Klesztów

Klesztów

wieś
Zespół dawnej cerkwi greckokatolickiej, obecnie kościoła parafialnego (2 poł. XVIII w.)
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	chełmski
Gmina	Żmudź
Liczba ludności (2021)	230[2][3]
Strefa numeracyjna	82
Kod pocztowy	22-114[4]
Tablice rejestracyjne	LCH
SIMC	0111047[5]
Położenie na mapie gminy Żmudź Klesztów
Położenie na mapie Polski Klesztów
Położenie na mapie województwa lubelskiego Klesztów
Położenie na mapie powiatu chełmskiego Klesztów
51°02′01″N 23°42′30″E/51,033611 23,708333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Klesztów

Klesztów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Żmudź^[5][6]. Leży w odległości 20 km od Chełma.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Żmudź^[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 269 mieszkańców i była czwartą co do liczby ludności miejscowością gminy^[8].

Klesztów, w wieku XIX opisano jako wieś, folwark i kolonia w powiecie chełmskim, gminie Żmudź, parafii Kumów. Wieś posiada wówczas gorzelnię i cerkiew parafialną po unicką. Według lustracji z 1827 r. było tu 31 domów i 198 mieszkańców.

Dobra Klesztów składały się wówczas z folwarku Klesztów, attynencji Rudno, wsi Klemiów, Puszcza i Wołkowiany. Od rzeki Bugu wiorst 10, granicą północną wsi przepływa rzeczka Skordyówka. Rozległość dóbr wynosiła 1928 mórg. Z budynków murowany był 1, z drzewa 18. We wsi wiatrak, pokłady wapna i torfu. W koloniach wieczysto-dzierżawnych 205 mórg, grunta cerkiewne obejmowały 72 morgi. Wieś Klesztów posiadała osad 20, z gruntem mórg 388, wieś Puszcza osad 10, z gruntem mórg 116, Wołkowiany osad 29, z gruntem 864 mórg^[9].

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Klesztowie – kościół barokowy z XVIII wieku (dawniej kaplica pałacowa), zajęty w 1868 r. przez schizmatyków. Po I wojnie zwrócony katolikom. Wewnątrz malowidła ścienne sygnowane przez Gabriela Sławińskiego^[10].

Kościół murowany, wybudowany przed 1772 r. pw. Wniebowzięcia NMP dla unitów. Konsekrował go biskup unicki M. Ryłło 13.11.1773 r.

W 1875 r., po kasacie unii zamieniony na cerkiew, od 1920 r. jest kościołem katolickim. Resturowany był w 1927 r. i 1958 – prof. Kadłuczka z Krakowa polichromię, w 1960 r. dobudowano nową zakrystię, w 1975 – prof. Alojzy Goss z Torunia dokonał renowacji polichromii kruchty, starej zakrystii i prezbiterium. Świątynia jest murowana z cegły, jednonawowa, późnobarokowa, przy prezbiterium 2 zakrystie, nawa z kruchtą, polichromia wykonana ok. 1772 r. przez Gabriela Sławińskiego. Ołtarze drewniane, malowane iluzjonistycznie. W głównym – obraz MB Chełmskiej z 1745 r., po lewej stronie nawy – św. Łukasza z II poł. XVIII w., po prawej – MB Częstochowskiej. Na małym chórze muzycznym fisharmonia, w zakrystii późnobarokowa szafa z II poł. XVIII w. Cmentarz otoczony murem z bramą-dzwonnicą (wymurowane z cegły po 1772 r.) W obrębie cmentarza inne budynki zabytkowe, niezamieszkane: dla służby kościelnej i szpital dla ubogich. Plebania z kamienia i cegły z XVIII (XIX w.)