Avanos

Avanos
İlçe
Avanos panoraması
Türkiye'de yeri
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Nevşehir
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Osman Bilici[1]
• Belediye başkanı	Mustafa Kenan Sarıtaş (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	996 km²
Rakım	920 m
Nüfus  (2022)
• Toplam	14,968
• Kır	18,571
• Şehir	14.361
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	50500
İl alan kodu	0384
İl plaka kodu	50
Resmî site Avanos Belediyesi Avanos Kaymakamlığı

Avanos, Nevşehir İline bağlı bir ilçedir. Nevşehir'in 18 km kuzeyinde olan yerleşiminin, dönemlerine göre adları Hititler döneminde "Zuwinasa", Asurlular döneminde "Nenansa", Bizanslılar döneminde "Venessa" ve Selçuklular döneminde de "Evenüz"dür. Osmanlı dönemindeyse "Uvenez, Evenez, Avanoz" olarak adlandırılmış zamanla da Avanos'a dönmüştür. Çok sayıda çanak çömlek atölyesi bulunan ilçede seramik yapım geleneği Hititlerden beri süregelmektedir.Merkez bucağına bağlı 3, Özkonak bucağına bağlı 10 ve Topaklı bucağına bağlı 5 köyü vardır.

1926'da da dilbilimci Emil Forrer, Boğazköy Hitit Kraliyet Arşivler'inde yaptığı araştırmalar sırasında bir tablette Zuwinasa şehrinin adını okudu Nenessa ve Zu-Winasa, Nicole Thierry'nin çalışmalarına göre, Venassa ve Avanos'a dönüşmüştür. Osmanlı belgelerinde Avanoz, Enes ve Evenez olarak geçer.

Avanos yakınlarında, Kızılırmak'ın hemen kenarındaki bir Roma mezarlığında ele geçen mermerden lahit, merkez Kapadokya bölgesi'nde bugüne kadar ele geçen tek lahit olması açısından ilginçtir. Lahit, 1971 yılında tesadüfen ortaya çıkmış.

Avanos'un Sarılar kasabası yakınlarındaki Prof. Gökberk'in başkanlığındaki Zank Höyük'te yapılan arkeolojik kazılarda Eski Tunç Çağı'ndan Geç Roma Dönemi'ne kadar değişik kültürlere ait kalıntılar açığa çıkarılmıştır. Avanos'ta 13. yüzyıl Selçuklu Dönemi'ne tarihlenen Sarıhan kervansarayı ve Alaaddin Camii, Alaaddin Hamamı, Şairler Sokağı, Bayramtepesi , Kızılırmak Yürüyüş Yolu, Tarihi Asma Köprü, Avanos Ulu Camii bulunmaktadır.

Avanos ilçesinde, Çeç Tümülüsü adında Kommagane Krallığı'yla bağlantılı olduğu düşünülen çapı 50 metre, yüksekliği 20 metre olan bir tümülüs bulunmaktadır bu tümülüs ayrıca Kapadokya'nın en büyük tümülüsüdür.

1954 yılına kadar Kırşehir iline bağlı idi, belediyesi 1884'te kurulmuştur. 1954'te Nevşehir ilinin kuruluşuna beraber ilçe olmuştur.

Avanos'ta da Hititler'den beri çarkla çanak-çömlek yapıldığı bilinmektedir. Bu el sanatı kavimden kavime, babadan oğula geçerek günümüze kadar gelmiştir. Avanos'un dağlarından ve Kızılırmak'ın eski yataklarından yumuşak ve yağlı kil topraklar elenir ve iyice yoğurularak çamur haline getirilir. Çark adı verilen ve ayakla döndürülen tezgâh üzerindeki çamurun maharetle şekillendirilmesiyle istenilen çanak yapılmış olur. İşlik denilen atölyelerde üretilen çanaklar önce güneşte, daha sonra da gölgede kurutulduktan sonra, saman ve talaşla yakılan fırınlarda 800 dereceden başlayıp 1200 derece sıcaklık arasında özenle pişirilir.

Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak, Avanos yakınlarında suladığı tüflü, killi topraklar nedeniyle eski zamanlarda adına yakışır bir kızıllığa bürünüyor. Barajlar yaptıktan sonra bu özelliği genelde yokolmuştur. Yörede yemek kapları, su testileri, kışlık yiyecek saklamak için çömlekler ve küpler, su küpleri tanınan çanak ürünleridir...

