Nagroda Zenera
Nagroda za | Ważne odkrycia naukowe lub wybitne osiągnięcia w dziedzinie inżynierii materiałowej i fizyki |
---|---|
Przyznający | Międzynarodowy Komitet Nagrody Zenera |
Państwo | Nagroda międzynarodowa |
Pierwsze rozdanie | 1965 |
Ostatnie rozdanie | 2022 |
Nagroda Zenera nazywana również Złotym Medalem Zenera – międzynarodowa nagroda przyznawana za ważne odkrycia naukowe lub wybitne osiągnięcia w dziedzinie inżynierii materiałowej i fizyki ze szczególnym uwzględnieniem zastosowań spektroskopii mechanicznej i tarcia wewnętrznego.
Historia
Nagroda Zenera była wcześniej znana jako Nagroda ICIFUAS [1][2] i przyznawano ją w okresie od 1965 do 1989 roku co 4 lata. Nie została przyznana w latach 1973, 1977 i 1981. W 1985 roku Nagrodę ICIFUAS otrzymał Clarence Melvin Zener za odkrycie zjawiska Zenera oraz fundamentalne prace na temat zjawisk niesprężystych metali [3]. Clarence Zener zmarł na atak serca 15 lipca 1993 roku w wieku 87 lat. Wkrótce po jego śmierci, we wrześniu 1993 roku powstał Międzynarodowy Komitet Nagrody Zenera, który ufundował Nagrodę Zenera i w ten sposób uhonorował znakomitego amerykańskiego fizyka w uznaniu za jego pionierskie prace w dziedzinie niesprężystości materiałów i odkrycie zjawiska Zenera, przez co przyczynił się do skonstruowania diody Zenera. We wrześniu 1993 roku nazwa Nagrody ICIFUAS została zmieniona na Nagrodę Zenera [4] i od tej pory jest ona przyznawana co 3 lata.
Nominacje i wybór
Laureaci Nagrody Zenera wybierani są na podstawie nominacji uzyskanych w trakcie tajnego głosowania członków Kapituły Nagrody w skład którego wchodzi około 40 uznanych naukowców oraz dotychczasowi laureaci. Pośmiertne nominacje do nagrody nie są dozwolone. Laureat Nagrody otrzymuje złoty medal Zenera wybity z 20-karatowego złota, który przedstawia zdjęcie profilowe Clarence'a Zenera. Kilka pierwszych medali zostało wybitych z 23-karatowego złota.
Lista laureatów
Nr | Rok | Imię i nazwisko | Państwo | Afiliacja | Uzasadnienie | |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1965 | Werner Köster[5][6][7] (1896–1989) | Republika Federalna Niemiec | Max Planck Institute for Metals Research[8][9], Stuttgart | „za badania zmian tarcia wewnętrznego i modułu sprężystości w metalach po odkształceniu plastycznym” | |
2 | 1969 | Warren Perry Mason[10][11] (1900–1986) | Stany Zjednoczone Ameryki | Bell Labs, Murray Hill, New Jersey | „za wybitny wkład w rozwój badań metodą ultradźwiękową" | |
3 | 1985 | Clarence Melvin Zener[12][13][14][15][16] (1905–1993) | Stany Zjednoczone Ameryki | Carnegie Mellon University, Pittsburgh, Pensylwania | „za przełomowe odkrycia istotne dla rozwoju ludzkości. Odkrycie efektu Zenera, powstanie diody Zenera, pionierskie badania niesprężystości metali oraz przewidzenie i eksperymentalne potwierdzenie zjawiska tłumienia termosprężystego” | |
4 | 1989 | Ting-sui Kê[17][18][19][20] (1913–2000) | Chińska Republika Ludowa | Chińska Akademia Nauk, Institute of Solid State Physics (ISSP)[21], Hefei, Anhui | „za odkrycie relaksacji od granic ziarn w metalach oraz skonstruowanie odwrotnego wahadła skrętnego zwanego wahadłem Kê” | |
5 | 1989 | Arthur Stanley Nowick[22][23][24][25] (1923–2010) | Stany Zjednoczone Ameryki | Uniwersytet Columbia, Nowy Jork | „za istotny wkład w rozwój nauki o materiałach. Za pionierskie prace teoretyczne i eksperymentalne związane z badaniami defektów w kryształach, zjawiska niesprężystości, tarcia wewnętrznego i efektów dielektrycznych w różnych rodzajach materiałów” | |
6 | 1993 | Piero Giorgio Bordoni[26][27] (1915–2009) | Włochy | Uniwersytet Rzymski „La Sapienza”, Rzym | „za odkrycie efektu „Bordoniego” wywołanego termicznie aktywowanym ruchem dyslokacji” | |
