Włośnica zielona
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | wiechlinowce | ||
Rodzina | wiechlinowate | ||
Rodzaj | włośnica | ||
Gatunek | włośnica zielona | ||
Nazwa systematyczna | |||
Setaria viridis (L.) P.Beauv. Ess. Agrostogr. 51 1812 | |||
|
Włośnica zielona, dziki ber (Setaria viridis) – gatunek roślin jednorocznych z rodziny wiechlinowatych. Występuje w południowej i środkowej Europie, północnej Afryce, w Azji sięgając na południowym wschodzie po Nową Gwineę i Australię. Introdukowany do północnej Europy, na oba kontynenty amerykańskie i do Nowej Zelandii[3]. W polskiej florze archeofit pospolicie występujący na całym niżu i w niższych położeniach górskich[4].
Morfologia
- Pokrój
- Tworzy gęste kępy.
- Łodyga
- Źdźbła cienkie, podnoszące się, u nasady rozgałęzione, dorasta od 10–100 cm. Źdźbło w górnej części szorstkie ku dołowi – ma zadziorki skierowane ku górze[5].
- Liście
- Lancetowate, równowąskie, z niebieskim nalotem, nagie, ale z włoskami wzdłuż brzegów pochew. Górna część blaszki liściowej szorstka, dolna – mniej szorstka.
- Kwiaty
- Kłoski o długości do 2,3 mm, zebrane w zbitą wiechę walcowatego kształtu, u dołu nie przerywaną lub rzadko i niewyraźnie. Oś kwiatostanu jest kosmato owłosiona, pod kłoskiem szorstkie szczeciny o długości 5–10 mm, barwy zielonej lub fioletowej. Druga plewa zakrywa całkowicie plewkę dolną, która jest nieco wydęta i pokryta poprzecznie niewielkimi guzkami. Kłoski odpadają od wiechy w całości.
- Owoc
- Zielone (również po dojrzeniu) ziarniaki.
- Gatunki podobne
- Włośnica sina Setaria pumila ma brzegi pochew liściowych nieowłosione na brzegu, za to u nasady blaszki liściowej znajdują się długie, odstające włoski. Owłosione brzegi pochew i nagie blaszki mają także włośnica okółkowa S. verticillata i włośnica zwodnicza S. decipiens. Obie różnią się przerywaną, dolną częścią kłosa. Włośnica okółkowa ma poza tym w górnej części źdźbła zadziorki w dół skierowane (są szorstkie ku górze). Włośnica zwodnicza ma oś kłoska pokrytą tylko krótkimi szczecinkami[5].
Biologia i ekologia
Roślina rosnąca jako pospolity chwast w ogrodach i na polach uprawnych oraz na odłogach. Lubi gleby piaszczyste, świeże. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Panico-Setarion[6]. Kwitnie od lipca do września[5].
Zastosowanie
Dawniej włośnica zielona, jak również włośnica sina były uprawiane jako rośliny zbożowe – z ziarniaków robiono kaszę[7].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-28] (ang.).
- ↑ Setaria viridis (L.) P.Beauv., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-10] .
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 520, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 607. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
Bibliografia
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- Katalog chwastów
- Britannica: plant/green-foxtail
- SNL: grønn_busthirse
- BioLib: 42727
- EoL: 1114660
- EUNIS: 192743
- Flora of China: 200026279
- Flora of North America: 200026279
- FloraWeb: 5568
- GBIF: 5289684
- identyfikator iNaturalist: 79070
- IPNI: 1171009-2
- ITIS: 41231
- NCBI: 4556
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-442790
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1171009-2
- Tela Botanica: 63685
- identyfikator Tropicos: 25509967
- USDA PLANTS: SEVI4
- CoL: 4X2NF