Oscar Pettiford

Oscar Pettiford

Oscar Pettiford (1946)
Pseudonim	„OP”
Data i miejsce urodzenia	30 września 1922 Okmulgee
Data i miejsce śmierci	8 września 1960 Kopenhaga
Instrumenty	kontrabas, wiolonczela
Gatunki	jazz (bebop)
Zawód	muzyk
Wydawnictwo	Bethlehem, ABC
Powiązania	Coleman Hawkins, Dizzy Gillespie, Thelonious Monk, Duke Ellington
Instrument
Kontrabas
Multimedia w Wikimedia Commons

Oscar Pettiford, ps. „OP” (ur. 30 września 1922 w Okmulgee, zm. 8 września 1960 w Kopenhadze)^[1] – amerykański muzyk, kontrabasista i wiolonczelista jazzowy. Był pionierem stylu bebop i instrumentalnym następcą Jimmy’ego Blantona. Wraz z Charlesem Mingusem i Rayem Brownem należał do trójki najwybitniejszym basistów lat 1945–1960^[2].

Urodził się rezerwacie indiańskim w Oklahomie^[3]. Jego ojciec, Harry „Doc”, w połowie był Czirokezem, a w połowie Afroamerykaninem. Natomiast matka, nauczycielka muzyki, pochodziła z plemienia Czoktawów. Wielodzietna rodzina, zanim osiadła w Minneapolis, przez pewien czas prowadziła jako zespół muzyczny wędrowny tryb życia. „OP”, jak był nazywany, od dzieciństwa wykazywał talent muzyczny. Mając dziesięć lat tańczył i śpiewał w zespole rodzinnym^[4]. Jako dwunastolatek zaczął grać na fortepianie. Dwa lata później zamienił dotychczasowy instrument na kontrabas^[3]. Mimo że słynny kontrabasista Milt Hinton był pod wrażeniem jego nowatorskiego sposobu gry, w 1941 odstawił instrument i podjął stałą pracę, uważając że z muzyki się nie utrzyma^[3]. Kiedy po pięciu miesiącach spotkali się ponownie, Hinton zdołał go przekonać do powrotu do grania.

W 1942 rozpoczął karierę zawodowego muzyka jazzowego w zespole saksofonisty Charlie’ego Barneta. W roku następnym zwrócił na siebie uwagę słuchaczy dzięki uczestnictwu w słynnej sesji nagraniowej Colemana Hawkinsa The Man I Love^[1]. W tym czasie nagrywał również z pianistą Earlem Hinesem i saksofonistą Benem Websterem.

Na początku lat 40. w nowojorskim klubie Minton's Playhouse odbywały się jam sessions, w których grał obok m.in. trębaczy Dizzy’ego Gillespiego i Roya Eldridga, pianisty Theloniousa Monka oraz perkusistów Kenny’ego Clarke'a i Maxa Roacha^[3]. Pianista Billy Taylor, wspominając występ młodego kontrabasisty, powiedział: „’OP’ miał siłę i zdolności rytmiczne, żeby robić rzeczy na tym samym poziomie, co Dizzy Gillespie i Charlie Parker”^[3]. Uczestniczący w mintonowskich sesjach muzycy stworzyli nowy styl w jazzie, nazwany później „bebopem”. W 1943 wraz z Gillespiem prowadził zespół grający już nową muzykę. W 1945 wyjechał z Hawkinsem na krótko do Kalifornii. Efektem tej podróży był udział w filmie kryminalnym The Crimson Canary^[5]. Pojawili się na ekranie w jednym utworze, należącym do jazzowej ścieżki dźwiękowej obrazu. Jeszcze w 1945 po powrocie na Wschodnie Wybrzeże dołączył do orkiestry Duke'a Ellingtona, z którą pracował do 1948^[3]. Kolejny rok spędził w big-bandzie Woody'ego Hermana. Wtedy to podczas rehabilitacji po złamaniu ręki, noszonej jeszcze na temblaku, nie mogąc grać na kontrabasie, występował z wiolonczelą. Był pierwszym znaczącym solistą jazzowym grającym na tym instrumencie^[1]. „To niesamowite, ale na wiolonczeli uzyskał takie samo brzmienie, jak na basie – orzekł kontrabasista Christian McBride – tylko nieskazitelne, czyste nuty”^[3].