7 | 1993 | Kurt Lücke[28] (1921–2001) | Republika Federalna Niemiec | RWTH Aachen, Akwizgran | „za opracowanie modelu struny ruchu dyslokacji (model Koehler-Granato-Lücke) i jego eksperymentalną weryfikację badaniami ultradźwiękowymi w zakresie wysokich częstotliwości” | |
8 | 1993 | Alfred Seeger[29][30] (1927–2015) | Republika Federalna Niemiec | Max Planck Institute for Metals Research, Stuttgart | „za wybitny wkład w rozwój fizyki ciała stałego, a zwłaszcza za teorię relaksacji par przegięć na dyslokacjach” | |
9 | 1993 | Charles Allen Wert[31] (1919–2003) | Stany Zjednoczone Ameryki | Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign, Urbana, Illinois | „za badania akustycznych właściwości ciał stałych i oddziaływań atomów w stopach metali” | |
10 | 1996 | Andrew Vincent Granato [32][33][34][35] (1926–2015) | Stany Zjednoczone Ameryki | Uniwersytet Illinois w Urbanie i Champaign, Urbana, Illinois | „za wkład w zrozumienie zjawisk rozpraszania ultradźwięków w ciałach stałych i fundamentalne prace teoretyczne poświęcone badaniom stałych sprężystości i ruchu dyslokacji (model Koehler-Granato-Lücke)” | |
11 | 1999 | Gunther Schoeck [36] (1928–2015) | Austria | Uniwersytet Wiedeński, Wiedeń | „za wkład w badania teoretyczne dynamiki dyslokacji oddziałujących z defektami punktowymi (model Schoeck’a) i badania granic międzyfazowych” | |
12 | 2002 | Willy Benoit [37][38] (1938) | Szwajcaria | Politechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna | „za osiągnięcia w dziedzinie spektroskopii mechanicznej” | |
13 | 2002 | Masahiro Koiwa [37] (1938) | Japonia | Uniwersytet w Kioto, Kioto | „za wkład w badania relaksacji defektów punktowych i dyslokacji w metalach i stopach metali, a zwłaszcza za oryginalny wkład w zrozumienie procesów dyfuzji w materiałach międzymetalicznych” | |
14 | 2005 | Rosario Cantelli [39] (1940) | Włochy | Uniwersytet Rzymski „La Sapienza”, Rzym | „za badania wodoru w metalach metodami akustycznymi i odkrycie emisji akustycznej wywołanej wydzielaniem się wodorków w Nb, Ta i V oraz dynamicznego zjawiska Gorskiego spowodowanego dyfuzją wodoru dalekiego zasięgu” | |
15 | 2005 | Manfred Weller (1940–2017) | Republika Federalna Niemiec | Max Planck Institute for Metals Research, Stuttgart | „za badania relaksacji defektów punktowych w metalach i tlenkach ZrO2” | |
16 | 2008 | Daniel Newson Beshers[40] (1928–2024) | Stany Zjednoczone Ameryki | Uniwersytet Columbia, Nowy Jork | „za badania ruchu atomów w materiałach krystalicznych i granic bliźniaczych w materiałach ferromagnetycznych” | |
17 | 2008 | Gaetano Cannelli (1936) | Włochy | Uniwersytet Kalabrii(inne języki), Rende | „za odkrycie reorientacji atomów H wokół atomów O w Ni, Ta i V (pik O-H typu Snoeka), badania dynamiki procesu wydzielania się wodoru w metalach przejściowych i zjawisk transportu w metalach z wykorzystaniem efektu termosprężystego” | |
18 | 2008 | Gilbert Fantozzi (1942) | Francja | Institut national des sciences appliquées de Lyon (INSA Lyon), Lyon-Villeurbanne | „za badania dynamiki dyslokacji i relaksacji Bordoniego” | |
19 | 2011 | Gérard Gremaud [41] (1949) | Szwajcaria | Politechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna | „za eksperymentalne i teoretyczne badania dynamiki dyslokacji oddziałujących z defektami punktowymi metodą spektroskopii mechanicznej z wykorzystaniem metody acoustic-coupling” | |
20 | 2011 | Fabio Massimo Mazzolai (1934) | Włochy | Uniwersytet w Perugii, Perugia | „za odkrycie piku od wydzieleń wodoru w materiałach wysokotopliwych, badania efektu Gorskiego i zjawisk związanych z obecnością wodoru w stopach z pamięcią kształtu” | |
