Konstanty Tyzenhauz

Konstanty Tyzenhauz

Bawół
Rodzina	Tyzenhauz
Data i miejsce urodzenia	3 czerwca 1786 Żołudek
Data i miejsce śmierci	16 marca 1853 Postawy
Ojciec	Ignacy Tyzenhauz
Matka	Anna Biegańska
Żona	Waleria Wańkowicz
Dzieci	Zbigniew, Helena, Maria, Władysław, Rajnold
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Konstanty Tyzenhauz (ur. 3 czerwca 1786 w Żołudku koło Grodna, zm. 16 marca 1853 w Postawach) – polski hrabia, ornitolog, ziemianin, malarz (uczeń Jana Piotra Norblina).

Pochodził ze szlacheckiego rodu Tyzenhauzów, był synem Ignacego i Anny z Biegańskich. Po ojcu odziedziczył tytuł hrabiego. Studiował na Uniwersytecie Wileńskim, wśród jego nauczycieli byli Stanisław Jundziłł i Jan Rustem. Brał udział w wojnach napoleońskich 1812–1814. Podczas inwazji na Rosję w 1812 roku utworzył i poprowadził swój pułk. Brał udział w obronie twierdzy Modlin, w walce o Niemcy. W 1813 roku otrzymał Krzyż Legii Honorowej.

Był członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Członek korespondent Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1846–1853)^[1].

Jako przyrodnik zajmował się głównie ornitologią:

• Zasady ornitologii albo nauki o ptakach (1841)
• Ornitologia powszechna, czyli opisanie ptaków wszystkich części świata (tom 1, tom 2, tom 3, 1843-1846)
• Catalogus avium et mammalium (1844) – obejmujący 351 gatunków ptaków i 167 gatunków ssaków z terenów obecnej środkowej i wschodniej Polski, Litwy, Białorusi, południowej i zachodniej Ukrainy.

Ponadto jest autorem ilustracji do Oologii ptaków polskich Władysława Taczanowskiego (1862) i twórcą kolekcji kilku tysięcy okazów spreparowanych ptaków z terenów obecnej Białorusi, Litwy i Ukrainy. Ów zbiór ornitofauny po śmierci Tyzenhauza przekazano (1858) Wileńskiej Komisji Archeologicznej.

W swojej posiadłości w Postawach pozostawił kolekcję obrazów. W tamtejszym parku pałacowym znajduje się jego pomnik.

• Szyszka M., 2011: Konstanty Tyzenhauz (1786-1853) – pasjonat ptaków i malarstwa. Ptaki Polski, nr 2 (22): 40-41.

• Tygodnik Ilustrowany 1862 nr 136 (3 maja 18612), s. 173-174, Konstanty Tyzenhauz
• Publikacje Konstantego Tyzenhauza w bibliotece Polona