Đồng(I) iodide

Đồng(I) iodide
Mẫu đồng(I) iodide
Danh pháp IUPAC	Đồng(I) iodide
Tên khác	Cuprơ iodide Đồng monoiodide Cuprum(I) iodide Cuprum monoiodide
Nhận dạng
Số CAS	7681-65-4
PubChem	24350
Ảnh Jmol-3D	ảnh
SMILES	đầy đủ [Cu]I
InChI	đầy đủ 1/Cu.HI/h;1H/q+1;/p-1
ChemSpider	22766
Thuộc tính
Công thức phân tử	CuI
Khối lượng mol	190,45 g/mol
Bề ngoài	bột trắng, khi không tinh khiết: màu nâu
Mùi	không mùi
Khối lượng riêng	5,67 g/cm³[1]
Điểm nóng chảy	606 °C (879 K; 1.123 °F)
Điểm sôi	1.290 °C (1.560 K; 2.350 °F) (phân hủy)
Độ hòa tan trong nước	4,2 mg/100 mL
Tích số tan, Ksp	1×10-12 [2]
Độ hòa tan	tan trong amonia và kali hydroxide không tan trong axit loãng tạo phức với thiourê
Áp suất hơi	10 mm Hg (656 ℃)
MagSus	-63,0·10-6 cm³/mol
Chiết suất (nD)	2,346
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	pha trộn kẽm
Các nguy hiểm
NFPA 704	1 1 0
Điểm bắt lửa	không bắt lửa
PEL	TWA 1 mg/m³ (tính theo Cu)[3]
REL	TWA 1 mg/m³ (tính theo Cu)[3]
IDLH	TWA 100 mg/m³ (tính theo Cu)[3]
Ký hiệu GHS
Chỉ dẫn nguy hiểm GHS	H302, H315, H319, H335, H410
Chỉ dẫn phòng ngừa GHS	P261, P273, P305+P351+P338, P501
Các hợp chất liên quan
Anion khác	Đồng(I) fluoride Đồng(I) chloride Đồng(I) bromide
Cation khác	Bạc iodide Vàng(I) iodide
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y kiểm chứng (cái gì YN ?) Tham khảo hộp thông tin

Đồng(I) iodide là hợp chất vô cơ, có công thức hóa học là CuI. Nó có ứng dụng trong nhiều việc khác nhau như để tổng hợp hữu cơ.

Đồng(I) iodide có màu trắng, khi được tìm thấy trong tự nhiên nó là chất khoáng thô hiếm, màu nâu đỏ, nhưng màu đó là do bị pha trộn lẫn tạp chất. Thường các hợp chất có chứa iodide bị đổi màu do sự oxy hóa iodide đối với phân tử iod.

Đồng(I) iodide, giống như hầu hết halide kim loại khác, là một polyme vô cơ. Nó tồn tại dưới nhiều dạng tinh thể. Nó có cấu trúc pha trộn kẽm dưới 390 ℃ (γ-CuI), cấu trúc wurtzit giữa 390 và 440 ℃ (β-CuI), và cấu trúc muối đá trên 440 ℃ (α-CuI). Các ion được phối hợp tứ diện khi ở dạng blend kẽm hoặc cấu trúc wurtzit, với khoảng cách Cu-I là 2,338 Å. Đồng(I) bromide và đồng(I) chloride cũng chuyển đổi từ cấu trúc blende kẽm sang cấu trúc wurtzit ở 405 và 435 ℃, tương ứng. Do đó, chiều dài liên kết đồng-halide càng dài, nhiệt độ cần để thay đổi cấu trúc từ cấu trúc pha trộn kẽm đến cấu trúc wurtzit càng thấp. Khoảng cách liên kết trong đồng(I) bromide và đồng(I) chloride tương ứng là 2,173 và 2,051 Å^[4].

γ-CuI	β-CuI	α-CuI

Đồng(I) iodide có thể được điều chế bằng cách đốt nóng iod và đồng trong HI. Tuy nhiên, trong phòng thí nghiệm, đồng(I) iodide được điều chế bằng cách trộn một dung dịch nước của natri hoặc kali iodide và một muối đồng(II) tan như đồng(II) sunfat.

Cu²⁺ + 2I⁻ → CuI₂

CuI₂ ngay lập tức phân hủy tạo thành CuI và giải phóng I₂:^[5]

2CuI₂ → 2CuI + I₂

CuI có thể hòa tan trong MeCN.

• CuI được sử dụng làm chất thử trong tổng hợp hữu cơ. Kết hợp với các hợp chất diamin 1,2 hoặc 1,3, CuI xúc tác chuyển hóa aryl-, heteroaryl-, và vinyl-bromide thành các iodid tương ứng.
• CuI được sử dụng như là một nguồn iod ăn kiêng trong muối ăn và thức ăn chăn nuôi^[6].
• Các đặc tính cấu trúc của CuI cho phép CuI ổn định nhiệt trong nylon trong ngành công nghiệp thảm thương mại và nhà ở, các phụ kiện động cơ ô tô và các thị trường khác, nơi cần yếu tố độ bền và trọng lượng.
• CuI được sử dụng trong việc phát hiện thủy ngân. Khi tiếp xúc với hơi nước thủy ngân, hợp chất trắng ban đầu thay đổi màu sắc để tạo thành đồng tetraiodomercurat, có màu nâu.
• CuI được sử dụng trong việc thiết kế và tổng hợp các cụm Cu(I)^[7], đó là hợp chất phức tạp polymetal.
• CuI được dùng để thay đổi lượng mưa hoặc cấu trúc của chúng bằng cách phân tán các chất vào khí quyển làm tăng khả năng nước tạo thành các giọt nhỏ hoặc tinh thể.

CuI còn tạo một số hợp chất với NH₃, như:

• CuI·3NH₃ – chất rắn lục nhạt;
• 2CuI·3NH₃ – chất rắn nâu đen.

Hợp chất CuI·3NH₃ tồn tại dưới trạng thái đime.^[8]

CuI còn tạo một số hợp chất với CS(NH₂)₂, như CuI·CS(NH₂)₂ là tinh thể trắng^[9] hay CuI·3CS(NH₂)₂ là tinh thể lục phương trong suốt giống nước, bị phân hủy bởi nước.^[10]