Douglas Fairbanks Jr.

Douglas Fairbanks Jr.

Douglas Fairbanks Jr. (aut. Allan Warren; 1973)
Imię i nazwisko	Douglas Elton Ulman Fairbanks Junior
Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1909 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	7 maja 2000 Nowy Jork
Zawód	aktor, producent
Współmałżonek	Joan Crawford (1929–1933; rozwód) Mary Lee Epling (1939–1988; jej śmierć) Vera Shelton (1991–2000; jego śmierć)
Lata aktywności	1916–1997
Odznaczenia

Douglas Elton Fairbanks Jr. (ur. 9 grudnia 1909 w Nowym Jorku, zm. 7 maja 2000 tamże) – amerykański aktor, producent filmowy i odznaczony oficer marynarki z czasów II wojny światowej.

8 lutego 1960 otrzymał trzy własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy Hollywood Boulevard – 6318 (film), 6661 (telewizja) i 6710 (radio)^[1][2].

Urodził się w Nowym Jorku jako syn Anny „Beth” Elizabeth (z domu Sully) i aktora kina niemego Douglasa Fairbanksa^[3]. Jego dziadek ze strony matki, Daniel John Sully, był bogatym przemysłowcem i urodził się w Rhode Island w rodzinie Anglików i Szkotów^[4], a dziadek ze strony ojca, Hezekiah Charles Ullman, urodził się w Pensylwanii i był Żydem aszkenazyjskim^[4]. Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał dziewięć lat i oboje ponownie zawarli nowe związki^[5]. Mieszkał z matką w Nowym Jorku, Kalifornii, Paryżu i Londynie^[6]. Fairbanks Jr. rozpoczął swoją edukację w hollywoodzkiej szkole dla chłopców w Los Angeles^[7]. Po tym, jak jego matka i ojczym przeprowadzili się do Nowego Jorku, uczęszczał do Bovee School, prywatnej szkoły średniej dla chłopców i przez rok do Knickerbocker Greys na Manhattanie. Po powrocie do Kalifornii naukę kontynuował do Harvard Military School, a następnie studiował na politechnice w Pasadenie. Po tym, jak jego matka i on przeprowadzili się do Francji, Fairbanks kształcił się w Lycée Janson-de-Sailly^[8].

W wieku siedmiu lat po raz pierwszy wystąpił na ekranie w roli gazeciarza w niemym komediodramacie przygodowym Arystokracja amerykańska (2016)^[9] u boku ojca. Jako 12–latek trafił do obsady ekranizacji powieści Aleksandra Dumasa Trzej muszkieterowie (1921) w reż. Freda Niblo^[10]. Mając 12 lat w 1923 otrzymał kontrakt z Paramount Pictures na 1000 dolarów tygodniowo przez trzy lata i występował w filmach niemych: komedii Stephen Steps Out (1923), dramacie Henry’ego Kinga Stella Dallas (1925), melodramacie Clarence’a Browna Władczyni miłości (1928) i dramacie Franka Capry The Power of the Press (1928)^[11] z Mildred Harris.

Zanim skończył 20 lat, napisał zabawny artykuł o hollywoodzkiej scenie dla magazynu „Vanity Fair”^[12]. W 1929 Fairbanks Jr. zadebiutował na scenie w Los Angeles w sztuce teatralnej Young Woodley, która przekonała krytyków, że naprawdę ma talent i nie jest tylko dodatkiem do sławy ojca^[12]. W 1934 wystąpił na scenie w Londynie w przedstawieniu Światło księżyca jest srebrne^[13].

W 1935 założył własną firmę produkcyjną Criterion Films – pierwszą z sześciu takich firm utworzonych pod imprimatur Fairbanks^[12]. Zwrócił na siebie uwagę w dramacie Johna Cromwella Więzień królewski (The Prisoner of Zenda, 1937), w którym był na przemian czarujący i zimnokrwisty jako nikczemny Rupert z Hentzau^[12].

