Leğva

Leğva (Gürcüce: ლეღვა), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Leğva köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri idaresinde yer alıyordu. Osmanlılar bu yerleşimi 18. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdiler. Osmanlı idaresinden önce başlamak üzere, bu bölge 17. yüzyılın ortalarından 1770'lere değin Tavdgiridze ailesinin mülküydü.

Leğva köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde de Leğva (لغوا) şeklinde kaydedilmiştir. Bu sırada köy, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Çürüksu kazasına bağlıydı. Salnameye göre köyün nüfusu 70 hanede yaşayan 165 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali vardır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 10 öküz, 18 inek ve 12 at kaydedilmiştir.^[1]

Leğva köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Batum-Çürüksu bölgesinin Ruslara teslimi sırasında orada bulunan Aleksandr Frenkel, 1879 yılında yayımlanan kitabında, o sırada Leğva köyünün savaştan dolayı boşalmış olduğu yazmıştır.^[2][3] Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Legva (Легва) şeklinde kaydettiği köy, Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Legva nahiyesinin dört köyünde biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nahiyenin diğer köyleri Kakuti, Skura ve Tshrapona idi. Leğva köyünün nüfusu, 147'si erkek ve 130'u kadın olmak üzere, 30 hanede yaşayan 277 kişiden oluşuyordu. Köy halkı, Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" olarak kaydedilmiştir.^[4]

Leğva köyünün Rusya'ya bırakılmasının ardından iki ülke arasında karşılıklı göçü öngören İstanbul Antlaşması imzalandı. Buna bağlı olarak Müslüman Gürcülerin bölgeden göç ettiği bilinmektedir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1891 yılından önce köyden 25 hanenin göç ettiğini yazmıştır. Çiçinadze'nin verdiği bilgiye göre köyde bu tarihte 70 hane yaşıyordu. Köyün iki katlı yeni bir camisi vardı. Caminin Laz imamın, biri yanında diğeri Osmanlı ülkesinde olmak üzere, iki karısı bulunuyordu. Yeni caminin yapımına öncülük etmiş olan köyün muhtarı yirmi yıl önce Müslüman olmuştu ve köyde okul olmamasından dert yanmıştı.^[5][6]

Leğva köyü, Mesheti Dağının eteğinde, deniz seviyesinden yaklaşık 120 metre yükseklikte yer alır. Kobuleti kasabasına 14 kilometre uzaklıktadır.

Leğva köyünde 1908 yılında 60 kişi, 2002 yılında 2.976 kişi, 2014 yılında 2.081 kişi yaşıyordu.