Winieta (drukarstwo)

XVII-wieczna winieta roślinna

Winieta (fr. vignette, z fran. vigne – winorośl) – ozdoba w druku, którą może stanowić ornament, ilustracja okolona ornamentem lub dekoracyjnie ujęta scena figuralna. W pierwszych winietach wykorzystywano motyw winorośli, przejęty ze zdobnictwa rękopisów.

Rodzaje

Wyróżnia się następujące rodzaje winiet:

  • bordiura – zwana winietą ramkową, okala kolumnę druku;
  • frontyspis – zwana winietą tytułową, jest to zdobiona karta tytułowa i przedtytułowa;
  • en tête – winieta w nagłówku rozdziału, prostokątna lub owalna, wypełniona ornamentem lub zawierająca przedstawienie figuralne lub tytuł rozdziału;
  • przerywnik – wypełnia wąski prostokąt między kolumnami w druku, tworzy ciągły ornament lub szereguje odrębne elementy zdobnicze;
  • finalik – winieta na końcu książki lub rozdziału, najczęściej w kształcie trójkąta wypełnionego ornamentem dekoracyjnym lub figuralnym, skierowanego wierzchołkiem w dół.
  • cul-de-lampe – najprostsza i najdrobniejsza winieta w kształcie wspornika kolumny.

W czasopiśmiennictwie jest to pasek tytułowy czasopisma lub gazety, jego logo. Winieta zawiera w sobie zazwyczaj tytuł pisma, hasło przewodnie, numer, datę, cenę.

Bibliografia

  • Encyklopedia Wiedzy o Książce, Wrocław 1970, s.v.
  • p
  • d
  • e
Książka
Typ
  • druki nowsze
  • inkunabuł
  • rękopis
  • stare druki
  • e-book
Forma
  • kodeks
  • maszynopis
  • rotulus
  • tabliczki woskowe
  • wolumin
  • zwój
Produkcja
Materiały
Narzędzia
pisarskie
atrament
długopis
pędzel pisarski
pióro
rylec
rysik
skrobak
tusz
drukarskie
prasa drukarska
pulpa
sito
tusz
woda wapienna
introligatorskie
fileta
plakieta
punca
radełko
Budowa
Oprawa
Elementy
Tekst
Porządkowanie
Pismo
Inne
Zdobnictwo
Zawody
Obieg
Znaki własnościowe
Konserwacja
Powielanie

Kontrola autorytatywna (ilustracja książki):
  • LCCN: sh85143325
  • GND: 4188295-7
  • J9U: 987007539090105171