Maria de Guise
| Ten artykuł od 2010-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
księżna Longueville | |||
Okres | od 4 sierpnia 1534 | ||
---|---|---|---|
Jako żona | Ludwika II | ||
Poprzedniczka | Joanna Badeńska | ||
Następczyni | Maria Burbońska | ||
królowa Szkocji | |||
Okres | od 18 maja 1538 | ||
Jako żona | Jakuba V | ||
Koronacja | 22 lutego 1540 | ||
Poprzedniczka | Magdalena Walezjuszka | ||
Następczyni | Maria I Stuart | ||
regentka Szkocji | |||
Okres | od 1554 | ||
Poprzednik | Jakub Hamilton | ||
Następca | Jakub Stewart | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | Gwizjusze | ||
Data urodzenia | 22 listopada 1515 | ||
Data śmierci | 11 czerwca 1560 | ||
Ojciec | |||
Matka | |||
Mąż | Ludwik II | ||
Mąż | |||
Dzieci | Franciszek III de Longueville, | ||
|
Maria Gwizjuszka[1][2], Maria Lotaryńska[3][4], Maria de Guise[5][6] (ur. 22 listopada 1515, zm. 11 czerwca 1560) – księżniczka lotaryńska z dynastii Gwizjuszy, księżna Longueville (jako żona Ludwika II), następnie królowa Szkocji (jako żona Jakuba V) i matka Marii Stuart, regentka Szkocji w latach 1554–1560[7].
Była najstarszą córką Klaudiusza, księcia de Guise, głowy francuskiego rodu Gwizjuszy, oraz jego żony Antoniny de Burbon-Vendôme, córki Franciszka, hrabiego Vendôme. Urodziła się w Bar-le-Duc, w Lotaryngii.
Wczesne życie
4 sierpnia 1534, w wieku 18 lat, poślubiła Ludwika II Orleańskiego, księcia Longueville. Ich ślub miał miejsce w Luwrze i było to szczęśliwe małżeństwo. Para miała dwóch synów:
- Franciszka III Orleańskiego (1535–1551), księcia Longueville
- Ludwika Orleańskiego (ur. 1537 i zm. młodo)
Na wiosnę 1536 Maria była obecna w katedrze Notre Dame w Paryżu na ślubie swojego przyszłego męża, króla Jakuba V, z Magdaleną de Valois, najstarszą córką króla Francji. 9 czerwca 1537, Ludwik Orleański zmarł w Rouen, a Maria została wdową w wieku 21 lat. 4 sierpnia urodziła swojego drugiego syna. W tym samym roku zmarła na gruźlicę Magdalena de Valois, a jej mąż zaczął szukać we Francji kolejnej żony dla siebie, żeby umocnić sojusz szkocko-francuski przeciwko Anglii. Maria znalazła się w centrum uwagi, ponieważ Jakub zainteresował się właśnie nią, a jego wuj – Henryk VIII Tudor – król Anglii, starając się zapobiec temu małżeństwu sam poprosił o rękę Marii. Król Francji Franciszek I zaakceptował jednak Jakuba i przekazał ojcu Marii swoje stanowisko. Maria przyjęła te wieści z zaskoczeniem i zaniepokojeniem. Nie cieszyła jej perspektywa opuszczenia rodziny i ojczyzny, zwłaszcza, że właśnie w wieku zaledwie czterech miesięcy zmarł jej syn, Ludwik. Ojciec Marii starał się więc opóźnić decyzję, jak długo się dało, aż Jakub (być może czując niechęć Marii), napisał do niej list, w którym prosił ją o radę i wsparcie. Maria zgodziła się na małżeństwo i przyspieszyła swój wyjazd.
Królowa Szkocji
18 maja 1538, w katedrze Notre Dame w Paryżu, Maria de Guise poślubiła per procura Jakuba V (Jakub przebywał wtedy w Szkocji, zastąpił go Robert, lord Maxwell). W czerwcu, korzystając z całej floty statków wysłanych przez małżonka, Maria opuściła Francję. Została zmuszona do zostawienia małego Franciszka w starej ojczyźnie. Opuściła statek w Fife, dnia 10 czerwca i została oficjalnie powitana przez Jakuba. Kilka dni później pobrali się ponownie w St. Andrews. 22 lutego 1540, w Holyrood Abbey, została koronowana na królową Szkocji. Jakub i Maria mieli dwóch synów i córkę:
- Jakuba Stewarta (1540–1541), księcia Rothesay
- Roberta Stewarta (ur. i zm. kwiecień 1541), księcia Albany
- Marię I (1542–1587), królową Szkocji
Król Jakub zmarł 6 dni po urodzeniu się jego córki. Regentem został James Hamilton, drugi earl Arran.
W 1554 Maria de Guise zastąpiła Hamiltona i sama została regentką. Jej córka Maria została zaś wysłana do Francji, żeby wychowywać się przy swoim przyszłym mężu – synu króla Henryka II. Maria zawsze konsultowała się ze swoimi dwoma potężnymi braćmi, którzy pozostali we Francji: Karolem, kardynałem lotaryńskim, i Franciszkiem, księciem de Guise. Obaj oni zajmowali wysokie stanowiska i dbali o sojusz szkocko-francuski.
Kłopoty i śmierć
Regencja Marii była zagrożona przez rosnących w siłę szkockich protestantów, wspieranych w sekrecie przez królową Anglii, Elżbietę I. Protestanci nie wierzyli Marii, co sprawiało, że jej autorytet malał. Maria poprosiła swoją francuską rodzinę o pomoc, co w oczach protestantów oznaczało zdradę interesów Szkocji (w tym czasie Szkocję starała się zdominować zarówno Anglia, jak i Francja). W 1559 Maria została usunięta ze stanowiska. 11 czerwca 1560 zmarła w zamku w Edynburgu. Jej ciało zostało zabrane do Francji i pochowane w kościele, w zakonie Saint-Pierre w Reims, gdzie siostra Marii – Renata – była przełożoną.
Przypisy
- ↑ Igor Kąkolewski: Melancholia władzy. Problem tyranii w europejskiej kulturze politycznej XVI stulecia. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2007, s. 365, 369, 370.
- ↑ Leszek Libera: Maria Stuart. Dramat Juliusza Słowackiego. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, 2003, s. 35, 39, 40, 81, 233.
- ↑ Jean Delumeau: Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w. Narodziny i rozwój Reformy protestanckiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1965, s. 104.
- ↑ Ludwik Stomma: Wzloty i upadki królów Francji sposobem antropologicznym wyłożone. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1991, s. 146.
- ↑ Kazimierz Chłędowski: Ostatni Walezjusze. Czasy odrodzenia we Francji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958, s. 128.
- ↑ Stefan Zabieglik: Zarys historii Szkocji do końca XVIII w.. Gdańsk: Politechnika Gdańska, 1993, s. 87, 100, 110, 288, 311.
- ↑ Stefan Zabieglik: Zarys historii Szkocji do końca XVIII w.. Gdańsk: Politechnika Gdańska, 1993, s. 288.
- Britannica: biography/Mary-of-Lorraine, biography/Mary-of-Guise
- Universalis: marie-de-guise
- NE.se: maria-av-guise
- SNL: Maria_av_Guise
- DSDE: Maria_af_Guise
- Britannica: biography/Mary-of-Lorraine, biography/Mary-of-Guise
- Universalis: marie-de-guise
- NE.se: maria-av-guise
- SNL: Maria_av_Guise
- DSDE: Maria_af_Guise