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
Avanos ilçesi (Kırşehir)
1927[3]	24.234	4.008	20.226
1935[4]	31.857	4.388	27.469
1940[5]	29.343	4.403	24.940
1945[6]	31.002	4.583	26.419
1950[7]	32.203	5.174	27.029
Avanos ilçesi (Nevşehir)
1955[8][a]	25.172	5.428	19.744
1960[9]	26.226	5.663	20.563
1965[10]	28.018	5.675	22.343
1970[11]	33.473	6.890	26.583
1975[12]	35.072	8.635	26.437
1980[13]	34.614	8.927	25.687
1985[14]	36.985	9.320	27.665
1990[15]	39.661	10.010	29.651
2000[16]	43.131	11.921	31.210
2007[17]	35.120	11.744	23.376
2008[18]	35.230	11.647	23.583
2009[19]	35.832	11.872	23.960
2010[20]	35.145	12.288	22.857
2011[21]	34.725	12.497	22.228
2012[22]	34.475	13.210	21.265
2013[23]	34.015	13.250	20.765
2014[24]	33.875	13.533	20.342
2015[25]	33.328	13.505	19.823
2016[25]	32.917	13.436	19.481
2017[25]	32.278	13.390	18.888
2018[25]	32.618	13.482	19.136
2019[25]	32.742	13.972	18.770
2020[25]	32.932	14.361	18.571

İlçede önemli uğraşlardan biri de bağcılıktır. Elde edilen üzümler sofralık olarak kullandığı gibi, mağaralarda, doğal depolarda şarap üretiminde kullanılır. Üzümlerin şeker oranı çok yüksektir. Bu nedenle Özellikle el yapımı şarapları Dünyanın her yerinden rağbet görmektedir. Şarap üretiminin yanı sıra bölge kurutmalık üzümleri, kayısı, elma kışlık besin maddeleri üretimi yapılır. Ayrıca ilçe ve köylerinde üzümden elde edilen şıra ile pekmez, köftür gibi geleneksel yiyecek maddeleri üretilir Avanos merkeze bağlı Ayhanlar köyünde patlıcan üretimi yaygındır. Avanos ile çevresindeki bölgenin taze sebze ürünleri ihtiyacının büyük bölümü bu köyden sağlanmaktadır.Ayrıca Kızılırmak nehrinde yapılan balıkçılıkta da yaygındır, daha çok sazan balığı bulunmakla beraber yayın,çapak,öksürük gibi balık türleri de mevcuttur.

Avanos’a ulaşım seçenekleri oldukça çeşitlidir ve Kapadokya Havalimanı üzerinden havayolu, karayolu ile rahatlıkla sağlanabilmektedir. Kapadokya Havalimanı'ndan Avanos’a ulaşım için taksi, özel transfer veya araç kiralama gibi seçenekler mevcuttur. Avanos'tan çevre şehirlere ve turistik noktalara taksi ve otobüs hizmetleri sunulmaktadır. Şehirde ayrıca bir otogar bulunmakta olup, yolculara kolay ulaşım imkânı sağlamaktadır. Ayrıca, çevre dostu seyahatler için Avanos’ta, Belediye'ye ait otoparklarda elektrikli araç şarj istasyonları da hizmet vermektedir.

• "Avanos’un Kırmızı Toprağı, Sanatın Hamurudur"

Bu söz, Avanos’un dünyaca ünlü çömlekçiliğine atıfta bulunur. Kızılırmak Nehri'nden elde edilen kırmızı toprak, Avanoslu ustaların ellerinde sanata dönüşür. Bu ifade, Avanos’un topraklarının ve burada üretilen el sanatlarının ne denli değerli olduğunu vurgular.

• "Avanos, Toprağın Ellerde Can Bulduğu Yerdir"

Avanos’ta çömlekçilik, binlerce yıllık bir gelenek olarak yaşatılmaktadır. Bu söz, Avanos’un topraklarının usta ellerde şekillenerek eşsiz sanat eserlerine dönüştüğünü ifade eder. Bölgenin el sanatlarına verdiği önemi ve yerel halkın bu alandaki becerisini anlatır.

• "Kapadokya’nın İncisi, Avanos’un Altın Elleri"

Bu ifade, Avanos’un Kapadokya bölgesindeki özel konumuna ve çömlekçilik başta olmak üzere el sanatlarındaki ustalığına gönderme yapar. Avanos, Kapadokya’nın doğal güzellikleri arasında parlayan bir yer olarak kabul edilir ve burada yaşayan insanların el becerileriyle bu değer daha da öne çıkar.

• "Avanos’un Rüzgarı, Sanatla Estikçe Gönülleri Ferahlatır"

Avanos’un doğal güzellikleri ve kültürel zenginlikleri, bölgeyi ziyaret edenlerin ruhunu dinlendirir. Bu söz, Avanos’un sanatı ve doğasıyla insanlara huzur verdiğini, ziyaretçilerin buradan ayrılırken yenilenmiş hissettiğini ifade eder.

