Cezzâr Ahmed Paşa Camii (Arapça: سجد الجزار, romanize: Mescidü'l-Cezzâr; İbranice: מסגד אל-ג'זאר, romanize: Mşsgad al-Gzar) veya Akka Beyaz Camii, İsrail'in Akka kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1781 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Doğu Akdeniz'e bakan eski Akka kentinin surlarının içindeki Cezzâr Caddesi üzerinde yer alır ve adını Osmanlı Bosnalı valisi Cezzâr Ahmed Paşa'dan almaktadır.
Tarihçe
Akka'daki Hayfa körfezine bakan Cezzâr Ahmed Paşa Camii. Mart 1959
Cezzâr Ahmed Paşa Camii, etkileyici bayındırlık işleri ve 1799'da Akka Kuşatması'nda Napolyon Bonapart'ı yenilgiye uğratmasıyla ünlü, Sayda ve Şam eyaletlerinin Akka merkezli valisi Cezzâr Ahmed Paşa'nın projesiydi. Ahmed Pala, caminin yapımını 1781 yılında emretmiş ve o yıl içerisinde tamamlatmıştır.[1] Ahmed Paşa, mimarlık eğitimi olmamasına rağmen caminin mimarıydı,[2][3] planlarını ve tasarımını çizmiş[2] ve tüm inşaatına nezaret ediyordu.[2][3] Komplekste caminin yanı sıra öğrenci lojmanlarının bulunduğu bir İslami ilahiyat akademisi, bir İslami mahkeme ve bir halk kütüphanesi de bulunuyordu.[3][4] Cami dini amaçlar için inşa edilmişti, ancak onun görkemli büyüklüğü ve ek işlevleri de Ahmed Paşa tarafından Osmanlı Suriyesi'nin hükümdarı olarak siyasi meşruiyetini sağlamlaştırmanın bir aracı olarak hizmet etmeyi amaçlıyordu.[5] Camiyi Osmanlı başkenti İstanbul'daki camileri örnek alarak modelledi.[3][4]
Cezzâr Ahmed Paşa Camii, eski Müslüman ve Hristiyan ibadethaneleri ve askeri mimari de dahil olmak üzere diğer Haçlı binaları üzerine inşa edilmiştir.[1][4] Caminin inşaat malzemeleri, özellikle de mermer ve granit bileşenleri, Caesarea, Atlit ve Orta Çağ'dan kalma Acre'nin antik kalıntılarından alınmıştır.[4] Ahmed Paşa, caminin inşaatı için birkaç Rum duvarcıyı görevlendirdi.[6] Kapının iç kısmında mermer bir disk üzerinde, hükümdarın ve babasının adını taşıyan ve "daima muzaffer" efsanesini taşıyan bir tuğra bulunmaktadır.
Caminin bitişiğinde Ahmed Paşa ile onun evlatlığı ve halefi Süleyman Paşa ve akrabalarının türbelerinin bulunduğu küçük bir mezarlık bulunmaktadır.[7]
Mimarisi
Cami, hem Bizans hem de Pers tarzlarını birleştiren Osmanlı mimarisinin mükemmel bir örneğidir. Yeşil kubbesi ve minaresi, merdivenlerinin yanındaki yeşil kubbeli sebil (Sultan II. Abdülhamid tarafından soğuk içme suyu ve içecek dağıtımı için yaptırılan köşk) ve geniş avlusu bu özelliklerinden bazılarıdır.[7]
Akka'nın silüetine hakim olan cami, başlangıçta Mescid-i Envar ("Ulu Işık Camii") olarak adlandırılıyordu ve bir zamanlar uzaklardan parıldayan gümüşi beyaz kubbesi nedeniyle Beyaz Cami olarak da biliniyor. Kubbe artık yeşile boyanmıştır.[1] Minarenin 124 basamaklı döner merdiveni bulunmaktadır.[8]
Cami, günümüz İsrail'inde hakimiyeti tartışmalı olan Kudüs dışında bulunan en büyük camidir.
Tarihçi Nur Masalha, Cami'yi "Filistin'in olağanüstü zengin askeri ve kültürel mirasını birleştiren ve geri dönüştüren Osmanlı Bizans, Filistin ve Fars tarzlarının karışımı" ile dikkate değer olarak tanımlıyor.[4]
Galeri
Camiye giriş, merdivenlerin sağında sabil ile.
Camiye giriş
Caminin içi
Uzaktan görünüm
Cami
Cami
Altı şiirsel ayet
Altı şiirsel ayet
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Cezzâr Ahmed Paşa Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
^abcArchnet 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Jazzar Mosque.
^abcPhilipp 2001, p. 58.
^abcdSharon 1997, p. 47.
^abcdeMasalha, Nur (2018). Palestine : a four thousand year history. Londra. ss. 38-39. ISBN 978-1-78699-272-7. OCLC 1046449706. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
Camiye giriş, merdivenlerin sağında sabil ile.
Camiye giriş
Caminin içi
Uzaktan görünüm
Cami
Cami
Altı şiirsel ayet
Altı şiirsel ayet
