Kościół św. Antoniego w Braniewie

Kościół św. Antoniego

B/42 (546/97)[1] z dnia 14.12.1957
kościół parafialny
widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Miejscowość	Braniewo
Adres	ul. Królewiecka
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	św. Antoniego
Wezwanie	św. Antoniego
Historia Data rozpoczęcia budowy 1830 Data zakończenia budowy 1838 Aktualne przeznaczenie świątynia katolicka Poprzednie wyznanie luteranizm (do 1945)
Dane świątyni Styl klasycyzm Architekt Karl Friedrich Schinkel Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 2 Liczba naw 3
Położenie na mapie Braniewa Kościół św. Antoniego
Położenie na mapie Polski Kościół św. Antoniego
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kościół św. Antoniego
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Kościół św. Antoniego
54°23′06,06″N 19°49′41,06″E/54,385017 19,828072
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Świętego Antoniego – jeden z rejestrowanych zabytków miasta Braniewa, w województwie warmińsko-mazurskim. Jest to rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Braniewo archidiecezji warmińskiej.

Świątynia, której projekt powstał w Wyższej Deputacji w Berlinie, została zbudowana przez ewangelików w latach 1830–1838, według projektu Karla Friedricha Schinkla. Jest to kościół halowy, wzniesiony w stylu późnoklasycystycznym, posiadający dwie wieże z przodu. Do 1945 roku kościół był w posiadaniu ewangelików. Budowla w 1946 roku otrzymała rangę kościoła parafialnego. Starosta braniewski przekazał ją katolickim wiernym w styczniu 1946 roku. Podczas obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski zostały podjęte prace nad odrestaurowaniem wnętrza świątyni i wykonaniem polichromii. W nawach bocznych mieszczą się dwie kondygnacje empor podpartych przez filary. Przy północnej elewacji jest umieszczona ambona, wykonana na podstawie starego projektu w latach 1936–1938.

Do zabytkowego wyposażenia świątyni należą: krucyfiks w stylu późnogotyckim z falistym ramieniem poprzecznym nawiązującym do Drzewa Życia z około 1520 roku, z symbolami ewangelistów w medalionach, prospekt organowy w stylu późnoklasycystycznym, chrzcielnica drewniana, w stylu rokokowym z około połowy XVIII wieku, dwa konfesjonały eklektyczne z I połowy XIX wieku, obraz Ukamienowanie św. Szczepana z II połowy XVII wieku, Biczowanie z początku XVIII wieku, monstrancja promienista z 1764 roku, umieszczona dawniej w kościele św. Trójcy w Braniewie, według napisu została wykonana przez złotnika Zrizewitza (Jana Zachariasza Krzyżewicza z Kurlandii), cztery świeczniki wykonane z cyny w XVIII wieku^[2].

3 stycznia 2016 r. około godziny 15 został zauważony dym wydobywający się z górnych części kościoła, po kilku minutach na miejscu pojawiły się pierwsze jednostki straży pożarnej. W ciągu około 30 minut ogień wydostał się na zewnątrz i rozprzestrzenił na całe zadaszenie budowli. Spłonęło całe pokrycie dachowe, w tym drewniana konstrukcja poddasza, które się częściowo zapadło do wnętrza obiektu. Udało się uratować zabytkowe organy, ocalały dwie charakterystyczne wieże oraz część wyposażenia, którą wyniesiono w trakcie pożaru. Walkę z ogniem toczyło 29 zastępów straży pożarnej, m.in. z Braniewa, Elbląga, Olsztyna oraz Gdyni^[3]. Walkę z pożarem utrudniały niska temperatura −13 °C oraz zamarzające hydranty.

Wstępne przyczyny powstania tego pożaru wskazywały na wadę przewodu kominowego (jego rozszczelnienie), co doprowadziło do zapalenia drewnianych elementów konstrukcyjnych dachu, a w konsekwencji do pożaru kościoła^[4].

Koszt odbudowy kościoła Świętego Antoniego oszacowano na 2 do 2,5 miliona złotych. Odbudować trzeba było m.in. balkony, strop i dach. Uszkodzeniu uległy również zabytkowe organy. Na odbudowę kościoła przeznaczono 500 tysięcy złotych z rezerwy budżetowej^[5].

Remont świątyni trwał ponad rok. Od 13 kwietnia 2017 (Wielki Czwartek) w kościele, choć niezupełnie wykończonym, są ponownie sprawowane msze święte^[6].

• dekanat Braniewo
• gmina ewangelicka w Braniewie
• parafia św. Antoniego w Braniewie