Sklerotka bulwiasta

Sklerotka bulwiasta
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

twardnicowate

Rodzaj

sklerotka

Gatunek

sklerotka bulwiasta

Nazwa systematyczna
Dumontinia tuberosa (Bull.) L.M. Kohn
Mycotaxon 9(2): 432 (1979)
Multimedia w Wikimedia Commons

Sklerotka bulwiasta, twardnica bulwiasta (Dumontinia tuberosa (Bull.) L.M. Kohn) – gatunek grzybów z rodziny twardnicowatych (Sclerotiniaceae)[1]. Pasożyt zawilców (Anemone)[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Dumontinia, Sclerotiniaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1791 r. Jean Baptiste François Bulliard, nadając mu nazwę Peziza tuberosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu L.M. Kohn w 1979 r.[1]

Ma 14 synonimów. Niektóre z nich:

  • Sclerotinia tuberosa (Hedw.) Fuckel 1870
  • Whetzelinia tuberosa (Hedw.) Korf & Dumont 1972[3].

Polską nazwę sklerotka bulwiasta podaje M.A. Chmiel[4], w internetowym atlasie grzybów gatunek ten opisywany jest jako twardnica bulwiasta[5].

Morfologia

Owocnik

Typu apotecjum, miseczkowaty lub tarczkowaty, o średnicy 10–30 mm, osadzony na trzonku o wysokości 30–80 mm i grubości 2–4 mm. Powierzchnia owocnika o barwie od kasztanowobrązowej do orzechowobrązowej, barwa trzonka brązowa. Miąższ cienki, woskowaty, o słodkawym smaku i bez wyraźnego zapachu. Jesienią tworzy w ziemi czarne, bulwiaste, nieregularne sklerocjum o wymiarach 10–30 × 5–15 mm. Jest twarde, w środku białe[6].

Cechy mikroskopowe

Brzeżek owocnika składa się z kulistych komórek, wewnątrz są worki z parafizami. Worki cylindryczne, 8-zarodnikowe, o wymiarach 127,5–162,5 × 7,5–11,0 μm. Askospory szkliste, elipsoidalne, o wymiarach 11,0–20,0 × 5,5–8,0 μm[2].

Hodowla

Kolonie izolatów grzybów uprawiane na PDA składają się z białawej do szarawej grzybni i czarnych, spłaszczonych i wydłużonych sklerocjów o wymiarach 3–19 × 3–12 mm. Optymalna temperatura dla wzrostu grzybni na PDA wynosi 20–24 °C[2].

Siedlisko i występowanie

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie[7]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła liczne stanowiska[4].

Grzyb naziemny będący pasożytem zawilców[4]. Jest monofagiem, dla którego zawilce są jedynym żywicielem. W Polsce pasożytuje na zawilcach gajowych (Anemone nemorosa). Pasożytuje na ich korzeniach nie powodując jednak śmierci zawilców, natomiast porażone zawilce nie zakwitają[5]. W Korei pasożytuje na zawilcu Anemone raddeana[2].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
  2. a b c d Wan GyuW.G. Kim Wan GyuW.G., Soon JaS.J. Seok Soon JaS.J., Min Woo Lee & Sung KeeM.W.L.& S.K. Hong Min Woo Lee & Sung KeeM.W.L.& S.K., Occurrence of Dumontinia tuberosa in Korea, „Mycobiology”, 37 (2), s. 155–157, ISSN 1229-8093 [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
  4. a b c Maria AlicjaM.A. Chmiel Maria AlicjaM.A., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4 .
  5. a b Dumontinia tuberosa (twardnica bulwiasta) [online], Nagrzyby [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
  6. Dumontinia tuberosa (Bull.) L.M. Kohn sklerotka bulwiasta, twardnica bulwiasta [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
  7. Występowanie Dumontinia tuberosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-29]  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 59735
  • EoL: 193051
  • GBIF: 2583481
  • identyfikator iNaturalist: 464267
  • NCBI: 54678
  • CoL: 382DS