Fabiana (roślina)
Fabiana imbricata | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | psiankowce | ||
Rodzina | psiankowate | ||
Rodzaj | Fabiana | ||
Nazwa systematyczna | |||
Fabiana Ruiz & Pav. Fl. Peruv. Prodr.: 22 (1794)[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
F. imbricata Ruiz et Pavon[4] | |||
| |||
|
Fabiana Ruiz & Pav. – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje 15 gatunków[3]. Zasięg rodzaju obejmuje zachodnią część Ameryki Południowej od Peru na południe[3][5]. Większość gatunków występuje w Andach[5] w Chile[6]. Rośliny te występują głównie w zbiorowiskach zaroślowych. Ich kwiaty zapylane są przez owady (głównie ćmy[7]) i kolibry[6].
Fabiana imbricata wykorzystywana jest jako roślina lecznicza i uprawiana jako ozdobna[5][7] na obszarach o łagodnym klimacie[6].
Nazwa rodzajowa upamiętnia hiszpańskiego duchownego Francisca Fabiána y Fuero (1719–1801)[6].
Morfologia
- Pokrój
- Krzewy do 2,5 m wysokości, czasem płożące[6] (chamefity[5]). U niektórych gatunków rośliny młodociane odmienne od starszych, u innych brak różnic w budowie roślin w zależności od wieku. Łodygi i liście pokryte włoskami zawierającymi żywice[5].
- Liście
- Skrętoległe, zimotrwałe, pojedyncze, drobne[6], siedzące, ułożone dachówkowato na pędach lub skupione w pęczki[5].
- Kwiaty
- Wyrastają w kątach liści pojedynczo. Są promieniste i obupłciowe. Kielich z 5 działkami zrośniętymi, na końcu z krótkimi wolnymi ząbkami. Płatków korony jest także 5, są one zrośnięte na znacznej długości, tworząc lejkowatą lub walcowatą rurkę, na końcu z bardzo krótkimi, wolnymi łatkami. Korona jest zwykle biaława, rzadziej liliowa, niebieskawa[5], fioletowa lub czerwona[6]. Pręcików jest 5, o nitkach podobnej długości lub dwa są krótsze od pozostałych[5]. Zalążnia jest górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami w każdej z komór. Słupek pojedynczy, smukły[6], zwieńczony główkowatym lub siodłowatym znamieniem[5].
- Owoce
- Drobne[6], podzielone przegrodą torebki otwierające się dwiema klapami, zawierające po ok. 50 nasion[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny psiankowatych (Solanaceae). W obrębie rodziny klasyfikowany do podrodziny Petunioideae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Fabiana bryoides Phil.
- Fabiana densa J.Rémy
- Fabiana denudata Miers
- Fabiana deserticola Reiche
- Fabiana fiebrigii Scolnick ex S.C.Arroyo
- Fabiana foliosa (Speg.) S.C.Arroyo
- Fabiana friesii Dammer
- Fabiana imbricata Ruiz & Pav.
- Fabiana nana (Speg.) S.C.Arroyo
- Fabiana patagonica Speg.
- Fabiana peckii Niederl.
- Fabiana punensis S.C.Arroyo
- Fabiana squamata Phil.
- Fabiana stephanii Hunz. & Barboza
- Fabiana viscosa Hook. & Arn.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-19] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-19] (ang.).
- ↑ a b c d Fabiana Ruiz & Pav.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-19].
- ↑ Fabiana. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-19].
- ↑ a b c d e f g h i j J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., V.V. Bittrich V.V. (red.), Flowering plants. Eudicots: Aquifoliales, Boraginales, Bruniales, Dipsacales, Escalloniales, Garryales, Paracryphiales, Solanales (except Convolvulaceae), Icacinaceae, Metteniusaceae, Vahliaceae, Switzerland 2016, s. 348, ISBN 978-3-319-28534-4, OCLC 946315609 .
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 392. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 357, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Genus Fabiana Ruiz & Pav.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-03-19].