Dunkleosteus

Dunkleosteus
Lehman, 1956[1]
Okres istnienia: 376,1–360,7 mln lat temu
PreꞒ
Ꞓ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
376.1/360.7
376.1/360.7
Ilustracja
Czaszka Dunkleosteus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ryby pancerne

Rząd

zawiasowce

(bez rangi) Pachyosteomorphi
Rodzina

Dunkleosteidae

Rodzaj

Dunkleosteus

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Szkic prawdopodobnego wyglądu D. terelli (synonim: D. intermedius)
Czaszka Dunkleosteus w „Senckenberg Museum” we Frankfurcie nad Menem

Dunkleosteus – rodzaj wymarłych ryb pancernych dominujących w morzach późnego dewonu (376,1–360,7 mln lat temu[2]), znany z wykopalisk w Europie (Belgia i Polska), północnej Afryce (Maroko) i Ameryce Północnej (Stany Zjednoczone)[3].

Rodzaj obejmuje około ośmiu gatunków, w tym[3]:

  • D. belgicus (Leriche), 1931 – lokalizacje na obszarze Laurosji (Famenne w południowej Belgii, Polska, USA, Kanada) i Gondwany (Maroko)
  • D. denisoni Kulczycki, 1957 – (famen: Góry Świętokrzyskie, Polska oraz kellwasser: Płucki, Polska)
  • D. marsaisi Lehman, 1954 – (wczesny famen: Maroko)
  • D. terrelli Terrell, 1867; syn. D. intermedius
  • D. raveri Carr & Hlavin, 2010[4]
  • D. amblyodoratus Carr & Hlavin, 2010[4]

W 2018 paleontolodzy Piotr Szrek i Olga Wilk opublikowali na łamach „Estonian Journal of Earth Sciences” wyniki badań skamieniałości należących do największych przedstawicieli ryb pancernych występujących na terenie Polski. Opis wykonano na podstawie osłon głowy i tułowia dwóch osobników, które zostały odkryte we wsi Płucki w województwie świętokrzyskim. Naukowcy dokonali rekonstrukcji czaszki zwierzęcia, której szerokość osiągnęła 50 cm. Biorąc pod uwagę proporcje najlepiej zachowanych znanych okazów Dunkleosteus naukowcy oszacowali długość czaszki na ponad 60 cm. Odkryte i zbadane szczątki prawdopodobnie należały do przedstawiciela odrębnego gatunku Dunkleosteus[3].

Przypisy

  1. ↑ J.-P. Lehman. Les arthrodires du Devonien superieur du Tafilalet (sud Marocain). „Notes et Mémoires du Service Géologique du Maroc”. 129, s. 1–70, 1958. (fr.). 
  2. ↑ fossilworks.org: †Dunkleosteus Newberry 1874 (armour-plated fish). Paleobiology Database. [dostęp 2018-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-24)]. (ang.).
  3. ↑ a b c Piotr Szrek, Olga Wilk. A large Late Devonian arthrodire (Vertebrata, Placodermi) from Poland. „Estonian Journal of Earth Sciences”. 67 (1), s. 33–42, 2018. Estonian Academy of Sciences. DOI: 10.3176/earth.2018.02. ISSN 1736-7557. (ang.). 
  4. ↑ a b Robert K. Carr, Willian J. Hlavin. Two new species of Dunkleosteus Lehman, 1956, from the Ohio Shale Formation (USA, Famennian) and the Kettle Point Formation (Canada, Upper Devonian), and a cladistic analysis of the Eubrachythoraci (Placodermi, Arthrodira). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 159 (1), s. 195–222, 2010. The Linnean Society of London. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2009.00578.x. ISSN 1096-3642. (ang.). 
Encyklopedie internetowe (takson kopalny):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 4655862
  • GBIF: 4842483
  • identyfikator iNaturalist: 714993
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 34328