• "Çömleğin Memleketi Avanos"

Bu söz, Avanos’un Türkiye’de ve dünyada çömlekçilikle özdeşleşmiş bir yer olduğunu vurgular. Avanos’un bu alandaki tarihi ve kültürel mirası, çömlekçiliğin buradaki önemini bir kez daha hatırlatır.

• "Avanos’un Derinliği, Toprağının Bereketi Kadar Sonsuzdur"

Bu söz, Avanos’un kültürel zenginliğine ve topraklarının bereketine vurgu yapar. Avanos’un sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda derin kültürel birikimiyle de önemli bir yer olduğunu belirtir.

Avanos, Türkiye'nin Kapadokya bölgesinde yer alan, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla ünlü bir kasabadır. Kasabanın tarihi evleri, geleneksel mimarinin, yerel malzemelerin ve Kapadokya’nın eşsiz doğasının bir araya geldiği yapılar olarak dikkat çeker. Bu evler, Osmanlı dönemi ve öncesine uzanan geçmişleriyle, bölgenin tarihine ve yaşam biçimine dair önemli ipuçları sunar. Bazı tarihi evler halka açık olup ziyaret edilebilmektedir.

Her yıl Haziran ayının sonunda düzenlenir.

Avanos, Türkiye'nin seramik sanatının merkezi olarak bilinir ve bu festival, yerel ve uluslararası seramik sanatçılarını bir araya getirir. Festival süresince seramik sergileri, atölye çalışmaları, yarışmalar ve paneller düzenlenir. Katılımcılar, geleneksel ve modern seramik teknikleri hakkında bilgi edinirken, kendi eserlerini de yaratma fırsatı bulurlar. Festival, Avanos’un seramik mirasını tanıtmayı ve bu sanat dalını yeni nesillere aktarmayı amaçlar.

Eylül ayında düzenlenir.

Avanos, tarım ve bağcılık açısından önemli bir geçmişe sahiptir. Bu şenlik, bağ bozumu döneminde gerçekleşir ve yerel halk ile turistlerin katılımıyla büyük bir coşku içinde kutlanır. Şenlik kapsamında üzüm hasadı, geleneksel şarap yapımı gösterileri, yöresel yemeklerin tanıtımı ve halk oyunları gösterileri yapılır. Bağ bozumu şenlikleri, Avanos’un tarımsal mirasını kutlamanın yanı sıra sosyal bir buluşma noktası olarak da önemlidir.

Temmuz ayı ortalarında düzenlenir.

Bu etkinlik, Kızılırmak Nehri’nin çevresinde yapılan kültürel ve sanatsal faaliyetleri içerir. Yerli ve yabancı sanatçıların katılımıyla resim sergileri, heykel çalışmaları, müzik performansları ve halk oyunları gösterileri düzenlenir. Kızılırmak’ın doğal güzellikleri eşliğinde gerçekleşen bu etkinlik, bölge halkını ve ziyaretçileri sanatla buluşturur.

Mayıs ayında düzenlenir.

Kapadokya’nın simgesi haline gelen sıcak hava balonları, Avanos’ta da düzenlenen bu festivalde ön plandadır. Festivale dünyanın dört bir yanından sıcak hava balonu pilotları ve meraklıları katılır. Sabah erken saatlerde gökyüzünü süsleyen balonlar, eşsiz bir manzara sunar. Festival kapsamında balon turları, fotoğraf yarışmaları, konserler ve çeşitli etkinlikler düzenlenir. Balon festivali, Kapadokya'nın büyülü atmosferini havadan keşfetmek isteyenler için unutulmaz bir deneyim sunar.

21 Mart. Baharın gelişini kutlayan Nevruz, Avanos’ta da coşkuyla kutlanır. Nevruz ateşinin yakılması, geleneksel oyunlar ve halk dansları, kutlamaların önemli bir parçasıdır. Yerel halk, bu günü doğanın uyanışını ve yeni bir yılın başlangıcını simgeleyen özel bir gün olarak kabul eder ve şenliklerle kutlar.

6 Mayıs. Hıdrellez, baharın gelişini simgeleyen bir başka önemli etkinliktir. Avanos’ta, Hıdrellez günü piknikler, geleneksel oyunlar ve dilek ağacına dilek bağlama gibi ritüellerle kutlanır. Bu etkinlik, bölgedeki toplumsal bağları güçlendiren ve halkı bir araya getiren önemli bir kültürel mirastır.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•