Marsala şarabı

Marsala, İtalya'nın Sicilya'daki Marsala şehrini çevreleyen bölgede üretilen sek veya tatlı fortifiye şaraptır. Marsala ilk olarak 1969'da Denominazione di Origine Controllata (DOC) statüsünü aldı.^[1] Avrupa Birliği, Marsala'ya Korunmuş Menşe Adı (Protected designation of origin, PDO) statüsü veriyor ve diğer ülkelerin çoğu Marsala teriminin kullanımını Marsala bölgesinden gelen ürünlerle sınırlıyor.^[2]

Marsala bölgesinde ayrıca zenginleştirilmemiş şarap da üretilse de, bu şarap Marsala DOC olarak kabul görmez.^[3]

Marsala güçlendirilmiş şarabı muhtemelen ilk olarak Sicilya dışında Liverpoollu tüccar John Woodhouse tarafından popüler hale getirildi. 1773'te Marsala limanına geldi ve bölgede üretilen, tahta fıçılarda yıllandırılan ve o zamanlar İngiltere'de popüler olan İspanyol ve Portekiz takviyeli şaraplarına benzeyen yerel şarabı keşfetti.^[4] Takviyeli Marsala, İspanya'nın Jerez kentinde Sherry üretmek için kullanılan solera sistemine benzer olan in perpetuum adı verilen bir işlem kullanılarak yapıldı ve yapılmaya devam ediyor.^[5]

Woodhouse, in perpetuum işleminin bu şarabın alkol seviyesini ve alkollü tadını yükselttiğini ve aynı zamanda bu özellikleri uzun mesafeli deniz yolculukları sırasında koruduğunu fark etti. Woodhouse ayrıca güçlendirilmiş Marsala'nın İngiltere'de popüler olacağına inanıyordu. Marsala gerçekten de o kadar başarılı oldu ki Woodhouse Sicilya'ya geri döndü ve 1796'da seri üretimine ve ticarileştirilmesine başladı.^[6] 1806'da Leeds'ten Sicilya'ya gelen Benjamin Ingham (1784–1861), Marsala için Avrupa ve Amerika'da yeni pazarlar açtı.^[7] Benjamin Ingham tarafından kuruldu ve daha sonra Joseph Whitaker ve William Ingham Whitaker tarafından yönetildi.^[8][9] Joseph ve kardeşi William Ingham Whitaker, geniş üzüm bağlarını ve büyük büyükbabası Ingham'ın bankacılık imparatorluğunu miras aldı.^[10]

1833'te, doğuştan Calabrese'li ve evlat edinilmiş Palermitano'lu girişimci Vincenzo Florio, Marsala'nın en büyük iki yerleşik üreticisi arasındaki geniş toprak parçalarını satın aldı ve daha da seçkin üzüm çeşitleriyle kendi şarabını üretmeye başladı.^[11]

Florio,19. yüzyılın sonlarında Woodhouse'un firmasını ve diğerlerini satın aldı ve Marsala şarap endüstrisini konsolide etti. Florio ve Pellegrino bugün Marsala'nın önde gelen üreticileri olmaya devam ediyor.^[12]

Marsala, Grillo, Inzolia, Catarratto ve Damaschino^[13]  beyaz üzüm çeşitlerinin yanı sıra diğerlerinin de kullanıldığı bir şaraptır.^[14]

Marsala hacimce yaklaşık %15-20 alkol içerir. Farklı Marsala şarapları renklerine, tatlılıklarına ve olgunlaşma sürelerine göre sınıflandırılır. Üç tatlılık seviyesi secco (sek) (litre başına maksimum 40 gram kalıntı şeker), semisecco (dömisek) (41-100 g/L) ve dolce (tatlı) (100 g/L'nin üzerinde). Renk ve olgunlaşma sınıflandırmaları şu şekildedir:^[15]

• "Ambra" kehribar rengindedir. Renk, şaraba eklenen mosto cotto tatlandırıcısından gelir.
• "Fine" en az bir yıl eskitilmiştir.^[16]
• "Oro" altın rengindedir.
• "Rubino", Perricone, Nero d'Avola ve Nerello Mascalese gibi kırmızı üzüm çeşitlerinden yapılan yakut renginde bir şaraptır.^[17]
• "Superiore" en az iki yıl eskitilmiştir.
• "Superiore Riserva" en az dört yıl eskitilmiştir.
• "Vergine" ve/veya "Soleras" en az beş yıl eskitilmiştir.
• "Vergine" ve/veya "Soleras Stravecchio" ve "Vergine ve/veya "Soleras Riserva" en az on yıl olgunlaştırılmıştır.^[14]

Marsala şarabı geleneksel olarak bir yemeğin birinci ve ikinci servisleri arasında aperatif olarak sunulurdu. Çağdaş lokantalar, daha sek versiyonlarını Parmesan (stravecchio), Gorgonzola, Roquefort ve diğer baharatlı peynirlerle soğutulmuş olarak, meyvelerle veya hamur işleriyle ve oda sıcaklığında tatlı şarap olarak servis eder.^[1] Marsala bazen başka bir Sicilya şarabı olan Passito di Pantelleria (Pantelleria Adası'nın kuru üzüm şarabı) ile karşılaştırılır.^[18]

Marsala şarabı sıklıkla yemek pişirmede kullanılır ve özellikle Amerika Birleşik Devletleri'ndeki İtalyan restoranlarında servis edilen yemeklerde yaygındır.

Sek Marsala şarabı tuzlu yemeklerde kullanılır. Örneğin tipik bir tuzlu Marsala sosu, Marsala şarabını soğan veya arpacık soğanıyla neredeyse bir şurup haline getirmeyi, ardından mantar ve otlar eklemeyi içerir. En popüler Marsala tariflerinden biri, unla kaplanmış dövülmüş tavuk göğsü parçalarının Marsala, tereyağı, zeytinyağı, mantar ve baharat karışımında haşlandığı tavuklu marsaladır.^[19] Marsala ayrıca bazı risotto tariflerinde de kullanılır.

Tatlı Marsala şarabı, zabaione ve shortcake gibi zengin İtalyan tatlılarını üretmek için de kullanılır.^[20]

• Fortifiye şarap
• İtalyan DOC
• Sicilya