21 | 2014 | Qing-Ping Kong [42][43] (1930) | Chińska Republika Ludowa | Chińska Akademia Nauk, Institute of Solid State Physics (ISSP)[21], Hefei, Anhui | „za badania relaksacji od granic ziarn w bikryształach oraz zjawiska pełzania i tarcia wewnętrznego w nanometalach krystalicznych” | |
22 | 2014 | Robert Schaller[44][45][46] (1948) | Szwajcaria | Politechnika Federalna w Lozannie (EPFL), Lozanna | „za wkład w praktyczne zastosowania spektroskopii mechanicznej w inżynierii materiałowej” | |
23 | 2017 | Leszek Bogumił Magalas [47][48][49] (1954) | Polska | Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków | „za prace zmieniające paradygmat badań ciał stałych metodą spektroskopii mechanicznej oraz pionierskie opracowanie wysokorozdzielczej spektroskopii mechanicznej HRMS” | |
24 | 2022 | José M. San Juan[50][51] (1955) | Hiszpania | Uniwersytet Kraju Basków, Bilbao |
Lista laureatów według kraju
Państwo | Liczba nagród | Laureaci |
---|---|---|
Stany Zjednoczone Ameryki | 6 | W.P. Mason, C.M. Zener, A.S. Nowick, C.A. Wert, A.V. Granato, D.N. Beshers |
Republika Federalna Niemiec | 4 | W. Köster, K. Lücke, A. Seeger, M. Weller |
Włochy | 4 | P.G. Bordoni, R. Cantelli, G. Cannelli, F.M. Mazzolai |
Szwajcaria | 3 | W. Benoit, G. Gremaud, R. Schaller |
Chińska Republika Ludowa | 2 | T.S. Kê, Q.P. Kong |
Austria | 1 | G. Schoeck |
Francja | 1 | G. Fantozzi |
Hiszpania | 1 | J.M. San Juan |
Japonia | 1 | M. Koiwa |
Polska | 1 | L.B. Magalas |
Przypisy
- ↑ Magalas L.B. Mechanical Spectroscopy, internal friction and ultrasonic attenuation: Collection of works. „Materials Science and Engineering”. 521-522, s. 405-415, 2009.
- ↑ MagalasM. L.B. MagalasM., Zener Prize Laureates: Zener Gold Medal [online], 2017 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
- ↑ Zener C.M.: Elasticity and anelasticity of metals. Chicago & London: The University of Chicago Press, 1948, s. 1-170. (ang.).
- ↑ RosarioR. Cantelli RosarioR., Rome Conference 1993 – Zener Gold Medal Awards – Historical Reviews [online] [dostęp 2024-07-06] .
- ↑ Leak G.M., Köster W. „Archiv der Max-Planck-Gesellschaft”, Abt., ZA 35, Nr. 75, 1965. (niem.).
- ↑ Kearsley E.A.: w książce Internal friction and ultrasonic attenuation in solids: Proceedings of the Sixth International Conference on Internal Friction and Ultrasonic Attenuation in Solids, ICIFUAS-6, held July 4-7, 1977, Tokyo, January 1, 1977. (ang.)
- ↑ Werner Köster(inne języki)
- ↑ Max Planck Institute for Intelligent Systems(inne języki)
- ↑ Max Planck Institute for Intelligent Systems [online] [dostęp 2017-11-14] .
- ↑ Thurston R.N.: In Memoriam. Warren Perry Mason. s. xi-xvii. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
- ↑ Warren Perry Mason [online] [dostęp 2024-06-07] (ang.).
- ↑ Maguire M. Web Extra: Clarence Zener, A Rare, Strange Genius. „Carnegie-Mellon Magazine”. Winter, s. 18-19, 1985. (ang.).
- ↑ Seitz F. On the occasion of the 80th birthday celebration for Clarence Zener: Saturday, November 12, 1985. „Journal of Applied Physics”. 60 (6), s. 1865-1867, 1986. DOI: 10.1063/1.337234. Bibcode: 1986JAP....60.1865S.
- ↑ SaxonS. W SaxonS., Clarence M. Zener, 87, Physicist And Professor at Carnegie Mellon, „The New York Times”, 1993 .
- ↑ Wert C. Remembrances of Clarence Zener. „Journal of Alloys and Compounds”. 211-212, s. 1–3, 1994. DOI: 10.1016/0925-8388(94)90435-9. (ang.).
- ↑ Wert C. Clarence Zener. „Physics Today”. 47, s. 117–118, 1994. (ang.).
- ↑ Ting-sui Kê(inne języki)
- ↑ Founder of ISSP: Professor Ting-sui GE (T.S. Kê) [online] [dostęp 2024-06-27] .
- ↑ 1999 TMS Annual Meeting: 1999 Institute of Metals Lecture and Robert F. Mehl Medalist [online] [dostęp 2024-07-02] (ang.).
- ↑ Zhu Z. Remembrance of Professor Kê. „Materials Science and Engineering A”. 370, s. 6-8, 2004. DOI: 10.1016/j.msea.2003.08.066. (ang.).
