Laodicea Combusta (Eski Yunanca: Λαοδίκεια Κατακεκαυμένη, Laodikeia Katakekaumenê, "Yanık Laodikea") veya Laodicea (Yunanca: Λαοδίκεια) ve daha sonra Claudiolaodicea olarak bilinen, Orta Anadolu'da, Pisidya bölgesinde bulunan Helenistik bir şehirdi; yerinde şu anda İç Anadolu Bölgesi'nde Konya ili, Sarayönü belediyesine bağlı Ladik kasabası bulunmaktadır.[1]
Etimoloji
Combusta ismi, Strabon[2] tarafından (çevredeki ülkenin volkanik yapısından) türetilmiştir, ancak Hamilton[3] civarda volkanik veya magmatik kaya parçacığının olmadığını ileri sürmektedir ve eğer durum böyle olsaydı, kasabanın Yunanca Laodikeia tês katakekaumenês olarak adlandırılmasının daha iyi olacağı da eklenebilir. En olası çözüm şüphesiz ki, kentin bir zamanlar yangında yok olması ve yeniden inşa edildiğinde kendisine bu ayırt edici Combusta verilmiş olmasıdır.
Bazı antik yazarlar burayı Likaonya'da[4] diğerleri ise Pisidya'nın bir kasabası olarak tanımlamaktayken[5] Batlamyus[6] burayı Galatya'ya yerleştirmektedir. Ancak bu tutarsızlık, daha önce bahsedilen bölgelerin sıklıkla genişletilmiş veya daraltılmış olması ve bir zamanlar kasabanın Lycaonia'ya aitken, başka bir zamanda Pisidya'nın bir parçası olması ile kolayca açıklanabilir. Kuruluşundan hiçbir antik yazar bahsetmemektedir.
Tarih
Laodicea, I. Seleukos Nikator tarafından kurulan beş şehirden birisidir ve annesi Laodice'nin ismini taşımaktadır. Claudius tarafından restore edilmiş ve MS 41 yılında Claudiolaodicea ismini almış ve bu isim üçüncü yüzyılın sonuna kadar kullanılmıştır.[1] Laodicea'da Titus ve Domitianus dönemlerine ait birkaç imparatorluk sikkesi bulunmaktadır.[7]İkonium'un (bugünkü Konya) kuzeybatısında, Fırat kıyısından Melitene'ye giden ana yol üzerinde bulunuyordu. Havari Pavlus birkaç kez bu kasabadan geçmiş ve ilk Hristiyanların çoğu oğullarına onun adını vermiştir. Dördüncü yüzyıldan itibaren aurarii'nin, yani onu ya çalıştıran ya da satan insanların varlığına dair kanıtlar bulunmaktadır ve kasabanın bir miktar refah içinde olduğu muhtemeldir.[1]
Laodicea burada LaodiceaCatacecaumenê olarak tasvir edilmiştir
Çok sayıda antik mimari ve heykel parçası bulunmuş ve 19. yüzyıldaki ziyaretçiler sokaklarda, evlerde ve mezarlıklarda dağılmış yazıtlı mermerler, sunaklar, sütunlar, başlıklar, frizler ve kornişler gördüklerini anlatmışlardır. Bu anlatılardan, Laodicea'nın bir zamanlar çok önemli bir kent olduğu anlaşılmaktadır. Günümüzde ne yazık ki neredeyse hiçbir arkeolojik alan veya anıt kalmamıştır.[1]
Kilise tarihi
Laodicea'daki Hristiyan cemaatinin tarihi Pavlus'un yolculuklarına kadar uzanıyor olabilir ve yazıtların da gösterdiği gibi en geç ikinci yüzyılda varlığını sürdürdmüştür. Görünüşe göre bölgedeki en Hristiyanlaşmış yerlerden birisidir.[1] Hristiyanlara yönelik Diocletianus zulmü sırasında zulüm gören Eugenius adlı bir piskoposun, mezarına göre muhtemelen bir katedral olan bir kilise inşa ettirdiği bilinmektedir.[9] Ayrıca beşinci yüzyılın ortalarında Kalkedon Konsili'ne katılan bir korepiskopos'a dair kanıtlar da bulunmaktadır.[10] Laodicea piskoposunun katıldığı bilinen tek konsey, MS 692'de yapılan Trullo Konsili'dir.
1933'ten beri unvanlı bir piskoposluktur ancak makam boştur.[11]
Kaynakça
Özel
^abcdeBreytenbach, Cilliers; Zimmermann, Christiane (Aralık 2017). Early Christianity in Lycaonia and Adjacent Areas From Paul to Amphilochius of Iconium. Brill. ISBN 9789004352520. 27 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
^Sestini, Mon. Ant. p. 95 ; comp. Droysen, Gesch. des Hellen. i. p. 663, foll.
^Treadgold, Warren T. (October 1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford University Press. s. 364. ISBN 9780804726306. 22 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
^Niewöhner, Philipp (2017). The Archaeology of Byzantine Anatolia From the End of Late Antiquity Until the Coming of the Turks. Oxford University Press. s. 40. ISBN 9780190610463. 27 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
^Huttner, Ulrich (November 2013). Early Christianity in the Lycus Valley. Brill. s. 283. ISBN 9789004264281. 27 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
^"Laodicea Combusta". Catholic-Hierarchy. David M. Cheney. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
Genel
Richard Talbert, Barrington Atlas of the Greek and Roman World, 0-691-03169-X, p. 63.
Bu maddenin şu anda kamu malı olan Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü'nden metin içermektedir. Smith, William, (Ed.) (1854–1857). "Laodiceia Combusta". Yunan ve Roma Coğrafya Sözlüğü (İngilizce). Londra: John Murray. 
