Maria Stiepanowa (pisarka)

Maria Stiepanowa

Мария Михайловна Степанова

Data i miejsce urodzenia	1972 Moskwa
Narodowość	rosyjska
Język	rosyjski
Alma Mater	Instytut Literacki imienia A.M. Gorkiego
Dziedzina sztuki	poezja, esej
Ważne dzieła
Pamięci pamięci
Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Stiepanowa^[1] (ros. Мария Михайловна Степанова, ur. 1972 w Moskwie) – rosyjska poetka, dziennikarka i eseistka^[2].

Urodziła się w 1972 roku w Moskwie^[3], w rodzinie rosyjskich Żydów^[4]. Pierwszy wiersz napisała we wczesnym dzieciństwie^[1]. Zadebiutowała w latach 90. na łamach magazynów literackich^[5]. W 1995 roku została absolwentką Instytutu Literackiego imienia A.M. Gorkiego^[1]. W 2007 roku założyła portal OpenSpace.ru^[3], w którym przez lata piastowała stanowisko redaktor naczelnej^[5], po czym przekształciła go w niezależny portal Colta.ru^[3], który utrzymywano z darowizn^[1]. Obie strony stanowiły ważne źródło wiedzy na temat literatury i kultury w Rosji^[5]. Stiepanowa była także jednym ze współautorów idei muzycznego projektu o nazwie Pasja według św. Mateusza (2000), w którym brali udział współcześni kompozytorzy i poeci, oraz wykorzystano motywy z twórczości Johanna Sebastiana Bacha^[5]. Przez rok wykładała w Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie, gościnnie wykładała także w Selwyn College w University of Cambridge^[4].

Autorka dziesięciu tomików poetyckich i trzech zbiorów esejów^[2]. Jej język poetycki charakteryzuje deformacja form słów, z których Stiepanowa wyciąga nowe znaczenia^[3]. Rozgłos przyniosła jej książka Pamięci pamięci^[5], która łączy elementy eseju, fikcji literackiej, przewodnika turystycznego i dokumentu historycznego oraz wchodzi w dialog z twórczością Rolanda Barthesa, W.G. Sebalda, czy Susan Sontag^[2]. Choć punktem wyjścia jest historia rodziny Stiepanowej, równie ważne są wyrwy w rodzinnej pamięci i niemożność poznania przeszłości^[4].

Stiepanowa otrzymała liczne wyróżnienia, w tym nagrody Borisa Pasternaka (2005), Andrieja Biełego (2005), Lerici Pea Mosca (2011)^[3], czy stypendium Iosifa Brodskiego^[2][4]. W 2018 roku powieść Pamięci pamięci została wyróżniona nagrodą Bolszaja Kniga^[2], a w 2021 roku jej angielski przekład autorstwa Sashy Dugdale znalazł się na krótkiej liście nominowanych do The Man Booker International Prize^[2]. Z kolei polskie tłumaczenie znalazło się na długiej liście nominowanych do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”^[6].

Poza językiem angielskim, dzieła Stiepanowej zostały przetłumaczone na m.in. język hebrajski, francuski, włoski, fiński i niemiecki^[3][1].

• Wojna bestii i zwierząt. Zbigniew Dmitroca (tłum.). Wolno, 2018. ISBN 978-83-946297-9-3. Brak numerów stron w książce
• Pamięci pamięci. Agnieszka Sowińska (tłum.). Prószyński i S-ka, 2020. ISBN 978-83-8169-222-9. Brak numerów stron w książce