Jastrzębiec IV

Jastrzębiec IV

Herb Jastrzębiec IV
Typ herbu	szlachecki
Multimedia w Wikimedia Commons

Jastrzębiec IV – polski herb szlachecki, odmiana herbu Jastrzębiec^[1].

Juliusz Karol Ostrowski blazonuje herb następująco^[1]:

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco^[a]:

Na tarczy w polu błękitnym podkowa złota na opak, z krzyżem kawalerskim w środku.

W klejnocie – nad hełmem w koronie – jastrząb zrywający się do lotu w barwach naturalnych, z pierścieniem w dziobie.

Labry herbowe błękitne, podbite złotem.

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)^[2]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla^[3] (5 nazwisk^[4]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Jastrzębiec IV. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Jastrzębiec IV^[4]:

• Heraldyka polska
• Ród herbowy
• Lista polskich herbów szlacheckich

• JuliuszJ. Ostrowski JuliuszJ., Księga herbowa rodów polskich, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 344 .
• TadeuszT. Gajl TadeuszT., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .

• Tadeusz Gajl: Nazwiska. gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).
• Dzieje zasobu. agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20]. (pol.).