Wybory parlamentarne w Kazachstanie w 2023 roku
Państwo | Kazachstan | ||
---|---|---|---|
Rodzaj | wybory parlamentarne | ||
Data przeprowadzenia | 19 marca 2023 | ||
Data zarządzenia | 19 stycznia 2023 | ||
Ordynacja wyborcza | mieszana | ||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
|
Wybory do Mażylisu – niższej izby parlamentu Kazachstanu – odbyły się 19 marca 2023 r.[1] W wyniku wyborów obsadzono 98 miejsc w wyborach powszechnych z zastosowaniem mieszanego systemu wyborczego (69 miejsc z list partyjnych, 29 miejsc w jednomandatowych okręgach wyborczych). Zlikwidowanych zostało 9 miejsc, obsadzanych wcześniej przez Zgromadzenie narodu Kazachstanu[2].
Według opinii OBWE, procedura liczenia głosów budziła poważne obawy co do tego, czy karty do głosowania zostały zliczone uczciwie i zgodnie ze standardami Dokumentu Kopenhaskiego. Także OBWE zwróciło uwagę na niedostateczną reprezentację kobiet, na niskie zainteresowanie mediów kampanią wyborczą oraz na brak krytycznych reportaży, co ograniczyło wyborcom możliwość dokonania świadomego wyboru.[3]
Udział partii politycznych Kazachstanu w wyborach
Centralna Komisja Wyborcza dopuściła do wyborów wszystkie z 7 zarejestrowanych w kraju partii:[4][5]
- Demokratyczna Partia Kazachstanu „Ak Żoł”
- Amanat
- Ludowo-Demokratyczna Partia Patriotyczna „Auył”
- Kazachstańska Partia Zielonych „Bajtak”
- Ludowa Partia Kazachstanu
- Ogólnonarodowa Partia Socjaldemokratyczna
- Respublica
Próg wyborczy
Próg wyborczy dla partii politycznych od 2021 roku wynosi 5% (wcześniej wynosił 7%).[6][7]
Sondaże
Sondaże wyborcze w Kazachstanie mogły przeprowadzać jedynie osoby prawne z co najmniej 5-letnim doświadczeniem w badaniach opinii społecznej. Publikacja wyników sondaży oraz głosowanie w sondażach internetowych były możliwe do 13 marca 2023 r. włącznie.[8]
25–28 stycznia[9] | 3–18 lutego[10] | 1–4 marca[11] | ||
---|---|---|---|---|
Kazachstan | Ałmaty | |||
Ak Żoł | 5,4% | 5,4% | 2,2% | |
Amanat | 48,6% | 58,4% | 49% | |
Auył | 6,2% | 5,1% | 4,2% | |
Bajtak | 2,8% | 1,8% | 1,8% | |
Ludowa Partia Kazachstanu | 4,8% | 5,2% | 4,8% | |
Ogólnonarodowa Partia Socjaldemokratyczna | 3,2% | 3,9% | 7,2% | |
Respublica | 3,6% | 4,2% | 14,5% | |
„Żadna z powyższych” | 2,6% | 2,2% | 16,3% | |
Niezdecydowani | 22,8% | 13,8% | – | |
Frekwencja | 53,3% | 65,2% | 32,8% |
Wyniki wyborów
W wyniku wyborów wyłoniono 69 deputowanych do Mażylisu z list partyjnych oraz 29 w jednomandatowych okręgach wyborczych. Pierwsze miejsce z wynikiem 53,90% zajęła partia władzy Amanat.
Głosy | % | Miejsc | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Z list partyjnych | Jednomandatowe okręgi wyborcze | Razem | Zmiana | ||||
Ak Żoł | 535 139 | 8,41% | 6 | 6 | 6 | ||
Amanat | 3 431 510 | 53,90% | 40 | 22 | 62 | 14 | |
Auył | 693 938 | 10,90% | 8 | 8 | 8 | ||
Bajtak | 146 431 | 2,30% | 0 | 0 | |||
Ludowa Partia Kazachstanu | 432 920 | 6,80% | 5 | 5 | 5 | ||
Ogólnonarodowa Partia Socjaldemokratyczna | 331 058 | 5,20% | 4 | 4 | 4 | ||
Respublica | 547 154 | 8,59% | 6 | 6 | 6 | ||
Niezrzeszeni | 7 | 7 | 7 | ||||
„Żadna z powyższych” | 248 291 | 3,90% | – | – | – | ||
Razem | 6 366 441 | 100% | 69 | 29 | 98 | 9 | |
Liczba uprawnionych do głosowania | 12 035 578 | ||||||
Frekwencja | 52,90% | ||||||
Źródło: Centralna Komisja Wyborcza Republiki Kazachstanu[12], Tengrinews.kz[13] |
Przypisy
- ↑ О роспуске Мажилиса Парламента Республики Казахстан седьмого созыва и назначении внеочередных выборов депутатов Мажилиса Парламента Республики Казахстан — Официальный сайт Президента Республики Казахстан [online], Akorda.kz [dostęp 2023-01-19] (ros.).
- ↑ РадиоР. АЗАТТЫК РадиоР., Вторые парламентские при втором президенте. Контекст и фон внеочередных выборов, „Радио Азаттык”, 19 marca 2023 [dostęp 2023-03-28] (ros.).
- ↑ РадиоР. АЗАТТЫК РадиоР., Подсчёт голосов, вызвавший серьёзные опасения, и подрыв прозрачности процесса – ОБСЕ про выборы, „Радио Азаттык”, 21 marca 2023 [dostęp 2023-03-28] (ros.).
- ↑ 21 stycznia odbyło się posiedzenie Centralnej Komisji Wyborczej Republiki Kazachstanu [online], Centralna Komisja Wyborcza Republiki Kazachstanu, 21 stycznia 2023 .
- ↑ Все семь зарегистрированных в республике партий допущены к выборам в мажилис | Kazakhstan Today [online], www.kt.kz [dostęp 2023-01-26] (ros.).
- ↑ В Казахстане порог для прохождения партий в парламент снижен до 5% [online], Деловой портал Капитал.кз [dostęp 2023-02-14] (ros.).
- ↑ Конституционный закон Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года № 2464 «О выборах в Республике Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 07.01.2023 г.) [online], Информационная система ПАРАГРАФ [dostęp 2023-02-14] .
- ↑ Komunikat ws. badań opinii społecznej w związku w wyborami do Mażylisu i maslichatów Republiki Kazachstanu w dniu 19 marca 2023 roku [online], Centralna Komisja Wyborcza Republiki Kazachstanu, 24 stycznia 2023 .
- ↑ Сколько казахстанцев-избирателей намерены пойти на выборы 19 марта - результаты опроса [online], Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz, 30 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-14] (ros.).
- ↑ z, Большинство избирателей считают голосование своим гражданским долгом - исследование [online], Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz, 25 lutego 2023 [dostęp 2023-03-01] (ros.).
- ↑ z, Рейтинг партий и одномандатников: названы электоральные настроения алматинцев [online], Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz, 7 marca 2023 [dostęp 2023-03-15] (ros.).
- ↑ Komunikat ws. wyników wyborów deputowanych do Mażylisu Republiki Kazachstanu [online], Centralna Komisja Wyborcza Republiki Kazachstanu, 27 marca 2023 [dostęp 2023-03-28] (ros.).
- ↑ AruA. Satbajewa AruA., Kto się dostał do Mażylisu z jednomandatowych okręgów wyborczych [online], Tengrinews.kz, 27 marca 2023 [dostęp 2023-03-30] (ros.).