W następnym dziesięcioleciu prowadził głównie własne zespoły^[1]. Właśnie wtedy przypadkowo odkrył młodego, wybitnie utalentowanego saksofonistę i skromnego nauczyciela muzyki z Florydy - Juliana Adderleya (późniejszego „Cannonballa”). Podczas koncertu w nowojorskim klubie Café Bohemia jeden z muzyków przekonał go, żeby pozwolił młodemu instrumentaliście wyjść na scenę i odegrać solo, co Adderley zrobił w sposób imponujący. Ponadto w latach 50. dużo nagrywał przede wszystkim jako sideman.

W 1958 wyjechał do Europy na tournée z The Carnegie Hall Jazz Band. Stary Kontynent tak mu się spodobał, że osiadł na stałe w Kopenhadze^[3]. Pracował i nagrywał zarówno z muzykami europejskimi, jak i amerykańskimi mieszkającymi w Europie. Byli to m.in. Hans Koller, Attila Zoler, Duško Gojković oraz Stan Getz, Bud Powell, Kenny Clarke i Lucky Thompson^[1][6].

Zmarł w Kopenhadze w wieku 37 lat. Śmierć nastąpiła wskutek obrażeń doznanych w wypadku samochodowym^[6].

Tricotism, Laverne Walk, Bohemia after Dark, Swingin’ till the Girls Come Home, Chance it

Jako lider

• 1953 The New Oscar Pettiford Sextet (Debut)
• 1954
  • Oscar Pettiford Sextet (Vogue)
  • Oscar Pettiford (Bethlehem)
  • Basically Duke (Bethlehem)
• 1955 Another One (Bethlehem)
• 1956
  • Oscar Pettiford Volume 2
  • The Oscar Pettiford Orchestra in Hi-Fi (ABC/Paramount)
• 1957
  • The Oscar Pettiford Orchestra in Hi-Fi Volume Two (ABC/Paramount)
  • Winner's Circle (Bethlehem)
• 1960 Oscar Pettiford – First Bass (JRC Records)
• 1986 Discoveries 1952–1957 (Savoy)
• 2013 Oscar Pettiford – Lost Tapes – Germany 1958/1959 (Jazzhaus)

Jako sideman

• 1944
  • Coleman Hawkins – Rainbow Mist (Delmark)
  • Earl Hines Trio/Ned Jaffe – Fats Waller Memorial
• 1953 Miles Davis The Young Man with a Horn (Blue Note)
• 1955
  • Miles Davis – The Musings of Miles (Prestige)
  • Thelonious Monk Plays Duke Ellington (Riverside)
  • Clark Terry (EmArcy Records)
• 1956
  • Urbie Green – East Coast Series Vol. 6 (Bethlehem)
  • Miles Davis Volume 1/Miles Davis Volume 2 (Blue Note)
  • The Unique Thelonious Monk (Riverside)
  • Thelonious Monk – Brilliant Corners (Riverside)
  • Milt Jackson – Ballads & Blues (Atlantic)
• 1957
  • Kenny Dorham – Jazz Contrasts (OJC)
  • Coleman Hawkins – The Hawk Flies High (Riverside)
• 1958 Sonny Rollins – Freedom Suite (Riverside)
• 1984 Duke Ellington & Billy Strayhorn – Great Times! (Riverside)
• 2006 Duke Ellington – Carnegie Hall Concerts December 1947 (Prestige) – 2 CD
• 2007
  • Duke Ellington – Carnegie Hall Concerts December 1946 (Prestige) – 2 CD
  • Duke Ellington and His Orchestra 1949–1950 (Classics France)
• 1992 Woody Herman – Keeper of the Flame – The Complete Capitol Recordings of the Four Brothers Band (Capitol Jazz)

• Oscar Pettiford, allmusic.com
• Joachim-Ernst Berendt, Od raga do rocka, wyd. PWM, 1979
• Oscar Pettiford – Bass Beyond Bop, npr.org

• Dyskografia Oscara Pettiforda, discogs.com