Neurospora

Neurospora

Cykl rozwojowy Neurospora crassa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	Sordariales
Rodzina	Sordariaceae
Rodzaj	Neurospora
Nazwa systematyczna
Neurospora B.O. Dodge J. Agric. Res., Washington 34: 1025 (1927)
Typ nomenklatoryczny
Neurospora sitophila Shear & B.O. Dodge 1927
Multimedia w Wikimedia Commons

Neurospora B.O. Dodge – rodzaj grzybów z typu workowców (Ascomycota)^[1]. Nazwa taksonu pochodzi od podobnych do nerwów pasków znajdujących się na jego askosporach^[2].

Przedstawiciele rodzaju Neurospora rozprzestrzenieni są na całym świecie. Liczne z nich to gatunki kosmopolityczne. W Europie Środkowej szczególnie rozpowszechniona jest Neurospora sitophila, często spotykana na chlebie i w piekarniach. W naturze wszystkie gatunki żyją na wilgotnych i gnijących częściach roślin^[3].

Gatunki Neurospora są bardzo zróżnicowane pod względem morfologii. Większość gatunków to grzyby strzępkowe tworzące szeroko rozprzestrzeniające się kolonie i licznie wytwarzające ciemnego koloru owocniki typu perytecjum lub klejstotecjum o workowatym, cylindrycznym, maczugowatym lub półkulistym kształcie. Występują jednak gatunki drożdżopodobne, np. Neurospora crassa, która nie tworzy strzępek, lecz śluzowate organizmy drożdżopodobne^[3]. Ściana błoniasta, trwała lub z zanikającą ścianą zewnętrzną. Na szczycie zazwyczaj tworzą pogrubiony, nieamyloidalny pierścień. Worki zwykle 8-zarodnikowe. Askospory szeroko wrzecionowate, elipsoidalne lub prawie kuliste, jednokomórkowe, od szklistych do żółtawobrązowych lub oliwkowobrązowych, o ścianie z podłużnymi żebrami, czasami prawie gładkiej. Zazwyczaj mają 1–2 pory rostkowe, czasami więcej, bywa, że nawet do 12. Brak galaretowatej osłonki i przyczepek^[4]. Konidia są elipsoidalne, gładkie i pomarańczowe. Mają długość od 10 do 12 mikrometrów i szerokość od 8 do 10 mikrometrów. Powstają w łańcuchach na rozgałęzionych konidioforach. Ze względu na licznie tworzone konidia cała grzybnia często ma kolor pomarańczowy^[3].

Występują wśród nich zarówno gatunki heterotaliczne, jak i homotaliczne, a także pseudohomotaliczne. Gatunki homotaliczne (np. Neurospora dodgei) występują tylko w postaci formy płciowej (teleomorfy), która wytwarza askospory, nie wytwarza natomiast konidiów. Gatunki heterotaliczne (np. Neurospora crassa) wytwarzają konidia, zaś gdy spotkają się dwie różnopłciowe plechy, tworzą również askospory. U gatunków pseudohomotalicznych (np. Neurospora tetrasperma) tworzą się zarówno konidia, jak i askospory na każdej plesze^[3].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Sordariaceae, Sordariales, Sordariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Uwagi taksonomiczne

Takson ten wprowadził do mykologii amerykański mykolog Bernard Ogilvie Dodge w 1957 r.^[1] Synonimy: Anixiella Saito & Minoura ex Cain, Anixiella Saito & Minoura, Chrysonilia Arx, Gelasinospora Dowding^[5].

Niektóre gatunki

• Neurospora calospora (Mouton) Dania García, Stchigel & Guarro 2004
• Neurospora crassa Shear & B.O. Dodge 1927
• Neurospora dodgei P.E. Nelson & R.O. Novak 1964
• Neurospora intermedia F.L. Tai 1935
• Neurospora multiforis (Cailleux) Dania García, Stchigel & Guarro 2004
• Neurospora sitophila Shear & B.O. Dodge 1927
• Neurospora tetrasperma Shear & B.O. Dodge 1927

• Są saprotrofami rozkładającymi substancje organiczne^[3].
• Niektóre gatunki są organizmami pionierskimi kolonizującymi pozostałości po pożarach drzew i krzewów w Północnej Ameryce (aż po Alaskę), a także Europie^[6]. Już w kilka dni po pożarze kolonizują spalone tkanki roślin^[6].
• Neurospora crassa jest organizmem modelowym w badaniach nad dziedzicznością^[7]. Indukowanymi mutacjami tego gatunku udowodniono hipotezę „jeden gen, jeden enzym”^[3].
• Enzym hydrataza cyjankowa pozyskiwana z grzybów z rodzaju Gibberella lub Neurospora może być używany do rozkładu cyjanków^[8].
• W Indonezji Neurospora intermedia wykorzystywana jest do otrzymywania „czerwonego oncomu”. Jest to produkt spożywczy, który otrzymuje się z odpadów sojowych, oleju kokosowego i wytłoków po produkcji oleju z orzeszków ziemnych^[6].
• Neurospora, Aspergillus niger i Pecylomyces występują w beiju – sfermentowanej mące z bulw manioku używanej do wytwarzania tiquiry. Jest to alkoholowy napój Indian Maranhão z północnej Brazylii^[6].