Józef Wojaczek
Data i miejsce urodzenia | 14 kwietnia 1901 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 8 kwietnia 1993 | ||
Rektor niższego seminarium i juwenatu zakonnego w Skorogoszczy | |||
Okres sprawowania | 1935–1941 | ||
Prowincjał Zgromadzenia Misjonarzy z Mariannhill w Polsce | |||
Okres sprawowania | 1946–1952 | ||
Wyznanie | katolicyzm | ||
Kościół | |||
Prezbiterat | 1929 | ||
|
Józef Wojaczek (ur. 14 kwietnia 1901 w Prudniku, zm. 8 kwietnia 1993 w Reimlingen) – polski ksiądz katolicki, Misjonarz z Mariannhill.
Życiorys
Wczesne życie
Urodził się 14 kwietnia 1901 roku w Prudniku jako syn Franciszka i jego żony Marii. Jego ojciec był szewcem. Miał dwie siostry i dwóch braci[1]. Prawdopodobnie jego krewnym był zakonnik Gotthard Wojaczek (1872–1931), pochowany na cmentarzu klasztornym przy kościele św. Józefa w Prudniku[2][3].
W Prudniku pracował jako ślusarz w fabryce tekstylnej (po II wojnie światowej znanej jako Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Frotex”). Dzięki pomocy finansowej, którą otrzymał od rodziny, wyjechał do Bawarii, gdzie wstąpił do zakonnego Zgromadzenia Misjonarzy z Mariannhill. Po ukończeniu gimnazjum zakonnego z polecenia kierownictwa szkoły udał się na dalsze studia do Holandii, gdzie odbył praktykę w zakonie[1].
Trzy lata później powrócił do Bawarii. Do 1930 kontynuował naukę w filozoficzno-teologicznym Uniwersytecie Bawarskim w Dillingen an der Donau. Święcenia kapłańskie przyjął w 1929, jako zakonnik mariannhilski[1].
Zakonnik
Do 1933 przebywał w klasztorze w Reimlingen, gdzie przyjął imię Gotthard. Na polecenie Superioru Generalnego, opuścił klasztor i udał się do Altdorf w Szwajcarii, gdzie w miejscowym gimnazjum duchownym przez dwa lata pracował jako nauczyciel historii, łaciny i religii[1].
Na Górny Śląsk powrócił w 1935 roku. Został mianowany rektorem niższego seminarium i juwenatu zakonnego w Skorogoszczy. W 1941 skorogoski klasztor przejęła jednostka SS, a zakonników wygoniono. Misjonarze marianhillscy postanowili nadal czuwać nad skorogoskim majątkiem. Wyznaczyli Józefa Wojaczka na opiekuna[1].
W tym samym roku mianowano go proboszczem nowo powstałej parafii w Naroku koło Opola, w skład której weszły Narok i Golczowice[4]. Po zajęciu wsi przez Armię Czerwoną często na czele jej mieszkańców występował przeciwko Rosjanom. Znalazł ciało zamordowanego przez Rosjan księdza Jerzego Greinera w piwnicy plebanii w Skorogoszczy[5]. Greiner został zabity, ponieważ nie posiadał zegarka, którego domagał się od niego żołnierz radziecki[6]. W 1946 otrzymał od generalnego przełożonego kongregacji dekret nominacyjny na prowincjała w Polsce i polecenie zorganizowania prowincji kongregacji[1].
Uwięzienie
Dla lokalnych przedstawicieli władzy państwowej ksiądz Wojaczek był osobą podejrzaną, zwłaszcza ze względu na utrzymywanie przez niego kontaktów z centralą zakonną, znajdującą się za granicą. Konsekwencją tego było aresztowanie Wojaczka przez Urząd Bezpieczeństwa jesienią 1952 roku[7][1]. Sprawa prokuratorska o sygn. Pr II 15/53 wpłynęła do kancelarii opolskiego WSR 2 marca 1953, gdzie nadano jej sygn. Sr 28/53. Wojaczek przebywał w areszcie od 28 września 1952. Ostatecznie został skazany na sześć lat więzienia oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres trzech lat i przepadek całego mienia. Na podstawie amnestii, wyrok zmniejszono do czterech lat. Skazany odwołał się od wyroku, ale Najwyższy Sąd Wojskowy podtrzymał wyrok i akta wróciły z Warszawy 29 kwietnia 1953. Wojaczka zwolniono warunkowo 18 marca 1955 roku[8].
Po wyjściu z więzienia wrócił do Naroku, a następnie przeniósł się do Skorogoszczy. Po bezskutecznych próbach anulowania wyroku, uznał, że jego misja na Śląsku dobiegła końca i zdecydował się na wyjazd do Niemiec Zachodnich[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Kultura w Gminie Narok – Gmina Dąbrowa [online], gminadabrowa.pl [dostęp 2021-04-25] .
- ↑ Gotthard Wojaczek 1879 – 1931 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2021-04-25] (pol.).
- ↑ AndrzejA. Dereń AndrzejA., Ulica ks. Józefa Poniatowskiego: Do sanktuarium - Teraz Prudnik! [online], 10 lutego 2019 [dostęp 2021-04-25] (pol.).
- ↑ Dzieje kościoła w Naroku [online], Opowiecie.info, 30 lipca 2020 [dostęp 2021-04-25] (pol.).
- ↑ Hanich 2019 ↓, s. 95.
- ↑ Hanich 2019 ↓, s. 94.
- ↑ Kamila Kamińska-Chełminiak, Censorship in Poland in 1944–1960. Organization - staff - working methods (Summary), DariuszD. Jarosz, RafałR. Habielski (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2019, s. 9 .
- ↑ JanuszJ. Oszytko JanuszJ., Repertoria Wojskowego Sądu Rejonowego w Opolu jako źródło do badań nad represjami komunistycznymi w województwie opolskim w latach 1950–1954, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej”, 2008, s. 130–131 .
Bibliografia
- Dariusz Ratajczak: Świadectwo księdza Wojaczka. Opole: 1994. OCLC 751316434.
- Anna Gorczyńska: Narok od zarania po współczesność.
- Andrzej Hanich: Martyrologia duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach powstań śląskich i II wojny światowej. Opole: Instytut Śląski, 2019. ISBN 978-83-7126-352-1.