Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1912 roku
Państwo | Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Rodzaj | wybory prezydenckie | ||
Data przeprowadzenia | 5 listopada 1912 (głosowanie powszechne) | ||
Podstawa prawna | |||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
| |||
|
Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1912 roku – trzydzieste drugie wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Woodrowa Wilsona, a wiceprezydentem został Thomas Marshall.
Kampania wyborcza
Partia Demokratyczna zebrała się na konwencji w Baltimore w dniach 1-2 lipca 1912 roku, gdzie głównym pretendentem do uzyskania nominacji prezydenckiej był spiker Izby Reprezentantów Champ Clark[1]. Wśród ośmiu pretendentów, pojawiało się także nazwisko Wilsona, jednak na faworyta wyrósł dopiero w 35. głosowaniu[1]. Nominację udało mu się uzyskać dopiero w 41. głosowaniu[1]. Kandydatem na wiceprezydenta został Thomas Marshall[1]. W kampanii wyborczej, Wilson przedstawił program reform gospodarczych, zwany „Nową Wolnością”[2]. Zakładał on między innymi, poparcie ustaw antytrustowych, nowych regulacji bankowych i redukcję stawek[3]. Postulował także reformę podatkową i bezpośredni system wyborów do Senatu[3]. W obozie Partii Republikańskiej istniały podziały pomiędzy zwolennikami Williama Tafta i Theodore’a Roosevelta, którzy od 1911 roku pozostawali w ostrym konflikcie[4]. Niezadowolony polityką urzędującego prezydenta, na początku 1912 roku Roosevelt ogłosił, że będzie się ubiegał o nominację prezydencką[4]. Reformatorskie skrzydło partii chciało nominować trzeciego kandydata – Roberta La Follette’a, lecz manewr ten się nie powiódł[4]. Dzięki działaniom bossów partyjnych, na konwencji partii w Chicago w pierwszym głosowaniu poparcia udzielono Taftowi, w wyniku czego Roosevelt opuścił ugrupowanie i założył Partię Postępową[4]. Został jej oficjalnym kandydatem prezydenckim, a w kampanii („Nowy Nacjonalizm”) zapowiadał ustalenie płacy minimalnej dla kobiet, emerytury, ubezpieczenia od wypadków, zatrudnianie nieletnich, a także poparcie dla obywatelskich inicjatyw ustawodawczych i referendów[5]. Kandydatem Partii Socjalistycznej po raz kolejny został Eugene Debs[6]. Nominację Partii Prohibicji uzyskał Eugene Chafin[7]. Urzędujący prezydent nie wziął aktywnego udziału w kampanii, co, w połączeniu z rozbiciem w obozie republikańskim, umożliwiło zwycięstwo demokratom[8].
Kandydaci
Partia Demokratyczna
-
Woodrow Wilson -
Thomas Marshall
Partia Postępowa
-
Theodore Roosevelt -
Hiram Johnson
Partia Prohibicji
-
Eugene Chafin
Partia Republikańska
-
William Taft -
Nicholas Butler
Socjalistyczna Partia Ameryki
-
Eugene Debs
Wyniki głosowania
Głosowanie powszechne odbyło się 5 listopada 1912[7]. Wilson uzyskał 41,8% poparcia, wobec 27,4% dla Roosevelta, 23,2% dla Tafta, 6% dla Debsa i 1,4% dla Chafina[7]. Ponadto, około 35 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[7]. Frekwencja wyniosła 58,8%[9]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Wilson uzyskał 435 głosów, przy wymaganej większości 266 głosów[10]. Na Roosevelta zagłosowało 88 elektorów, a na Tafta – 8[10]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Marshall, uzyskując 435 głosów, wobec 88 dla Hirama Johnsona i 27 dla Nicholasa Butlera[10].
Woodrow Wilson został zaprzysiężony 4 marca 1913 roku[2].
Kandydat na prezydenta | Partia | Głosowanie powszechne | Kolegium Elektorów | |
---|---|---|---|---|
Głosy | Procent | |||
Woodrow Wilson | Partia Demokratyczna | 6 293 152 | 41,8% | 435 |
Theodore Roosevelt | Partia Postępowa | 4 119 207 | 27,4% | 88 |
William Taft | Partia Republikańska | 3 486 333 | 23,2% | 8 |
Eugene Debs | Socjalistyczna Partia Ameryki | 900 369 | 6% | 0 |
Eugene Chafin | Partia Prohibicji | 207 972 | 1,4% | 0 |
Łącznie | 531 |
Kandydat na wiceprezydenta | Partia | Kolegium Elektorów |
---|---|---|
Thomas Marshall | Partia Demokratyczna | 435 |
Hiram Johnson | Partia Postępowa | 88 |
Nicholas Butler | Partia Republikańska | 8 |
Łącznie | 531 |
Przypisy
- ↑ a b c d Pastusiak 1999 ↓, s. 563.
- ↑ a b Pastusiak 1999 ↓, s. 564.
- ↑ a b Jones 2016 ↓, s. 438.
- ↑ a b c d Bartnicki 1995 ↓, s. 266.
- ↑ Jones 2016 ↓, s. 437.
- ↑ Bartnicki 1995 ↓, s. 267.
- ↑ a b c d US President – National Vote. Our Campaigns. [dostęp 2017-10-14]. (ang.).
- ↑ Bartnicki 1995 ↓, s. 268.
- ↑ Election of 1912. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-14]. (ang.).
- ↑ a b c Electoral College Box – 1912. NARA. [dostęp 2017-10-14]. (ang.).
Bibliografia
- Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
- Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
- Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).
- p
- d
- e
Wybory według lat |
|
---|---|
Kandydaci | |
Zasady | |
Prawybory |
- LCCN: sh2010106963
- Britannica: event/United-States-presidential-election-of-1912