Medal na Pamiątkę Poświęcenia Soboru Chrystusa Zbawiciela

Medal na Pamiątkę Poświęcenia Soboru Chrystusa Zbawiciela
Медаль «В память освящения Храма Христа Спасителя»

Baretka dla medalu srebrnego
Baretka dla medalu złotego i złotego z diamentami
Ustanowiono	27 maja 1883
Kruszec	srebro, złoto
Wydano	1250
Multimedia w Wikimedia Commons

Medal na Pamiątkę Poświęcenia Sobóru Chrystusa Zbawiciela (ros. Медаль «В память освящения Храма Христа Спасителя») – rosyjskie odznaczenie cywilne.

Odznaczenie zostało ustanowione ukazem cara Aleksandra III z dnia 27 maja 1883 dla wyróżnienia osób, które uczestniczyły w latach 1839–1881 w budowie soboru Chrystusa Zbawiciela w Moskwie.

Odznaczenie miało trzy stopnie: srebrny, złoty i złoty z diamentami^[1].

Odznaczenie było nadawane budowniczym soboru, architektów, malarzy, rzemieślników, robotników i dostawców materiałów na tę budowę. Ponadto medal był nadawany także wyższym urzędnikom Guberni Moskiewskiej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Policji oraz duchownym, którzy mieli bezpośredni wpływ na budowę soboru.

Odznaczeń tych nadano: srebrnych – 1000, złotych – 230, złotych z diamentami – 20^[2].

Odznaka medalu jest okrągły krążek o średnicy 35 mm, wykonany ze srebra lub złota, były też medale ze złota, które miały wtopione diamenty. Medale poszczególnych stopni miały identyczny kształt, różniły się tylko rodzajem materiały z którego zostały wykonane.

Na awersie odznaczenia w środkowej części znajdują się monogramy czterech carów rządzących w okresie budowy soboru: Aleksandra I, Mikołaja I, Aleksandra II i Aleksandra III. Nad monogramami znajduje się korona carska, z której wychodzi wstęga otaczająca od góry monogramy. Na obrzeżach medalu w górnej części natomiast znajduje się napis w języku rosyjskim В ПАМЯТЬ ОСВЯЩЕНИЯ ХРАМА СПАСИТЕЛЯ (pol. Na pamiątkę poświęcenia Soboru Zbawiciela), a poniżej monogramów ВЪ ЦАРСТВОВАНИЕ ГОСУДАРЯ ИМПЕРАТОРА АЛЕКСАНДРА III 1883 г. (pol. Za panowania cesarza Aleksandra III 1883 r.).

Na rewersie medalu w środkowej części znajduje się rysunek przedstawiający sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. Nad nim półkolem wzdłuż krawędzi medalu jest napis ХРАМЪ ВО ИМЯ ХРИСТА СПАСИТЕЛЯ ВЪ МОСКВЕ (pol. Sobór pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela w Moskwie), a poniżej rysunku soboru, kolejny napis ЗАЛОЖЕНЪ 1839 ГОДА ОКОНЧЕНЪ 1881 г. (pol. Rozpoczęto 1839 r., zakończony 1881 r.).

Medale srebrne zawieszone był na wstążce orderowej Orderu św. Aleksandra Newskiego, a medale złote i złote z diamentami we wstążce orderowej Orderu św. Andrzeja.

• Александр Кузнецов, Николай Чепурнов: Наградная медаль. В 2-х томах. T. 1 (1701-1917). Moskwa: Патриот, 1992, s. 127-130. ISBN 5-7030-0452-7. (ros.).
• М. А. Изотова, Т. Б. Царёва: Ордена и медали России и СССР. Rostow nad Donem: ООО ИД «Валдис», 2010, s. 293-294. ISBN 978-5-9567-0960-3. (ros.).
• С. В. Потрашков: Награды СССР, России и Украины. Charków – Biełgorad: 2011, s. 103. ISBN 978-5-9910-1393-2. (ros.).