Władimir Kara-Murza

Władimir Władimirowicz Kara-Murza

Владимир Владимирович Кара-Мурза

Władimir Kara-Murza (2017)
Data urodzenia	7 września 1981
Wiceprzewodniczący Partii Narodowej Wolności
Okres	od 5 lipca 2015 do 17 grudnia 2016
Multimedia w Wikimedia Commons

Władimir Władimirowicz Kara-Murza (ros. Владимир Владимирович Кара-Мурза; ur. 7 września 1981^[1]) – rosyjsko-brytyjski^[2] dziennikarz, polityk, reżyser filmowy, pisarz, działacz na rzecz praw człowieka i demokratyzacji Rosji, wieloletni krytyk Władimira Putina.

Jego ojcem był dziennikarz Władimir Kara-Murza senior (1959–2019)^[3]. Studiował historię na Uniwersytecie w Cambridge^[4]. Współpracuje między innymi z: „The Washington Post”, „Echem Moskwy”, „BBC”, „RTVI”, „Kommiersantem”^[5].

W 1999 roku rozpoczął działalność polityczną. Należał do Demokratycznego Wyboru Rosji oraz Sojuszu Sił Prawicowych^[4]. Od 5 lipca 2015 do 17 grudnia 2016 roku był wiceprzewodniczącym Partii Narodowej Wolności, której liderem jest Michaił Kasjanow^[6][7]. 17 grudnia 2016 roku odszedł z partii po tym, jak nie przyjęto oświadczenia w sprawie wyników wyborów do Dumy Państwowej, w którym skrytykowano współpracę z kandydatami o poglądach nacjonalistycznych i antysemickich^[7].

Od 2000 roku był współpracownikiem rosyjskiego opozycjonisty Borisa Niemcowa, zastrzelonego 27 lutego 2015 roku w Moskwie^[1]. Odegrał dużą rolę w uchwaleniu w 2012 roku tzw. Ustawy Magnickiego, przewidującej zakaz wjazdu do Stanów Zjednoczonych i zamrożenie aktywów przedstawicieli rządu Rosji, odpowiedzialnych za rażące naruszenia praw człowieka^[1][8]. Jest koordynatorem ruchu Otwarta Rosja, założonego przez Michaiła Chodorkowskiego^[9].

W 2011 roku wydał książkę pt. Reforma albo rewolucja. Wyreżyserował dwa filmy dokumentalne: Wybrali wolność (2005) i Niemcow (2015)^[4].

Dwukrotnie (26 maja 2015^[10] i 2 lutego 2017^[9]) doszło do prób otrucia Kara-Murzy nieznanymi substancjami^[5]. Zdaniem Kara-Murzy, próby morderstwa stanowiły zemstę za lobbowanie na rzecz nałożenia przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone sankcji na rosyjskich urzędników oskarżanych o łamanie praw człowieka. Po otruciu Aleksieja Nawalnego jako jeden z nielicznych rosyjskich opozycjonistów postanowił pozostać w kraju^[11].

Krytykował aneksję Krymu przez Rosję w 2014 roku^[12] oraz inwazję Rosji na Ukrainę w 2022 roku^[11]. Powołał komitet antywojenny, zrzeszający czołowych rosyjskich opozycjonistów. W wywiadzie dla CNN nazwał Kreml „reżimem morderców”^[11].

11 kwietnia 2022 roku został aresztowany^[13]. 12 kwietnia został skazany na 15 dni więzienia za niestosowanie się do poleceń policji. 22 kwietnia sąd oskarżył go o rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji o armii rosyjskiej oraz zdradę stanu^[14][13]. Kara-Murza nie przyznał się do winy i uznał, że oskarżenia są motywowane politycznie^[14]. Podczas pobytu w areszcie jego stan zdrowia uległ pogorszeniu^[15].

17 kwietnia 2023 roku moskiewski sąd miejski skazał Kara-Murzę na 25 lat kolonii o zaostrzonym rygorze i grzywnę w wysokości 700 tys. rubli za zdradę stanu, rozpowszechnianie fałszywych informacji o armii rosyjskiej oraz współpracę z „niepożądaną organizacją”^[14][15]. Jednocześnie otrzymał zakaz wykonywania zawodu dziennikarza przez siedem lat^[14]. Kara-Murza nie przyznał się do stawianych mu zarzutów^[15]. Na początku czerwca 2023 roku Unia Europejska nałożyła sankcje na dziewięciu obywateli Rosji uczestniczących w procesie przeciwko dziennikarzowi. 31 lipca 2023 roku sąd apelacyjny w Moskwie utrzymał w mocy wyrok na Kara-Murzę. W odpowiedzi na wyrok Rada Europy wezwała Kreml do uwolnienia dziennikarza^[14].

Kara-Murza odbywał następnie wyrok w kolonii karnej o zaostrzonym rygorze IK-7 w Omsku^[16]. Został uwolniony w trakcie wymiany więźniów 1 sierpnia 2024(inne języki)^[17].

Jest żonaty^[9], ma troje dzieci^[3].

• W 2022 roku otrzymał Nagrodę Praw Człowieka im. Václava Havla^[18]
• W listopadzie 2023 roku uhonorowano go Liberalną Międzynarodową Nagrodą Wolności, przyznawaną przez Międzynarodówkę Liberalną^[19].