Fasola wielokwiatowa
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | bobowce | ||
Rodzina | bobowate | ||
Podrodzina | |||
Rodzaj | fasola | ||
Gatunek | fasola wielokwiatowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Phaseolus coccineus L. Sp. pl. 2:724. 1753 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus L.) – gatunek roślin jednorocznych należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z Ameryki Środkowej, uprawiany jest w obu Amerykach, w Azji oraz w Europie.
Morfologia
- Łodyga
- Wijąca się do 4 m długości.
- Liście
- Duże, trójlistkowe.
- Kwiaty
- Barwy czerwonej lub białej z 10 pręcikami (9 zrośniętych i jeden wolny) oraz jednym słupkiem.
- Owoc
- Szorstki strąk, szeroki i płaski, łukowato wygięty, o dużej ilości włókien.
- Nasiona
- Duże, kształtu nerkowatego, zwykle białe.
Zastosowanie
- Roślina uprawna, często uprawiana jako warzywo dla swoich dużych i odżywczych nasion. Istnieje wiele kultywarów różniących się m.in. kolorem i wielkością nasion
- Roślina ozdobna. Używana do okrywania wysokich płotów, altan, pergoli, do tworzenia osłon na balkonach i tarasach.
- Łupiny fasoli wielokwiatowej są używane w leczeniu cukrzycy, artretyzmu oraz w chorobach reumatycznych.
Uprawa
Roślina dość odporna na choroby i niesprzyjające warunki atmosferyczne. Popularna w uprawie. Najczęściej uprawianą odmianą wśród odmian warzywnych jest 'Piękny Jaś' o bardzo dużych białych nasionach. Rozmnażanie: wysiew w maju wprost do gruntu gniazdowo, po kilka nasion wokół podpory. Nasiona dojrzewają na przełomie września i października.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ Phaseolus coccineus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
Bibliografia
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Britannica: plant/scarlet-runner-bean
- SNL: prydbønne
- DSDE: pralbønne
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 39932
- EoL: 645287
- EUNIS: 169978
- Flora of China: 200012275
- Flora of North America: 200012275
- FloraWeb: 26442
- GBIF: 5350466
- identyfikator iNaturalist: 122860
- IPNI: 192395-2
- ITIS: 26845
- NCBI: 3886
- Plant Finder: 280328
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): ild-2930
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:513754-1
- Tela Botanica: 48764
- identyfikator Tropicos: 13012164
- USDA PLANTS: PHCO6