Szelit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Inne nazwy | scheelit | ||
---|---|---|---|
Skład chemiczny | CaWO4 – wolframian wapnia | ||
Twardość w skali Mohsa | 4,5-5 | ||
Przełam | nierówny, muszlowy | ||
Łupliwość | wyraźna | ||
Układ krystalograficzny | tetragonalny | ||
Gęstość minerału | 5,9-6,1 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | biała, szara, żółtawa, czerwonawa, bywa bezbarwny | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty, tłusty | ||
| |||
|
Szelit (lub scheelit) – minerał z gromady wolframianów. Jest minerałem rzadkim. Nazwa minerału pochodzi od nazwiska szwedzkiego chemika Carla Scheelego[1], który odkrył, że jest to sól kwasu wolframowego.
Właściwości
Tworzy kryształy izometryczne lub tabliczkowe. Zwykle krystalizuje jako podwójna piramida tetragonalna, czasami zbliżony do oktaedru. Często wykazuje ukośne zbrużdżenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych i jako naskorupienia. Jest kruchy i przezroczysty; izostrukturalny z wulfenitem. Często tworzy roztwór stały z powellitem.
Pod wpływem promieni katodowych świeci na niebiesko[2].
Występowanie
Spotykany jest w pegmatytach i utworach hydrotermalnych. Stanowi składnik żył kwarcowych. Występuje w paragenezie z wolframitem, kasyterytem, pirytem, molibdenitem, topazem, fluorytem, kwarcem.
Miejsca występowania:
- Na świecie: USA (Nevada, Kalifornia, Arizona), Malezja, Boliwia, Chiny, Japonia, Korea, Meksyk, Francja, Włochy, Rosja, Austria, Australia.
- W Polsce: stwierdzony na Śnieżce (Karkonosze), w Szklarskiej Porębie, Górach Izerskich i Rudawach Janowickich.
Zastosowanie
- ważna ruda wolframu,
- poszukiwany okaz kolekcjonerski,
- część okazów wykorzystywana jest w jubilerstwie.
Przypisy
Bibliografia
- Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Barbara Zapolska (tłum. z hiszp.). Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.
- Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-194-9.
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, Tow. Geolog. "Spirifer" Warszawa 2005
Linki zewnętrzne
- szelit na stronie Mindat.org (ang.)
- szelit na stronie Webmineral.com (ang.)
- Britannica: science/scheelite
- БРЭ: 4693233
- SNL: scheelitt
- identyfikator minerału w Mindat: 3560