Heinrich Bullinger
Heinrich Bullinger (ok. 1550) | |||
Pełne imię i nazwisko | Johann Heinrich Bullinger | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 18 lipca 1504 | ||
Data i miejsce śmierci | 17 września 1575 | ||
Zawód, zajęcie | teolog | ||
Narodowość | szwajcarska | ||
Krewni i powinowaci | Ethelbert William Bullinger | ||
|
Johann Heinrich Bullinger (ur. 18 lipca 1504 w Bremgarten w szwajcarskiej Argowii, zm. 17 września 1575 w Zurychu) – szwajcarski reformator religijny i teolog protestancki[1]. Jego potomkiem był Ethelbert William Bullinger.
Johann Heinrich był nieślubnym synem proboszcza Henricha Bullingera z miasteczka Bremgarten. W młodości uczęszczał do szkoły łacińskiej, a potem studiował w Kolonii. Wówczas porzucił katolicyzm. Od 1523 prowadził zajęcia w klasztorze cystersów w Kappel am Albis[1], a jego wykłady cieszyły się dużym powodzeniem. Jednym z jego uczniów był Johann Jakob Wick.
W 1528 uczestniczył z Ulrichem Zwingli w dyspucie religijnej w Bernie. W tym samym roku wprowadzał reformację w kantonie Argowia[1]. Po stronie reformacji opowiedział się także jego macierzysty klasztor Kappel. Dodatkowo na protestantyzm przeszedł również jego ojciec, legalizując swój związek; ale odebrano mu wówczas parafię. Krótko potem do Bremgarten przybył Johann Heinrich, obejmując funkcję duszpasterza i opiekując się ojcem. Założył też rodzinę, żeniąc się z Anną Aldischweiler (byłą zakonnicą). Podobno tworzyli bardzo udany związek i doczekali się jedenaściorga dzieci. Wszyscy synowie zostali pastorami. Żona i trzy córki zmarły w Zurychu, podczas epidemii dżumy w 1565. Rodziną opiekował się znany lekarz Konrad Gesner.
Po wojnie kantonów protestanckich z katolickimi i pokoju w Kappel w 1531, Johann Heinrich musiał opuścić Bremgarten. Udał się do Zurychu, gdzie został obrany następcą Ulricha Zwingliego. Zasłużył się dla miasta, reformując zarząd miasta i szkolnictwo[1].
W 1536 przedstawił wraz z innymi teologami szwajcarskimi (Oswaldem Myconiusem i Leonem Judą) pierwszą konfesję wiary ewangelików reformowanych[2]. Została przyjęta w Zurychu, Bernie, Bazylei, Schaffhausen, St. Gallen i Biel/Bienne. W 1549 opracował z Kalwinem wspólne stanowisko w sprawach teologicznych („Consensus Tigurinus”), co zmniejszyło spory między ewangelikami reformowanymi a kalwinistami. Kolejne ułożone przez niego w 1566 wyznanie wiary (Cofessio helvetica posterior) zostało uznane za podstawę wiary przez ewangelików reformowanych w Holandii, Francji (1571), Polsce (1578), Szkocji i Szwajcarii (1566), Węgrzech (1567), a później w większości innych krajów[2]. Przyjęcie wyznania wiary w ujęciu Bullingera zwano helweckimi konfesjami[3][1]. Johann Heinrich pisał komentarze do Biblii, dzieła polemiczne przeciwko anabaptystom i kazania[1]. Opracował dzieje reformacji. Pozostawił po sobie imponujący zbiór ok. 12 tys. listów wysyłanych i otrzymywanych od znaczących postaci swojej epoki[1], w tym panujących (królowie Anglii – Henryk VIII i Elżbieta I i król Francji Franciszek II); w tym ok. 300 listów z Kalwinem. Głównym jego dziełem pozostają „Dekaden”, zwane także „Hausbuch”. Są zbiorem kazań, objaśniających wszystkie najważniejsze problemy teologii protestanckiej. Przełożone na wiele języków, stały się bardzo popularne wśród protestantów.
Zobacz w Wikiźródłach hasło Bullinger Henry w Encyklopedii kościelnej |
Dzięki jego działalności reformatorskiej Zurych cieszył się opinią miasta przyjaznego dla protestantów, uciekających przed prześladowaniami z innych krajów. Wielu przybyło z Anglii, dokąd wrócili po śmierci królowej Marii Tudor, zw. „Krwawą”. Rozpowszechnili koncepcje Bullingera w całej Europie.
Przypisy
Bibliografia
- Bullinger, Heinrich – GND (niem.)
- Bullinger, Heinrich – BBKL (niem.)
- Heinrich Bullinger Werke. unizh.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-31)]. (niem.)
- Bullinger, Heinrich – Testament oder letzter Wille an seine Herren und Oberen von Zürich. glaubensstimme.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-01)]. (niem.)
- „Allgemeine Deutsche Biographie (ADB)” t. 3, Lipsk 1876, s. 513 (Zobacz na Wikiźródłach) (niem.)
Linki zewnętrzne
- Dzieła Heinricha Bullingera w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000109036374
- VIAF: 56624475
- LCCN: n80045117
- GND: 118517384
- LIBRIS: 1zcff65k2gxlmpx
- BnF: 12029437g
- SUDOC: 028463374
- SBN: CFIV068729
- NLA: 35023590
- NKC: skuk0001895
- BNE: XX868716
- NTA: 06933062X
- CiNii: DA01883291
- Open Library: OL1105415A
- PLWABN: 9810672167605606
- NUKAT: n99040993
- J9U: 987007298734805171
- PTBNP: 618098
- CONOR: 39795555