Zaślaz pospolity
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | |||
Rząd | ślazowce | ||
Rodzina | ślazowate | ||
Rodzaj | zaślaz | ||
Gatunek | zaślaz pospolity | ||
Nazwa systematyczna | |||
Abutilon theophrasti Medik. Malvenfam. 28. 1787 | |||
Synonimy | |||
| |||
|
Zaślaz pospolity, zaślaz włóknisty (Abutilon theophrasti Medik.) – roślina jednoroczna z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Pochodzi z północnych Chin. Zasięgiem obejmuje obszar od Europy Południowej na zachodzie, po Tybet na wschodzie. Zawleczony został do Afryki Północnej, Ameryki Północnej i Australii. W Polsce do niedawna klasyfikowany był jako efemerofit, obecnie (2012) uznawany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit)[4].
Morfologia
- Pokrój
- Dorasta do 150 cm wysokości. Pędy tworzy proste, wzniesione.
- Liście
- Duże, okrągławosercowate z zaostrzonymi końcami i karbowonapiłkowanym brzegiem. Pokryte są drobnymi włoskami, które nadają im aksamitny połysk.
- Kwiaty
- Dekoracyjne, żółte z wycięciem w górnej części, osadzone na długich szypułkach, pojedynczo lub po kilka sztuk w kątach liści w wierzchołkowej części pędu. Kielich kubkowaty i pięciowrębny. Korona kwiatu do 2 cm średnicy, pięciopłatkowa. Pręciki liczne, słupek wielokrotny.
- Owoc
- Rozłupnia (wielokomorowa torebka) rozpadająca się na 10-15 mniejszych rozłupek.
Biologia i ekologia
Uciążliwy chwast ruderalny i segetalny, występujący głównie na plantacjach roślin uprawianych w szerokich rzędach takich, jak kukurydza zwyczajna, burak cukrowy czy soja warzywna, a w mniejszym stopniu również bawełna, orzacha podziemna, fasola[5].
Zastosowanie
- Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: korzeń.
- Działanie i zastosowanie: Wywar z korzenia stosowany jest przez medycynę ludową chińską jako środek wzmacniający, napotny, przeciwbiegunkowy i przeciwkaszlowy[6].
- Roślina przemysłowa, dostarcza grubego, łykowatego włókna używanego do wyrobu powroźniczych lin, worków. Pozostałość po wyrobie jest wykorzystywana w przemyśle papierniczym. Nasiono zawiera do ok. 20% oleju, który wykorzystywany jest do celów technicznych w przemyśle technicznym, spożywczym a nawet farmaceutycznym.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-15].
- ↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
- ↑ Domaradzki K., Snopczyński T. Jezierska-Domaradzka A. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.), nowy groźny chwast upraw polowych – charakterystyka, występowanie i możliwości zwalczania. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (2) 2008: 267-274.
- ↑ P. Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1987, s. 367
Bibliografia
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- PWN: 4000579
- Britannica: plant/velvetleaf, plant/velvet-leaf
- BioLib: 39324
- EoL: 584739
- EUNIS: 175800
- Flora of China: 200013684
- Flora of North America: 200013684
- FloraWeb: 2
- GBIF: 3152614
- identyfikator iNaturalist: 60214
- IPNI: 1044174-2
- ITIS: 21674
- NCBI: 3631
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2611008
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1044174-2
- Tela Botanica: 85
- identyfikator Tropicos: 19600012
- USDA PLANTS: ABTH
- CoL: 8NCQ