pokryte szczecinkami. Puch kielichowy zredukowany całkiem lub w postaci drobnych łusek[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae klasyfikowany jest do podrodziny Asteroideae i plemienia Astereae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Brachyscome abercrombiensis P.S.Short
- Brachyscome aculeata (Labill.) Cass. ex Less. – czubatka kolczasta[5]
- Brachyscome ascendens G.L.Davis
- Brachyscome assamica C.B.Clarke
- Brachyscome barkerae P.S.Short
- Brachyscome basaltica F.Muell.
- Brachyscome bellidioides Steetz
- Brachyscome billabongensis P.S.Short
- Brachyscome blackii G.L.Davis
- Brachyscome breviscapis C.R.Carter
- Brachyscome brownii P.S.Short
- Brachyscome campylocarpa J.M.Black
- Brachyscome casstiana P.S.Short
- Brachyscome chrysoglossa F.Muell.
- Brachyscome ciliaris (Labill.) Less.
- Brachyscome coongiensis Munir
- Brachyscome cuneifolia Tate
- Brachyscome curvicarpa G.L.Davis
- Brachyscome dalbyensis P.S.Short
- Brachyscome debilis Sond.
- Brachyscome decipiens Hook.f.
- Brachyscome dichromosomatica C.R.Carter
- Brachyscome dimorphocarpa G.L.Davis
- Brachyscome dissectifolia G.L.Davis
- Brachyscome diversifolia (Graham ex Hook.) Fisch. & C.A.Mey.
- Brachyscome elegans J.Kost.
- Brachyscome eriogona (J.M.Black) G.L.Davis
- Brachyscome exilis Sond.
- Brachyscome eyrensis G.L.Davis
- Brachyscome foliosa P.S.Short
- Brachyscome formosa P.S.Short
- Brachyscome georginensis P.S.Short
- Brachyscome gilesii P.S.Short
- Brachyscome glandulosa Benth.
- Brachyscome goniocarpa Sond. & F.Muell.
- Brachyscome gracilis G.L.Davis
- Brachyscome graminea (Labill.) F.Muell.
- Brachyscome iberidifolia Benth. – czubatka ubiorkolistna[5]
- Brachyscome kaputarensis P.S.Short
- Brachyscome leptocarpa F.Muell.
- Brachyscome lineariloba (DC.) Druce
- Brachyscome linearis Druce
- Brachyscome longiscapa G.Simpson & J.S.Thomson
- Brachyscome lucens Molloy & Heenan
- Brachyscome melanocarpa Sond. & F.Muell.
- Brachyscome microcarpa F.Muell.
- Brachyscome mittagongensis P.S.Short
- Brachyscome montana G.Simpson
- Brachyscome muelleri Sond.
- Brachyscome muelleroides G.L.Davis
- Brachyscome multifida DC. – czubatka wielodzielna[5]
- Brachyscome nivalis F.Muell.
- Brachyscome nodosa P.S.Short & K.Watan.
- Brachyscome nova-anglica G.L.Davis
- Brachyscome obovata G.L.Davis
- Brachyscome paludicola P.S.Short
- Brachyscome papillosa G.L.Davis
- Brachyscome papuana Mattf.
- Brachyscome parvula Hook.f.
- Brachyscome perpusilla J.M.Black
- Brachyscome petrophila G.L.Davis
- Brachyscome pinnata Hook.f.
- Brachyscome procumbens G.L.Davis
- Brachyscome ptychocarpa F.Muell.
- Brachyscome pusilla Steetz
- Brachyscome radicans Steetz
- Brachyscome radicata Hook.f.
- Brachyscome rara G.L.Davis
- Brachyscome readeri G.L.Davis
- Brachyscome rigidula (DC.) G.L.Davis
- Brachyscome riparia G.L.Davis
- Brachyscome rudallensis P.S.Short
- Brachyscome salkiniae P.S.Short
- Brachyscome scapigera (Sieber ex Spreng.) DC.
- Brachyscome segmentosa F.Muell.
- Brachyscome sieberi DC.
- Brachyscome simulans P.S.Short
- Brachyscome sinclairii Hook.f.
- Brachyscome smithwhitei P.S.Short & K.Watan.
- Brachyscome spathulata Gaudich.
- Brachyscome staceae P.S.Short
- Brachyscome stolonifera G.L.Davis
- Brachyscome stuartii Benth.
- Brachyscome tadgellii Tovey & P.Morris
- Brachyscome tamworthensis P.S.Short
- Brachyscome tasmanica P.S.Short
- Brachyscome tatei J.M.Black
- Brachyscome tenuiscapa Hook.f.
- Brachyscome tesquorum J.M.Black
- Brachyscome tetrapterocarpa G.L.Davis
- Brachyscome trachycarpa F.Muell.
- Brachyscome trisecta P.S.Short
- Brachyscome walshii P.S.Short
- Brachyscome watanabei P.S.Short
- Brachyscome whitei G.L.Davis
- Brachyscome willisii P.S.Short
- Brachyscome xanthocarpa D.A.Cooke
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-05] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-05] (ang.).
- ↑ a b c d e Brachyscome Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-05].
- ↑ Brachyscome Cass.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-05].
- ↑ a b c d Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 40. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 127, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 302-303, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
- ↑ Genus Brachyscome Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-05].
