Çanakkale Deniz Müzesi
- İstanbul Deniz Müzesi
- Çanakkale Deniz Müzesi
- İskenderun Deniz Müzesi
- Mersin Deniz Müzesi
- İzmir Müze Gemiler
- Gölcük Deniz Müzesi
Çanakkale'de, Çimenlik Kalesi etrafında ve kale içinde yer alan eserlerin ve tarihi eşyanın sergilenmesinden ve korunmasından sorumlu olan komutanlıktır.
Çanakkale Deniz Müzesi çağdaş müzecilik bilimi üzerine müze sergileme alanlarında sahip olduğu kıymetli eserlerin ziyaretçiler ile buluşturulmasını sağlayan ve özellikle gençlerin ve çocukların eğlenerek öğrenme yöntemi ile müzeyi ziyaret etmelerini hedefleyen, şanlı Türk Deniz Tarihi'ni, Denizci Türk Büyüklerimizi, Çanakkale Deniz Zaferi özelinde Çanakkale Muharebeleri’ni ve Cumhuriyet Dönemi Donanması'nı ziyaretçilerimize bilimsel yöntem ve tekniklerle anlatan Türkiye’nin seçkin bir müzesidir.
Giriş bölümü
Müze 18 Mart 1982 tarihinde açılmış olup Fatih Sultan Mehmet tarafından
1462-1463 yılları arasında inşa ettirilen Çimenlik Kalesini, TCG Nusret Müze Gemisini,
Uluçalireis Denizaltı Müzesini ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün kullandığı Acar Botunu
bünyesinde barındırmaktadır. 2000 yılından sonra renovasyona alınmış müze; tematik bir sergi düzeni ve zengin sunum teknikleri aracılığıyla Birinci Dünya Savaşı'nı, Türk deniz tarihini ve Türk deniz tarihindeki şanlı Türk büyüklerini özellikle Türk gençliğine anlatmayı ve tanıtmayı hedeflemektedir.
Tarihçe
Askeri Müze Müdürlüğü adıyla kurulmuş olan 72 dönüm arazi üzerindeki Çanakkale Deniz Müzesi, 2002 yılında 1'inci sınıf askeri müze olarak tescil edilmiştir.
Çanakkale'de, Çimenlik Kalesi etrafında ve kale içinde yer alan eserlerin ve tarihi eşyanın sergilenmesinden ve korunmasından sorumlu olan komutanlıktır.
Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı muhtelif kısımlardan oluşmaktadır:
- Nusret Mayın Gemisi
- Çanakkale Savaşları İhtisas Kütüphanesi
- Çimenlik Kalesi (Kale-i Sultaniye)
- Hediyelik Eşya Binası
- Resim ve Fotoğraf Galerisi
Müze, Müzeler Haftası'nda (18-24 Mayıs) tüm ziyaretçilere, Öğretmenler Haftası'nda (18-24 Kasım) öğretmenlere, 23 Nisan Çocuk Şenlikleri haftasında (16-26 Nisan) tüm çocuklara, Turizm haftasında (15-22 Nisan) tüm öğretmen ve öğrencilere, 30 Ağustos, 29 Ekim, 10 Kasım, 18 Mart, 4 Nisan, 1 Temmuz ve 27 Eylül tarihlerinde de bütün ziyaretçilere ücretsizdir.
Yanı sıra, UNESCO, ICOM, ICOMS, Avrupa Konseyi ve sarı basın kartı sahipleri de müzeye girişlerde ücretsiz faydalanabilmektedirler.
Çanakkale Deniz Müzesi Pazartesi ve Perşembe günleri hariç her gün saat 09.00-12.00/17.00 saatleri arasında açık olmaktadır.
Nusret
1982 senesinde İstanbul'da Taşkızak Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edilen Nusret Mayın Gemisi'nin 1/1 ölçülerinde aynı yapımı, Çimenlik Parkı içinde özel olarak inşa edilmiş bir platformda sergilenmektedir.
Gemi girişinde plan ve fotoğraflarla Nusret Mayın Gemisi'nin öyküsü anlatılmaktadır. Alt güvertede Çanakkale Deniz Savaşı'nın seyri panolarla ve dijital sunumlarla anlatılmakta, döneme ait orijinal eşya, Nazmi Bey'e ait beratlar, Çanakkale Savaşı ile ilgili Osmanlıca ve Latince yayınlanan gazeteler sergilenmektedir.
Yanı sıra, gemi güvertesinde aslına uygun olarak inşa edilmiş mayın rayları ve mayınlar görülebilir.
