Jarosław Fret

Jarosław Fret (ur. 1971 w Turku) – polski reżyser i aktor teatralny, założyciel i lider Teatru ZAR^[1], od 1 lutego 2004 dyrektor Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu^[2].

W 1994 roku ukończył polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim.

W latach 1993–1995 był związany z Ośrodkiem Praktyk Teatralnych Gardzienice^[3]. W 1998 współpracował z Teatrem Pieśń Kozła^[4]. Współredagował specjalny rocznik „Pamiętnika Teatralnego” (Warszawa 2000–2001) poświęcony Jerzemu Grotowskiemu, wydany przez Instytut Sztuki PAN.

W latach 1999–2002 zrealizował szereg wypraw do Gruzji, Armenii i Iranu, prowadząc poszukiwania w obrębie najstarszych form muzyki chrześcijańskich kościołów wschodnich. W kolejnych latach wspólnie z członkami Teatru ZAR organizował wyprawy badawcze na grecką górę Athos, Sardynię i Korsykę, do Armenii, Turcji i Izraela. Realizator pierwszego na świecie filmu dokumentalnego poświęconego Mandejczykom, jedynej przetrwałej do naszych czasów starożytnej grupie gnostyckiej, zamieszkującej południową część Iranu.

Reżyser pięciu spektakli zespołu. Tryptyk Ewangelie dzieciństwa był pokazywany m.in. w Chicago, Los Angeles, San Francisco, Atenach, Belgradzie, Edynburgu, Florencji, Madrycie, Paryżu, Sybinie oraz Kairze, Nowym Delhi i Seulu.

W 2013 roku ukończył pracę nad spektaklem Armine, Sister, dedykowanym historii, kulturze i ludobójstwu Ormian, do którego oprócz reżyserii opracował oryginalną dramaturgię muzyczną i specjalną architekturę. W 2016 roku zrealizował spektakl Medee. O przekraczaniu z udziałem śpiewaczek z Kairu, Teheranu i Stambułu.

Wykłada i prowadzi warsztaty w Polsce i za granicą, był wykładowcą m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie Filii we Wrocławiu. Uhonorowany przyznawanym przez magazyn „Los Angeles Times” tytułem Best New Music Theater (2009) i Wrocławską Nagrodą Teatralną za tryptyk Ewangelie dzieciństwa (2010). Spektakl Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie w jego reżyserii zdobył Total Theatre Award w kategorii Physical/Visual Theatre^[5] oraz Herald Angel Award podczas Festiwalu Fringe w Edynburgu w 2012 roku.

Pomysłodawca i koordynator licznych projektów realizowanych w Polsce i za granicą w ramach działalności Instytutu Grotowskiego, m.in. Roku Grotowskiego UNESCO 2009^[6], programu „Masters in Residence”^[7], Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Świat miejscem prawdy”, jeden z kuratorów Akademii Teatru Alternatywnego (2015–2017) oraz dyrektor artystyczny Olimpiady Teatralnej Wrocław 2016^[8].

Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Kuratorów i kuratora ds. teatru Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.

23 czerwca 2017 otrzymał Diament Wrocławia, nagrodę przyznawaną przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia.

Dzięki jego staraniom w 2010 roku została otwarta nowa siedziba Instytutu Grotowskiego, Studio Na Grobli.

• 2016 Medee. O przekraczaniu (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego)
• 2013 Armine, Sister (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Studio Na Grobli)
• 2009 Tryptyk Ewangelie dzieciństwa (premiera Londyn, Barbican Centre)
• 2009 Anhelli. Wołanie (premiera Londyn, Barbican Centre; 2010 Wrocław)
• 2007 Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie (premiera Wrocław, Instytut im. Jerzego Grotowskiego)
• 2003 Uwertura. Fragmenty o przeczuciach nieśmiertelności ze wspomnień wczesnego dzieciństwa (premiera Brzezinka, leśna baza Instytutu Grotowskiego)

• 2016 Wielki Tydzień, film fabularny – krótkometrażowy

• Tradycja Grotowskiego
• We własnym sumieniu. Z Jarosławem Fretem i Grzegorzem Ziółkowskim, dyrektorami Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, rozmawia Jacek Kopciński
• ZAR po Grotowskim, rozmowa z Jarosławem Fretem
• Jarosław Fret: całkowitość stawia człowieka Grotowskiego obok bogów
• Aby aktorzy nie uciekali z Wrocławia grać w serialach
• O Jerzym Grotowskim i jego metodzie aktorskiej opowiada Jarosław Fret
• ESK to nie złoty róg
• Wyznanie wiary
• Jarosław Fret: Różewicz przemienił myślenie o teatrze
• Staramy się uprawiać teatr sprzed podziałów na gatunki . Rozmowa z Jarosławem Fretem
• Jarosław Fret, Octavian Saiu, Teatr jako medium pamięci, „Performer” 2017 nr 13.
• Rafał Bubnicki, Zmiana warty. Rozmowa z Jarosławem Fretem, dyrektorem Ośrodka Grotowskiego we Wrocławiu, „Performer” 2015 nr 10.
• Z tradycją ku przyszłości. Z Jarosławem Fretem i Dariuszem Kosińskim, Dyrektorami Instytutu Grotowskiego, rozmawiała Tatiana Drzycimska, „Performer” 2015 nr 10.

• Instytut im. Jerzego Grotowskiego
• Teatr ZAR
• Teatr ZAR’s Jaroslaw Fret, Feeling the Heat but Not Fretting
• Z wielkiej miłości do wielkiej sztuki
• Wykład Jarosława Freta w ramach Otwartego Uniwersytetu Poszukiwań
• Pieśń pamięci w reżyserii Nathalie Rossetti i Turiego Finocchiaro
• Dziady. Recykling
• Teatr jako medium pamięci. Zapis spotkania z Jarosławem Fretem, które odbyło się 23 października 2016 roku we Wrocławskim Teatrze Lalek w ramach cyklu „Prawda i tylko prawda” podczas Olimpiady Teatralnej „Świat miejscem prawdy” Wrocław 2016

• Instytut im. Jerzego Grotowskiego