Po śmierci ojca w 1939 Fairbanks Jr. zaczął rozszerzać swoją działalność na politykę i służbę swojemu krajowi. Pomógł zorganizować hollywoodzki oddział Białego Komitetu Williama Allena, mający na celu pomoc sojusznikom w wojnie europejskiej. W latach 1939–1944 Fairbanks, zawsze anglofil, kierował londyńskimi Douglas Voluntary Hospitals, które otaczały szczególną opieką uchodźców wojennych. Fairbanks został wyznaczony przez prezydenta Roosevelta na wysłannika misji specjalnej do Ameryki Południowej w 1940, a rok później został mianowany porucznikiem w Marynarce Wojennej. W 1942 był szefem Operacji Specjalnych, a w 1943 brał udział w Operacji Husky na Sycylię i Elbę^[12]. Fairbanks przeszedł drogę od porucznika marynarki wojennej do dowódcy, a w 1954 do kapitana^[12].

Po zakończeniu wojny przez pięć lat był prezesem organizacji CARE, wysyłającej żywność i pomoc do krajów ogarniętych wojną. Powrócił przed kamery w roli tytułowej w Sindbad Żeglarz (1947). Napisał scenariusz do romantycznego musicalu przygodowego Maxa Ophülsa Wygnaniec (The Exile, 1948), gdzie zagrał Karola II Stuarta]^[14]. Był prowadzącym/narratorem konsorcjalnego programu radiowego The Silent Man (1951-1952). Wyprodukował także i zagrał w wysokiej jakości antologii telewizyjnej NBC Douglas Fairbanks Jr. zaprasza (1952–1955) z udziałem gwiazd ekranu takich jak Diana Dors, Sebastian Cabot, Barry Foster, Yvonne Furneaux, Buster Keaton, Anouk Aimée, Bill Owen, Joan Hickson czy Christopher Lee^[15]. W 1975 trafił na Broadway w przedstawieniu Uroczysty hołd dla Joshuy Logana^[16] u boku Henry’ego Fondy i José Ferrera.

Zdobył wiele nagród wojskowych i humanitarnych. Opublikował także dwie autobiografie, The Salad Days w 1988^[17] i A Hell of a War w 1993^[18].

3 czerwca 1929 zawarł związek małżeński z Joan Crawford^[3]. 29 kwietnia 1933 doszło do rozwodu^[19]. Po rozwodzie romansował m.in. z Gertrude Lawrence, Liz Paget i Marlene Dietrich oraz był zaręczony z Dorothy Fell^[20]. 23 kwietnia 1939 poślubił Mary Lee Eppling, z którą miał trzy córki: Daphne Nancy–Beth (ur. 8 kwietnia 1940), Victorię Susan (ur. 1942) i Melissę Louise (ur. 25 października 1947)^[3]. Pozostał jej oddany aż do jej śmierci 14 września 1988^[3]. 30 maja 1991 ożenił się z Verą Lee Shelton^[21].

Zmarł 7 maja 2000 w Nowym Jorku na zawał mięśnia sercowego w wieku 90 lat^[22].

• 1921: Trzej muszkieterowie jako chłopak
• 1926: Kobiety kochają diamenty jako Jerry Croker-Kelley
• 1928: Władczyni miłości jako Jeffry Merrick
• 1928: The Barker jako Chris Miller
• 1929: Our Modern Maidens jako Gil Jordan
• 1930: Patrol bohaterów jako porucznik Doug Scott
• 1931: Mały Cezar jako Joe Massara
• 1933: Poranna chwała jako Joseph Sheridan
• 1937: Więzień królewski jako Rupert von Hentzau
• 1938: Młode serca jako Richard Carleton
• 1939: Gunga Din jako sierż. Thomas „Tommy” Ballantine
• 1947: Sindbad Żeglarz jako Sindbad Żeglarz

• 1964: Doktor Kildare jako dr Robert Devlin
• 1979: Statek miłości jako Elliot Norman
• 1981: Statek miłości jako Elliott Banning

• Thomas McNulty: Errol Flynn: the Life and Career. McFarland and Company Inc., 2004. ISBN 978-0-7864-1750-6.
• James Wise: Stars in Blue: Movie Actors in America’s Sea Services. Naval Institute Press, 1997. ISBN 1-55750-937-9.

• Douglas Fairbanks Jr. w bazie IMDb (ang.)
• Douglas Fairbanks Jr. w bazie Filmweb
• Douglas Fairbanks Jr. w bazie Notable Names Database (ang.)
• Douglas Fairbanks Jr. w bazie Discogs.com (ang.)