Çanakkale Savaşları İhtisas Kütüphanesi
Konuyla ilgili yerli ve yabancı tüm kaynakların toplanıp derlenmesinin amaç edildiği kütüphanedir.
Kütüphane Salı, Çarşamba ve Cuma günleri; 09.30-11.45 ve 13.30-16.30 arasında hizmet vermektedir.
Hediyelik eşya binası
Müze girişinde sol tarafta yer alan bu binada, Türk Denizciliği ve Çanakkale Savaşları'na ait çeşitli yayınlar satışa sunulmaktadır. Yanı sıra, denizsel çağrışımlar yaratan hediyelik eşya da satıştadır.
Resim ve fotoğraf galerisi
1927 senesinde inşa edilen söz konusu bina, erken Cumhuriyet dönemi mimari izlerini taşımaktadır. Binanın ana girişine konulmuş Osmanlıca iki kitabeden sağdakinde "Müteahid Nafiz Nuri Mühendis 1927" ve soldakinde de "Mimar Arif Süleyman 1927" yazmaktadır.
İlk olarak Müstahkem Mevki Komutanlığı, ardından Deniz Birlikleri Komutanlığı ve Askerî Lojman olarak kullanılmış olan bu bina, 1982 senesinde Resim ve Fotoğraf Galerisi olarak müzeye çevrilmiştir.
Günümüzde binanın zemin katında mayınlar sergilenmektedir. Birinci katında ise, 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nin canlandırıldığı boğaz maketi, döneme ait fotoğraflar, gene döneme ait üniformalar, bayraklar, silahlar ve askerî malzemeler sergilenmektedir.
İkinci katta ise, dördüncü dönem asker ressamlardan Mehmet Ali Laga'ya ait 97 adet kara kalem ve sulu boya tablolar sergilenmektedir.
Koleksiyon
Müzenin Çimenlik Kalesi bölümü, Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye' nin bir bölümünü
yazdığı yer olması itibarıyla büyük önem taşımaktadır. Buradaki sergileme alanında Fatih Sultan Mehmet ile Piri Reis' in balmumu heykeli bulunmaktadır. Kalenin ikinci katında Emir Çaka Bey' in 1081' de ilk Türk donanmasını oluşturmasından, Cumhuriyetin ilanına kadar olan
süreçte Türk deniz tarihinden safhalar aktarılmaktadır. Türk deniz tarihinin en büyük denizcisi Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa' nın daha yakından tanınmasını amaçlayan ayrı bir salon bulunmaktadır. Kalenin dış bahçesinde 18 Mart 1915'te savaşın en hararetli
anlarında İngiliz Zırhlısı Kraliçe Elizabeth' ten atılan ve Çimenlik Kalesine isabet eden top mermisi bulunmaktadır.
Müzenin sergi bölümünde, aynalı tüfek periskoplarının bir örneğinin yanı sıra dünyanın en eski silahlarından biri olduğu bilinen ve İtilaf Kuvvetleri adına savaşan Gurkaların ve Hintlilerin kullandığı bir tür kama olan kukri yer almaktadır. Çanakkale muharebelerinde
binbaşı rütbesi ile 1' inci Kolordu Komutanlığına bağlı Kurmay Başkanı olarak görev yapan
Haydar Mehmet Alganer tarafından çekilen Mustafa Kemal Atatürk' ün Düztepe' deki fotoğrafı ve fotoğrafın çekildiği makine serginin en önemli eserlerindendir.
1927 yılında inşa edilmiş olan Binbaşı Nazmi Bey Resim ve Sergi Salonunda "Cumhuriyet Donanması" temalı sergi ziyaretçilerin beğenisine sunulmaktadır. Binanın 2. katında 1914- 1918 arasında Çanakkale Mevki-i Müstahkem Ressamlığı görevini yürüten Yüzbaşı Mehmet Ali Laga' ya ait 97 parçadan oluşan resim koleksiyonu sergilenmektedir. Bu katın Uluçalireis Denizaltısı Odası olarak düzenlenen bir odasında, denizaltıya ait çeşitli objeler, gemi modeli ve isim levhası bulunmaktadır.
Kaynakça
- Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı, Çanakkale Deniz Müzesi tanıtım broşürü
- https://www.turkishmuseums.com/museum/detail/22316-canakkale-deniz-muzesi/22316/1
- https://drive.google.com/drive/folders/1jvHHX0yI4CEJGGRmfdikl4Yz06A_RMpM
