Gawłuszowice

Gawłuszowice

wieś
Kościół w Gawłuszowicach
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	mielecki
Gmina	Gawłuszowice
Liczba ludności (2020)	487[2]
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	39-307[3]
Tablice rejestracyjne	RMI
SIMC	0645576[4]
Położenie na mapie gminy Gawłuszowice Gawłuszowice
Położenie na mapie Polski Gawłuszowice
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Gawłuszowice
Położenie na mapie powiatu mieleckiego Gawłuszowice
50°24′58″N 21°22′32″E/50,416111 21,375556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gawłuszowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, siedziba gminy Gawłuszowice^[4][5]}.

Wieś leżąca w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego wchodziła w XVII wieku w skład kompleksu mieleckiego dóbr Zbigniewa Ossolińskiego^[6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gawłuszowice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.

Położenie

Gawłuszowice leżą nad rzeką Wisłoką, w zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, w pradolinie Wisły. Od zachodu sąsiadują z Ostrówkiem, od południa z Kliszowem, zaś od wschodu i północy z Wolą Zdakowską. Pod względem klimatycznym, glebowym, botanicznym i biologicznym obszar Gawłuszowic posiada naturalne walory Kotliny Sandomierskiej i jest położony między trzema formacjami geologicznymi: Płaskowyżem Tarnowskim, Płaskowyżem Kolbuszowskim oraz Pradoliną Podkarpacką. Miejscowość zaliczana jest do sandomiersko-lubelskiego okręgu glebowego. Krajobraz jest charakterystyczny dla dolin nadwiślańskich.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1215 roku^[7] i jest to jedna z najstarszych wzmianek dotyczących wsi powiatu mieleckiego. Dla porównania pierwsze wzmianki o Borowej pochodzą z 1257, Mielcu z 1229, Chorzelowie z 1326, zaś Tuszowie Narodowym dopiero z 1470. Jest wielce prawdopodobne, że władający Małopolską w dobie rozbicia dzielnicowego Leszek Biały podarował ja klasztorowi klarysek. Późniejsze dzieje osady nie są bliżej znane. Od pierwszej połowy XVII wieku wieś z okolicznymi miejscowościami znajdowała się w posiadaniu rodziny Ossolińskich herbu Topór. W 1629 roku właścicielem wsi położonej w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego był Krzysztof Ossoliński^[8].

W 2010 r. w 600 lecie Bitwy pod Grunwaldem została odsłonięta olbrzymia płaskorzeźba (10,2x4,7 m.), kopia obrazu Matejki wykonana przez Jana Papina. Zakupił ją dla Gawłuszowic Tadeusz Rucki^[9].

Zabytki

• Kościół parafialny pw. św. Wojciecha z 1677 r.
• Cmentarz Parafialny
• Stara plebania przykościelna z 1863 r.
• Figura świętego Jana
• Figura Matki Boskiej w miejscu kościoła parafialnego zabranego przez wody rzeki Wisłoki w XVII w.
• Figura Matki Bożej Różańcowej z 1899 r.

Placówki użyteczności publicznej

Na terenie Gawłuszowic działają Szkoła Podstawowa im. Władysława Jasińskiego oraz działało Publiczne Gimnazjum. Do szkoły uczęszczają dzieci z całej gminy.

W Gawłuszowicach znajdują się: przychodnia, apteka, bank spółdzielczy, poczta, biblioteki szkolna i publiczna oraz inne punkty usługowo-handlowe.

We wsi siedzibę ma rzymskokatolicka parafia pw. św. Wojciecha.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Gałuszowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 480 .
• Gałuszowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 487 .
• Strona internetowa Gminy Gawłuszowice