Gustaw Jeleń

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2023-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Gustaw Jeleń
Gustlik
Postać z Czterech pancernych i psa
Ilustracja
Franciszek Pieczka, odtwórca roli Gustlika
Pierwsze wystąpienie

Załoga

Ostatnie wystąpienie

Dom

Twórca

Janusz Przymanowski

Grany przez

Franciszka Pieczkę

Dane biograficzne
Pochodzenie

polskie

Przynależność

Wehrmacht

  • Panzerwaffe

Ludowe Wojsko Polskie

Płeć

mężczyzna

Data i miejsce urodzenia

ok. 1923[1]
Ustroń

Rodzina

Wilhelm (ojciec)
Honorata (żona)

Inne informacje
Specjalność

czołgista

Gustaw Jeleń (Gustlik) – postać literacka z książki Janusza Przymanowskiego Czterej pancerni i pies, a także postać filmowa z polskiego serialu telewizyjnego pod tym samym tytułem (1966–1970).

Życiorys

Syn Wilhelma. Pochodził z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie przed wojną pracował jako kowal na Kuźni w Ustroniu. Jako Ślązak został siłą wcielony do Wehrmachtu, w którym był czołgistą. Podczas kampanii przeciwko ZSRR zdezerterował i przeszedł na stronę sowiecką. W ten sposób został żołnierzem polskiej brygady pancernej i członkiem załogi czołgu „Rudy” porucznika Jarosza. W czołgu pełnił funkcję ładowniczego, a potem (od odcinka 16, gdy załoga dostała nowy, 5-osobowy czołg) – działonowego. Spośród załogi odznaczał się niezwykłą siłą i poczuciem humoru. Wojnę zakończył w stopniu sierżanta. Po wojnie ożenił się z Honoratą.

W serialu w rolę Gustlika wcielił się Franciszek Pieczka. Gustlik to śląskie zdrobnienie imienia Gustaw.

Odznaczenia (chronologicznie)

Stopnie wojskowe

  • żołnierz (niem. Soldat) – w czasie przymusowej służby w hitlerowskim wojsku
  • szeregowiec – po zaciągnięciu się do armii – odcinek 1
  • kapral – w lipcu 1944 po wyruszeniu na front – odcinki 2-6
  • plutonowy – w grudniu 1944 za walki w szeregach 1. BPanc – odcinki 6-20
  • sierżant – w maju 1945 prawdopodobnie za Akcję „Hermenegilda” lub udział w walkach o Berlin – odcinek 21

Pierwowzory historyczne

Postać Gustlika jest nawiązaniem do obywateli polskich, którzy wbrew własnej woli zostali zmuszeni do służby w Wehrmachcie. W Wojsku Polskim na Froncie Wschodnim służyło ok. 3000 Polaków walczących uprzednio w szeregach hitlerowskich sił zbrojnych[2].

Jednym z pierwowzorów Gustawa miał być Ernest Jeleń, który następnie dowodził czołgiem w kompanii T-34-85 por. Pawła Dobrynina w 4PCzC.

Przypisy

  1. W pierwszym odcinku Gustlik przyznaje się, że został wcielony do Wehrmachtu, z którego niedługo później zdezerterował. W ostatnim odcinku wspomina, że nie widział rodziców od czterech lat. Oznacza to, że powołany do służby w hitlerowskich siłach zbrojnych otrzymał prawdopodobnie w 1941. Wiek poboru do Wehrmachtu w tym czasie wynosił 18 lat – [1].
  2. W znienawidzonym mundurze. Losy Polaków przymusowo wcielonych do wojska niemieckiego w okresie II wojny światowej [online], www.wehrmacht-polacy.pl [dostęp 2019-03-03] .