- ↑ a b Institute of Solid State Physics (ISSP)(inne języki)
- ↑ Arthur Stanley Nowick(inne języki)
- ↑ A.S. Nowick Honored for Contributions to Study of Internal Dynamics of Solids. „MRS Bulletin”, s. 11-12, 1989. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
- ↑ Nowick J.S., Nowick S.M. In memoriam: Arthur Stanley Nowick.. „MRS Bulletin”. 35, s. 736-737, 2010. DOI: 10.1557/mrs2010.520.
- ↑ Obituary for Arthur Nowick [online], 2010 [dostęp 2024-06-11] (ang.).
- ↑ Piero Giorgio Bordoni(inne języki)
- ↑ BozziB. P. BozziB., GalloG. E. GalloG., Morbidoni M. TullioM.M.T. G Morbidoni M. TullioM.M.T., Piero Giorgio Bordoni [online] [dostęp 2024-03-04] (wł.).
- ↑ Granato A.V. Some memories of Kurt Lücke. „Materials Science and Engineering A”. 370, s. 2–5, 2004. DOI: 10.1016/j.msea.2003.07.007. (ang.).
- ↑ Alfred Seeger(inne języki)
- ↑ Kronmüller H., Knowles K.M. Obituary Prof. Dr. Dr.h.c. Alfred Seeger: 31 August 1927–18 October 2015.. „Philosophical Magazine”. 96, s. 1020-1021, 2016. DOI: 10.1080/14786435.2016.1154765. (ang.).
- ↑ Granato A.V. Charles Allen Wert (1919-2003). „Materials Science and Engineering A”. 442, s. 3–4, 2006. DOI: 10.1016/j.msea.2006.06.083. (ang.).
- ↑ Andrew Vincent Granato(inne języki)
- ↑ Andrew V. Granato: Obituary [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).
- ↑ Magalas L.B.: Andrew Granato: A Memorial Tribute. [dostęp 2024-06-14]. (ang.).
- ↑ Andrew V. Granato Papers, 1954-2013 University of Illinois Archives. [dostęp 2024-06-02]. (ang.).
- ↑ Schoeck G. The Bordoni maximum and the Peierls energy: Lecture on receiving the Zener medal. „Journal of Alloys and Compounds”. 310, s. 2-6, 2000. DOI: 10.1016/S0925-8388(00)01007-0. (ang.).
- ↑ a b Los Zener Medal Awards premian a los físicos Willy Benoit y Masahiro Koiwa por su labor en el campo de la Fricción Interna. [dostęp 2024-06-07]. (hiszp.).
- ↑ Professeur Willy Benoit récipiendaire de la Médaille Zener. 2002-10. [dostęp 2024-06-07].
- ↑ Sapienza – Università di Roma. Dipartimento di Fisica. Prizes. [dostęp 2024-06-11]. (wł.).
- ↑ Beshers Wins Zener Medal Award [online] [dostęp 2024-04-16] (ang.).
- ↑ EPFL researcher wins the Zener Medal: Gérard Gremaud. [dostęp 2024-06-17]. (ang.).
- ↑ Announcement of the 2014 Zener Prize in Materials Science and Physics by Professor Qiang Feng Fang, Chairman of the International Zener Prize Committee, 25 September 2014. [dostęp 2024-06-07]. (ang.).
- ↑ Magalas L.B.: Professor Qing-Ping Kong: Zener Medalist. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
- ↑ The Zener Prize awarded to Robert Schaller. [dostęp 2024-06-02]. (chiń.).
- ↑ Robert Schaller wins the 2014 Zener Medal. (ang.).
- ↑ Mari D.: Professor Robert Schaller: Zener Medalist. [dostęp 2024-05-17]. (ang.).
- ↑ Leszek Magalas first Pole to have been awarded the Zener Gold Medal [online], 13 grudnia 2018 [dostęp 2024-06-14] (ang.).
- ↑ AMC, Nauka: pierwszy Polak uhonorowany Nagrodą Zenera [online], 14 grudnia 2017 [dostęp 2024-06-04] (pol.).
- ↑ WeronikaW. Szewczyk WeronikaW., Prof. Leszek Magalas jako pierwszy Polak został uhonorowany Nagrodą Zenera, jedną z najważniejszych i najbardziej prestiżowych międzynarodowych nagród w dziedzinie inżynierii materiałowej, „Biuletyn AGH, Magazyn Informacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej”, 120, 18 grudnia 2017, s. 16 [dostęp 2024-06-02] (pol.).
- ↑ José María San Juan, Zener Gold Medal [online] [dostęp 2024-06-02] .
- ↑ José M. San Juan wins the 2022 Zener Medal [online] [dostęp 2024-06-02] (ang.).