Synagoga Cytronów w Białymstoku

Ten artykuł od 2016-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Synagoga Cytronów w Białymstoku

Państwo	Polska
Miejscowość	Białystok
Budulec	murowana
Data budowy	1936–1939
Data likwidacji	lata 60. XX wieku
Tradycja	ortodoksyjna
Obecnie	galeria sztuki
Położenie na mapie Polski Synagoga Cytronów w Białymstoku
53,136861°N 23,153250°E/53,136861 23,153250
Multimedia w Wikimedia Commons

Synagoga Cytronów w Białymstoku – synagoga znajdująca się w Białymstoku przy ulicy Ludwika Waryńskiego 24a. Od 1945 roku do końca lat 60. była główną synagogą białostockich Żydów.

Synagoga została zbudowana w latach 1936–1939 z inicjatywy i funduszy rodziny Cytronów. Uroczyście otwarta w obecności władz miejskich i wojewody białostockiego, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Po jej wybuchu pełniła nielegalnie swoje funkcje w getcie białostockim. Od czasu zakończenia wojny do końca lat 60. służyła niewielkiej Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Białymstoku jako główna modlitewnia, miejsce akademii żałobnych i przedstawień teatralnych.

Po likwidacji kongregacji synagoga przez wiele lat służyła jako siedziba lokalnej spółdzielni krawieckiej. Od 1993 roku znajduje się w niej Galeria im. Sleńdzińskich. W latach 90. XX wieku pod podłogą znaleziono liczne karty i fragmenty modlitewników, które zostały przewiezione do Muzeum Historycznego.

Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu nawiązującym do modernizmu. Synagoga wewnątrz była bardzo bogato zdobiona. Sufit wykonano z egzotycznych gatunków drewna, malowidła przedstawiały motywy zwierzęce, roślinne oraz tematy biblijne. Najciekawszym elementem synagogi był świecznik ze 150 punktami świetlnymi.

W 1979 roku został zniszczony drewniany kasetonowy strop głównej sali modlitewnej, z polichromiami na obrzeżach. Do dzisiaj zachowała się bardzo mała liczba oryginalnych elementów wyposażenia bożnicy.

Synagoga Cytronów jest jednym z punktów otwartego w czerwcu 2008 roku. Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku opracowanego przez grupę doktorantów i studentów Uniwersytetu w Białymstoku – wolontariuszy Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku.

• Synagoga Cytronów w Białymstoku na portalu Wirtualny Sztetl