Szaul Berezowski

Szaul Samuel Berezowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1908
Grodno

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1975
Ramat Awiw

Instrumenty

fortepian

Zawód

kompozytor, pianista, dyrygent

Powiązania

Szymon Dżigan, Izrael Szumacher, Icyk Manger, Mordechaj Gebirtig

Szaul Samuel Berezowski, także Saul Berezowski, Seweryn Berezowski[1] (ur. 5 czerwca 1908 w Grodnie, zm. 2 kwietnia 1975 w Ramat Awiwie) – polski kompozytor, pianista, dyrygent pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

W młodości uczył się muzyki u swojego ojca Fajwla, będącego kantorem. Gry na fortepianie uczyła go Lilia Fidelman. Ukończył studia w warszawskim konserwatorium muzycznym w 1929 r., następnie zamieszkał w Białymstoku, gdzie na scenach żydowskich teatrów akompaniował Szymonowi Dżiganowi i Izraelowi Szumacherowi, a po ich aresztowaniu Annie Nożyk[2]. Był dyrygentem białostockiego kinoteatru „Apollo” oraz prowadził wojskową orkiestrę jazzową. Po zajęciu Białegostoku przez Armię Czerwoną, objął stanowisko kierownika teatru rozrywkowego Dżigana i Szumachera. Po II wojnie światowej przeniósł się do Łodzi, gdzie tworzył muzykę dla Państwowego Teatru Żydowskiego Idy Kamińskiej, a ponadto założył i kierował żydowskim chórem ludowym Fołks-chor, który działał przy Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym Żydów[2]. Ponadto był dyrygentem chóru w cerkwi św. Aleksandra Newskiego w Łodzi oraz kierował chórem Rosjan „Kalinka” w Łodzi. Założył i prowadził chór łódzkich żydowskich kooperatyw przemysłowych. W 1957 r. wyjechał do Izraela, gdzie tworzył muzykę teatralną i filmową[2].

Życie prywatne

Berezowski miał żonę Reginę. Nie mieli dzieci[2].

Twórczość

Wybrane utwory

  • Unter di khurves fun Poyln(inne języki) (pod ruinami Polski), do słów Icyka Mangera,
  • Ikh Bin Mid (jestem zmęczony), do słów Icyka Mangera,
  • In geto, do słów Mordechaja Gebirtiga,
  • Dem Zeydns Nign (melodia dziadka),
  • Baym Taykh (Nad rzeką), do słów Mani Lejba(inne języki)[3].

Muzyka filmowa

Berezowski skomponował muzykę do filmów, m.in. takich jak:

  • (1947) Żydowskie osadnictwo na Dolnym Śląsku[4]
  • (1947) Mir ibergewlibene (My, którzy przeżyliśmy),
  • (1951) Undzere kinder (Nasze dzieci)[2],
  • (1966) Shnei Kuni Leml[5].

Literatura

W 1976 r. został wydany zbiór poezji Berezowskiego – Lider Bukh (Książka piosenek)[6].

Przypisy

  1. Berezowski Saul | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-04-19] .
  2. a b c d e Berezowski Szaul Samuel – Społeczne Muzeum Żydów Białegostoku i regionu [online], jewishbialystok.pl [dostęp 2021-08-17] .
  3. Freedman Catalogue lookup: artist Berezovsky, Shaul [online], digital.library.upenn.edu [dostęp 2021-08-17] .
  4. Berezowski Saul | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-08-17] .
  5. שני קוני למל: CastAlbums.org [online], castalbums.org [dostęp 2021-08-17] .
  6. ShaulS. Berezovsky ShaulS., Lider bukh, [Tel-Aviv]: Aroysgegebn durkh dem gezelshafṭlekhn ḳomiṭeṭ tsu fareybiḳn dem ondenḳ fun Shaʾul Berezoṿsḳi, 1976 [dostęp 2021-08-17] .
  • ISNI: 0000000020951664
  • VIAF: 32412685
  • LCCN: n79004452
  • J9U: 987007275454405171